VI kadencja

Interpelacja nr 5717

do prezesa Rady Ministrów

w sprawie możliwości rekompensaty dla jednostek samorządu terytorialnego skutków finansowych podwyższenia kwoty ulgi podatkowej na dzieci, obniżenia skali podatkowej oraz ograniczenia katalogu czynności podlegających podatkowi kapitałowemu

   Działając na podstawie art. 14 ust. 1 pkt 7 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz. U. z 2003 r. Nr 221, poz. 2199, z późn. zm.) oraz art. 191-193 Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2002 r. Nr 23, poz. 398) zwracam się do Pana Prezesa Rady Ministrów o udzielenie wyjaśnień, czy Rada Ministrów uznaje za celowe wdrożenie rozwiązań, w szczególności ustawowych, a jeżeli tak, to jakich, mających na celu wyrównanie skutków finansowych dla budżetów jednostek samorządu terytorialnego (j.s.t.) uchwalenia przywołanych na wstępie przepisów prawa.

   Przeprowadzone w ostatnim czasie zmiany legislacyjne w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych polegające na obniżeniu skali podatkowej oraz podwyższeniu ulgi podatkowej na dzieci, a także projektowana zmiana ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidująca ograniczenie katalogu czynności podlegających podatkowi kapitałowemu mają negatywny wpływ na dochody j.s.t.

   Konsekwencje wprowadzonych rozwiązań są szczególnie dotkliwe dla największych miast. Spowodowane to jest strukturą dochodów tych miast. Wpływy do budżetu m.st. Warszawy z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych w 2007 r. decydowały o 34% dochodów miasta. Osoby mieszkające w Warszawie osiągają relatywnie wyższe dochody opodatkowane podatkiem PIT, co powoduje, że stosunkowo więcej podatników odprowadza podatki według wyższych stawek podatkowych, co zaprezentowano na poniższych wykresach. Powoduje to, że zmniejszenie obciążeń podatkowych w uchwalonej wersji bardziej ogranicza dochody metropolii.

   Struktura podatników w mieście stołecznym Warszawa na tle kraju wg przedziałów podatkowych w 2006 r.

   Źródło: Urząd Miasta Stołecznego Warszawy

   Według szacunków Urzędu m.st. Warszawy w wyniku obniżenia skali podatkowej i podwyższenia ulgi podatkowej na dzieci dochody miasta w 2009 r. zostaną uszczuplone o 900 mln zł. Natomiast projektowana zmiana katalogu czynności podlegających podatkowi kapitałowemu obniży dochody miasta o kolejne 110 mln zł. Łącznie ubytek środków będzie stanowił nawet 10% dochodów. Oznacza to, iż w 2009 r., a także w latach następnych Warszawa nie osiągnie realnego wzrostu dochodów.

   Zagrożenie dla prawidłowej realizacji funkcji postawionych przed samorządem warszawskim jest tym większe, iż zmianom powodującym ograniczenie dochodów m.st. Warszawy nie towarzyszy korekta mechanizmu wyrównawczego dochodów pomiędzy j.s.t. Mechanizm ten został wprowadzony ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego i w uproszczeniu polega na obłożeniu wpłatą do budżetu państwa tych j.s.t., których dochód w przeliczeniu na 1 mieszkańca przekracza odpowiednio 150% średniego dochodu podatkowego dla gminy i 110% dla powiatu. Środki te przekazywane są j.s.t. osiągającym relatywnie niższe dochody podatkowe. Przewiduje się, że w 2009 r. budżet m.st. Warszawy z tego tytułu zostanie obciążony kwotą ok. 1 mld zł, co oznacza wzrost o 30% w stosunku do br.

   Należy także zwrócić uwagę na negatywne uwarunkowania o charakterze makroekonomicznym wpływające na wzrost kosztów realizacji zadań postawionych przed m.st. Warszawą, a mianowicie:

   - presja inflacyjna powodująca wzrost kosztów działalności bieżącej oraz autonomiczny wzrost kosztów prowadzonych inwestycji,

   - perturbacje na rynkach finansowych, których skutkiem jest wzrost oprocentowania kredytów i pożyczek,

   - umacniający się w długim okresie kurs złotego, co powoduje konieczność zwiększania wkładu własnego w projektach realizowanych przy współudziale środków z budżetu Unii Europejskiej.

   Jednocześnie do podtrzymania i stymulowania prężnego rozwoju m.st. Warszawy nieodzowna jest kontynuacja rozpoczętego procesu modernizacji infrastruktury miejskiej, ze szczególnym uwzględnieniem kapitałochłonnych inwestycji w system transportu zarówno publicznego, jak i indywidualnego. Mam tu na myśli przede wszystkim II linię metra, wymianę i rozbudowę taboru szynowego i samochodowego, nowe mosty komunikujące rozbudowujące się dzielnice peryferyjne, poprawę stanu dróg i budowę nowych. Ponadto ambitny program inwestycyjny ma tym większe znaczenie w świetle współorganizacji przez Polskę mistrzostw Euro 2012.

   Reasumując: przed m.st. Warszawą w perspektywie najbliższych kilku lat, a więc stosunkowo krótkim okresie, stoi wyzwanie sfinansowania ogromnych inwestycji, w szczególności infrastrukturalnych. Znaczące ograniczenie dochodów miasta, którego skala przewyższa korzyści wynikające z możliwej poprawy efektywności działalności miasta, a także wzrost obciążenia obowiązkową wpłatą do budżetu państwa na rzecz subwencji ogólnej dla j.s.t. podważają możliwości rozwojowe miasta.

   W świetle nakreślonej pokrótce sytuacji uprzejmie proszę o odniesienie się do możliwości podjęcia przez Radę Ministrów działań mających na celu zwiększenie środków publicznych do dyspozycji jednostek samorządu terytorialnego, a zwłaszcza m.st. Warszawy, ze szczególnym uwzględnieniem wskazania propozycji rozwiązań ustawowych trwale zapewniających finansowanie adekwatne do zadań j.s.t., w tym m.st. Warszawy realizującego zadania w oparciu o ustawę z dnia 15 marca 2002 r. o ustroju m.st. Warszawy.

   Z poważaniem

   Poseł Małgorzata Kidawa-Błońska

   Warszawa, dnia 1 października 2008 r.