VI kadencja

Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 21033

w sprawie zmiany podstawy programowej nauczania historii

   Szanowny Panie Marszałku! W związku z interpelacją pani poseł Beaty Mazurek (SPS-023-21033/11) w sprawie zmiany programowej nauczania historii, uprzejmie wyjaśniam.

   Edukację historyczną i obywatelską w nowej podstawie programowej kształcenia ogólnego należy pojmować holistycznie, uwzględniwszy obszar edukacyjny Edukacja społeczna na I etapie edukacyjnym (klasy I-III szkoły podstawowej), a następnie historię i społeczeństwo na II etapie edukacyjnym (klasy IV-VI szkoły podstawowej). Realizacja celów ogólnych oraz treści nauczania określonych w podstawie programowej historii i społeczeństwa dla II etapu edukacyjnego rozpoczyna kształcenie w formie przedmiotowej, które kończy się w ostatniej klasie szkoły ponadgimnazjalnej.

   Podstawa programowa historii i społeczeństwa dla II etapu edukacyjnego oprócz treści nauczania dotyczących wiedzy i kształtowania postaw obywatelskiej i społecznej, obejmuje dzieje państwa polskiego od początków istnienia do roku 1989, co stanowi ważną część fundamentu edukacji historycznej. Kontynuowanie tej edukacji na poziomie gimnazjum w ramach dwóch przedmiotów, czyli historii oraz wiedzy o społeczeństwie, sprawia, że uczeń poszerza i gruntuje wiadomości dotyczące przeszłości w kontekście rozumienia świata współczesnego. Szczególny nacisk położony jest tu na dogłębne zaprezentowanie historii państwa i narodu polskiego.

   W ramach przedmiotu: wiedza o społeczeństwie uczeń rozwija wiedzę na temat wydarzeń XX w., ponadto zostaje wyposażony w umiejętności i postawy, które umożliwiają odpowiedzialne i skuteczne uczestnictwo w życiu publicznym. Rozwija również postawę szacunku wobec innych ludzi, grup społecznych, kultur i narodów. Przygotowuje się do samodzielnego i niezależnego myślenia o wydarzeniach i procesach zachodzących w lokalnej społeczności, w kraju i na świecie.

   Najważniejsza zmiana w nowej podstawie programowej to zespolenie programowe gimnazjum i I klasy szkoły ponadgimnazjalnej w czteroletni cykl kształcenia, który nauczyciele mają obowiązek wykorzystać na zbudowanie solidnego fundamentu wiedzy ogólnej ucznia.

   Zgodnie z przyjętymi założeniami w gimnazjum uczeń zapoznaje się z historią Polski i świata do 1918 r., zaś materiał obejmujący dzieje po I wojnie światowej aż po czasy współczesne został przenie'siony do pierwszej klasy szkoły ponadgimnazjalnej. Przyjęcie powyższego rozwiązania w zakresie organizacji nauczania historii najnowszej w obecnej podstawie wynika z przekonania, że ugruntowana i rzetelna znajomość historii XX w. stanowi klucz do lepszego zrozumienia otaczającego świata, mechanizmów życia społeczno-politycznego i wydarzeń dnia dzisiejszego, sprzyjając zarazem podnoszeniu świadomości obywatelskiej uczniów.

   Podstawa programowa kształcenia ogólnego przewiduje dla uczniów IV etapu edukacyjnego (szkoły ponadgimnazjalne) przedmiot uzupełniający - historia i społeczeństwo. W ramach tego przedmiotu poszerzona zostanie wiedza w zakresie nauk humanistycznych uczniów, którzy wybiorą kształcenie w zakresie rozszerzonym z przedmiotów matematyczno-przyrodniczych. Przedmiot uzupełniający: historia i społeczeństwo daje możliwość utrwalenia wiedzy historycznej zdobytej w pełnym zakresie na wcześniejszych etapach. Realizując zajęcia, nauczyciel będzie mógł skupić się na poszczególnych wątkach dziedzictwa kulturowego ważnych z perspektywy współczesnej. Możliwa bowiem będzie realizacja wątku tematycznego, czyli omówienie wybranego tematu we wszystkich epokach historycznych lub wątku epokowego, czyli omówienie wszystkich tematów w zakresie wybranej epoki historycznej. W wyborze wątków nauczyciel powinien uwzględnić tematykę działu: Ojczysty Panteon i ojczyste spory. Ponadto dopuszcza się realizację nieujętego w tabeli wątku tematycznego, zaproponowanego przez nauczyciela.

   Jeżeli chodzi o planowaną organizację kształcenia w szkołach ponadgimnazjalnych od roku szkolnego 2012/2013, to uczniowie, kierując się indywidualnymi zainteresowaniami oraz potrzebami edukacyjnymi, obowiązkowo wybiorą od 2 do 4 przedmiotów, które będą realizować w zakresie rozszerzonym. W liceum uczeń oddziału (grupy oddziałowej lub międzyoddziałowej), w którym nie jest realizowana w zakresie rozszerzonym historia, obowiązany jest realizować dodatkowo przedmiot uzupełniający historia i społeczeństwo.

   Uczeń technikum, niezależnie od wyboru przedmiotów w zakresie rozszerzonym, będzie obowiązany realizować przedmiot uzupełniający: historia i społeczeństwo.

   Jak wynika z powyższego, każdy uczeń szkoły ponadgimnazjalnej przygotowującej do egzaminu maturalnego będzie miał zapewnioną edukację historyczną do zakończenia cyklu kształcenia.

   Z poważaniem

   Sekretarz stanu

   Krystyna Szumilas

   Warszawa, dnia 25 marca 2011 r.