VI kadencja
Interpelacja nr 14598
do ministra edukacji narodowej
w sprawie nieuzasadnionego zwiększania pensum nauczycieli o jedną godzinę tygodniowo
Szanowna Pani Minister! Do mojego biura poselskiego wpłynął protest Towarzystwa Nauczycieli Szkół Polskich w sprawie tzw. karcianych godzin. Zarząd Główny TNSP podnosi następujące argumenty.
Od 1 września 2009 r., czyli od początku bieżącego roku szkolnego, obowiązuje art. 42 ust. 2 pkt 2 lit. a i b ustawy Karta Nauczyciela (Dz. U. z 1982 r. Nr 3, poz. 19, z późn. zm). Zgodnie z jego brzmieniem nauczyciele szkół podstawowych, gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, w tym specjalnych, obowiązani są realizować dodatkowo i nieodpłatnie 1 godzinę dydaktyczną tygodniowo. W roku przyszłym ma to być już 2 godziny tygodniowo w szkole podstawowej i gimnazjum.
Karta Nauczyciela jako akt prawny powstała w 1982 r. Wówczas ustawodawca, kodyfikując 40-godzinny tydzień pracy, nie mógł przewidzieć reform w szkolnictwie, przemian społecznych, tudzież innych czynników, które wpłynęły na fakt, iż 40-godzinny tydzień pracy nauczyciela zawiera w sobie także niezbędne godziny, które muszą być poświęcone na: rozrośnięte procedury biurokratyczne, konieczność tworzenia teczek na potrzeby awansu zawodowego, tudzież czasochłonny system egzaminów zewnętrznych oraz szereg dodatkowych obowiązków przydzielanych nauczycielom, a wynikłych z organizacji poszczególnych placówek dydaktycznych.
Dziś nauczyciele zbulwersowani są faktem, że Minister Edukacji Narodowej, nie znając widocznie specyfiki zawodu nauczycielskiego, lekceważąc ogrom pracy pozalekcyjnej nauczycieli, daje wyraźny sygnał społeczeństwu, że 40-godzinny tydzień pracy nauczyciela to fikcja, a tym samym skutecznie podważa autorytet zawodu nauczycielskiego w społeczeństwie.
Bezpośrednio związaną z tą sprawą jest kwestia sukcesywnego zwiększania takimi regulacjami poziomu bezrobocia osób legitymujących się wykształceniem pedagogicznym, które właśnie tracą swoje miejsce w szkolnictwie lub, posiadając wykształcenie, nie mogą pracy w szkolnictwie znaleźć. Do ubiegłego roku do pensum nauczycieli wliczało się zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze. W klasach od pierwszej do trzeciej przypadały dwie godziny na tydzień. Wystarczało dziewięć klas, aby utworzyć 18-godzinny etat dla nauczyciela. Od września 2009 r. zajęcia te są realizowane przez nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej nieodpłatnie, poza pensum, w ramach tzw. dodatkowej godziny.
Tym samym dla uzyskania niewielkich doraźnych oszczędności wyrządza się krzywdę całemu środowisku nauczycielskiemu w Polsce. Co gorsza, podobnych oszczędności za przykładem ministerstwa zaczynają szukać samorządy, które do tej pory finansowały dodatkowe zajęcia pozalekcyjne; dziś tych świadczeń odmawiają, gdyż rzekomo mogą je wykonywać nauczyciele w ramach dodatkowej godziny, oczywiście jest to argument absurdalny, gdyż zajęcia pozalekcyjne wymagają specjalistycznej wiedzy choćby z zakresu choreografii, sportu, modelarstwa itp. Taka postawa oznacza zubożenie edukacyjne całego rocznika dzieci, a jeśli będzie kontynuowana - kilku roczników. Nie bez znaczenia jest także okoliczność, iż mieniący się prawicowym rząd postępuje wbrew społecznej nauce Kościoła, zmuszając nauczycieli do nieodpłatnego świadczenia pracy. W preambule do Karty Nauczyciela czytamy, co następuje: ˝Mając na względzie doniosłą rolę oświaty i wychowania w Rzeczypospolitej Polskiej, pragnąc dać wyraz szczególnej randze społecznej zawodu nauczyciela...˝.
W związku z powyższym interpeluję:
1. Czy podległy Pani resort dysponuje danymi opisującymi zakres oszczędności dla budżetu w korelacji z kosztami społecznymi (bezrobocie wśród nauczycieli, obniżenie rangi zawodu, pogorszenie poziomu nauczania w wyniku przepracowania osób uczących) wprowadzonej regulacji?
2. Czy MEN przed wprowadzeniem omawianych regulacji przeprowadziło szeroko zakrojone konsultacje społeczne, zwłaszcza ze środowiskiem nauczycielskim, a jeśli tak, to jakie były wydawane w tej materii opinie?
3. Czy wobec naszkicowanych w powyższej interpelacji skutków wprowadzenia w życie art. 42 ust. 2 pkt 2 lit. a i b ustawy Karta Nauczyciela, a także oporu społeczności nauczycielskiej przewiduje się możliwość wycofania tego zapisu z obowiązującego w Rzeczypospolitej prawa?
Z poważaniem
Poseł Barbara Marianowska
Tarnów, dnia 11 lutego 2010 r.