VI kadencja

Zapytanie nr 3078

do ministra zdrowia

w sprawie trybu ogłaszania rozporządzeń ministra zdrowia zawierających wykaz leków podstawowych i uzupełniających oraz wysokości odpłatności za leki uzupełniające

   Szanowna Pani Minister! Zgodnie z brzmieniem art. 4 ust. 1 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych akty prawne zawierające przepisy powszechnie obowiązujące wchodzą w życie po upływie czternastu dni od daty ich ogłoszenia w stosownym dzienniku urzędowym, chyba że ustawodawca wskaże termin dłuższy.

   Jedyny wyjątek, dopuszczający wejście w życie danego aktu prawnego w terminie krótszym niż czternaście dni, przewiduje art. 4 ust. 2 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych. Skrócenie terminu dopuszczalne jest wyłącznie w ˝uzasadnionych przypadkach˝. Ustawodawca nie konkretyzuje tego określenia, jednak ogólne zasady wykładni jednoznacznie wskazują, iż wszelkie wyłączenia od zasad ogólnych, skutkujące ograniczeniem praw obywatelskich, nie mogą być interpretowane rozszerzająco. Abstrahując zatem od prób dookreślenia znaczenia ˝uzasadnionych przypadków˝, z całą pewnością korzystanie przez ustawodawcę z możliwości skracania terminu wejścia w życie danego aktu prawnego poniżej czternastu dni winno mieć miejsce wyjątkowo.

   Jednym z aktów prawnych powszechnie obowiązujących wydawanych przez ministra zdrowia są rozporządzenia w sprawie wykazu leków podstawowych i uzupełniających oraz wysokości odpłatności za leki uzupełniające, wydawane na podstawie art. 36 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

   Z analizy dat wejścia w życie wskazanych rozporządzeń tudzież zmian w rozporządzeniach w stosunku do dat ich ogłoszenia na przestrzeni czterech lat (od 2004 r.) wynika, iż tylko raz, dokonując zmiany rozporządzenia, minister zdrowia dochował wymaganego, czternastodniowego terminu vacatio legis. W pozostałych przypadkach terminy te były zdecydowanie krótsze, najczęściej ograniczające się do dwóch, trzech dni - w jednym wypadku terminem wejścia w życie był dzień ogłoszenia.

   Należy zwrócić uwagę, iż tak krótki okres vacatio legis stanowi bardzo dużą uciążliwość dla aptek, a pośrednio również dla pacjentów. Równocześnie brak jest podstaw, by przyjąć, iż istnieją jakiekolwiek ˝uzasadnione przypadki˝ przemawiające za koniecznością tak drastycznego skracania terminu wejścia w życie rozporządzenia w sytuacji, gdy reguły wykładni prawa każą interpretować to sformułowanie zawężająco i traktować je jako sytuację wyjątkową. Praktyka wskazuje zaś jednoznacznie, iż minister zdrowia regularnie, niejako z założenia skraca termin vacatio legis bez jakiejkolwiek racjonalnej przyczyny.

   Reasumując, zwracam się z prośbą o wyjaśnienie: Jakimi przesłankami kieruje się minister zdrowia, regularnie skracając minimalny czternastodniowy termin wejścia w życie aktu prawnego w sytuacji, gdy w obiektywnej ocenie nie występuje w istocie ˝uzasadniony przypadek˝?

   Z poważaniem

   Poseł Marek Wójcik

   Katowice, dnia 19 grudnia 2008 r.