VI kadencja

Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Środowiska - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 8005

w sprawie zmiany przepisów dotyczących odprowadzania wód opadowych i roztopowych pochodzących z dróg

   Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na interpelację posłów Edwarda Czesaka oraz Józefa Rojka, w sprawie zmiany przepisów dotyczących odprowadzania wód opadowych i roztopowych pochodzących z dróg, przekazaną przy piśmie z dnia 19 lutego 2009 r. znak: SPS-023-8005/09, uprzejmie przedstawiam następujące wyjaśnienia.

   Problematyka poruszona w niniejszej interpelacji dotyczy przede wszystkim aspektów prawnych związanych z wprowadzaniem wód opadowych do środowiska, co regulowane jest ustawą z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019, z późn. zm.), a także przepisami rozporządzenia ministra środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. z 2006 r. Nr 137, poz. 984) precyzującymi wymagania oraz normatywy jakościowe dla tej specyficznej grupy ścieków.

   W myśl definicji zawartej w art. 9 ust. 1 pkt 14 lit. c Prawa wodnego ściekami są wody opadowe lub roztopowe ujęte w otwarte lub zamknięte systemy kanalizacyjne, pochodzące z powierzchni zanieczyszczonych o trwałej nawierzchni, w szczególności z miast, portów, lotnisk, terenów przemysłowych, handlowych, usługowych i składowych, baz transportowych oraz dróg i parkingów. W definicji tej wymieniono przykładowe powierzchnie, które ustawodawca uznał za zanieczyszczone, w tym wszystkie kategorie dróg.

   Zgodnie z art. 37 pkt 2 powołanej ustawy wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi wykraczające poza powszechne lub zwykłe jest zaliczane do szczególnego korzystania z wód, które wiąże się z obowiązkiem uzyskania pozwolenia wodnoprawnego określonego w art. 122 ust. 1 pkt 1 tej ustawy. Podmiot starający się o wydanie przedmiotowego pozwolenia jest zobowiązany wystąpić z wnioskiem do odpowiedniego organu, dołączając do niego m.in. operat wodnoprawny. W dokumencie takim powinny zostać przeanalizowane wszystkie aspekty związane z zakresem zamierzonego korzystania z wód, w tym także prognozowane natężenie ruchu pojazdów spalinowych na danej trasie, które będzie determinowało jakość ścieków opadowych zbieranych z powierzchni drogi i wprowadzanych do środowiska. O konieczności wyposażenia danej infrastruktury drogowej w urządzenia służące do oczyszczania ścieków opadowych i roztopowych mogą przesądzać środowiskowe uwarunkowania realizacji danej inwestycji ustalane na podstawie przepisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227). Powyższa kwestia dodatkowo może zostać przeanalizowana na etapie sporządzania operatu wodnoprawnego, przy analizie oddziaływania tych ścieków na środowisko, ze szczególnym uwzględnieniem lokalnych uwarunkowań środowiskowych występujących w rejonie projektowanej infrastruktury drogowej, w tym m.in. hydrograficznych oraz hydrogeologicznych.

   Ciężar dokonania analizy wpływu ścieków opadowych na etapie sporządzania dokumentów niezbędnych do złożenia wniosku o wydanie pozwolenia wodnoprawnego, w tym operatu wodnoprawnego, spoczywa na przygotowujących te dokumenty. Zatem osoby przygotowujące taką dokumentację powinny posiadać odpowiednie zaplecze merytoryczne oraz dysponować właściwymi metodykami służącymi do obliczenia wielkości potencjalnych zanieczyszczeń z powierzchni danej drogi oraz projektowania ewentualnych urządzeń do oczyszczania wód opadowych zbieranych z ww. infrastruktury. Należy zwrócić uwagę, że przepisy rozporządzenia ministra środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego określają jedynie dozwolone normatywy jakościowe dla dwóch najbardziej charakterystycznych wskaźników zanieczyszczeń w sytuacji wprowadzania do wód lub do ziemi wód opadowych pochodzących m.in. z powierzchni dróg krajowych, wojewódzkich i powiatowych klasy G. Podane w tej regulacji wartości dopuszczalnych zanieczyszczeń w ściekach opadowych wynoszące 100 mg/l dla zawiesin ogólnych i 15 mg/l dla węglowodorów ropopochodnych odnoszą się do ilości, jaka powstaje z opadów o natężeniu co najmniej 15/l na sekundę na 1 ha. Przyjęte w tym rozporządzeniu wartości są wynikiem wieloletnich badań na zlewniach zurbanizowanych, które to badania wykazały, że ok. 90% czasu trwania opadów spływ z nich nie przekracza przyjętego, jako odnośnik natężenia opadów. Jest to zatem wartość natężenia, przy której najczęściej występuje zjawisko tzw. first flush - pierwszego spływu, który spłukując powierzchnię, zbiera z niej największą ilość zanieczyszczeń. Powyższa wartość ustalona na podstawie badań naukowych dowodzących, iż wówczas wody opadowe pochodzące z omawianych powierzchni (w tym dróg) gwarantuje, że nie będą wywierały one bezpośredniego wpływu na jakość wód powierzchniowych oraz podziemnych i jest ona zalecana także w niektórych krajach naszej strefy klimatycznej.

   Konkludując, uregulowania wynikające z cytowanego aktu wykonawczego są jedynie zakazem wprowadzania pewnych substancji do środowiska w ilościach i sytuacjach odbiegających od dopuszczalnych. Jak wyjaśniłem powyżej, nie narzucają one żadnego obligatoryjnego obowiązku instalowania urządzeń oczyszczających, jak też nie mają bezpośredniego wpływu na stosowane metodyki do wyliczania wielkości zanieczyszczeń odpływających z dróg. W związku z tym unormowania te nie mogą być postrzegane jako dodatkowe utrudnienie przy realizacji inwestycji drogowych oraz przy wykorzystaniu funduszy unijnych. Pragnę jednocześnie podkreślić, że system regulacji prawnych dotyczących problematyki odprowadzania wód opadowych z powierzchni dróg funkcjonuje już od 2003 r. i, jak dotychczas, nie budził istotnych zastrzeżeń zarówno ze strony zarządców infrastruktury drogowej, jak i organów wydających pozwolenia wodnoprawne. W związku z powyższym obecnie nie widzę potrzeby dokonywania zmian w obrębie tych unormowań.

   Z poważaniem

   Sekretarz stanu

   Stanisław Gawłowski

   Warszawa, dnia 11 marca 2009 r.