VI kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Środowiska - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 3069

w sprawie uregulowań prawnych dotyczących utylizacji zwłok zwierząt domowych

   Szanowny Panie Marszałku! Nawiązując do pisma z dnia 15 maja 2008 r., znak: SPS-023-3069/08, przekazującego interpelację posła Janusza Mikulicza w sprawie uregulowań prawnych dotyczących unieszkodliwiania zwłok zwierząt domowych, uprzejmie informuję.

   Zagadnienia postępowania ze zwłokami zwierząt domowych reguluje, w zakresie kompetencji Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, rozporządzenie (WE) nr 1774/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 października 2002 r. ustanawiające przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi (Dz. U. L 273 z 10.10.2002 r., str. 1).

   Zwierzęta domowe, z ogrodów zoologicznych i cyrkowe, zgodnie z art. 4 powołanego rozporządzenia, stanowią surowiec kategorii 1 (obejmuje on wszystkie części tuszy, włącznie ze skórą ww. zwierząt, a także dowolny surowiec zawierający takie produkty).

   Martwe zwierzęta domowe jako surowiec kategorii 1 podlegają:

   - bezpośredniemu unieszkodliwianiu jako odpady przez spopielanie w zatwierdzonej spalarni;

   - po przetworzeniu w zatwierdzonych zakładach przetwórczych unieszkodliwianiu jako odpady przez spopielanie lub współspopielanie w zatwierdzonych spalarniach lub współspalarniach;

   - po przetworzeniu w zatwierdzonych zakładach przetwórczych unieszkodliwianiu jako odpady przez składowanie na zatwierdzonych składowiskach.

   Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. Nr 69, poz. 625, z późn. zm.) za zatwierdzone w rozumieniu przepisów Unii Europejskiej uważa się:

   - podmioty, które uzyskały decyzję powiatowego lekarza weterynarii,

   - prowadzoną przez podmioty działalność nadzorowaną przez Inspekcję Weterynaryjną.

   Zarówno składowanie odpadów, jak i ich termiczne przekształcanie może odbywać się wyłącznie pod warunkiem spełnienia wymogów wynikających z przepisów sanitarno-weterynaryjnych oraz wymogów określonych przepisami ochrony środowiska.

   W przypadku termicznego przekształcania odpadów spalarnia lub współspalarnia powinna spełniać wymagania określone przepisami ochrony środowiska, a w szczególności:

   - rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 marca 2002 r. w sprawie wymagań dotyczących prowadzenia procesu termicznego przekształcania odpadów (Dz. U. Nr 37, poz. 339, z późn. zm.),

   - rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2004 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji (Dz. U. Nr 283, poz. 2842),

   - rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji (Dz. U. Nr 260, poz. 2181, z późn. zm.).

   Należy zaznaczyć, że zgodnie z § 16 rozporządzenia ministra środowiska w sprawie standardów emisyjnych z instalacji przepisy rozdziału 3 nie mają zastosowania do instalacji, w których spalane lub współspalane są wyłącznie zwłoki zwierzęce.

   Natomiast, rodzaje odpadów, które mogą być składowane na składowisku w sposób nieselektywny, określone zostały w załączniku do rozporządzenia ministra gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie rodzajów odpadów, które mogą być składowane w sposób nieselektywny (Dz. U. Nr 191, poz. 1595).

   Odstępstwa dotyczące unieszkodliwiania produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego określono w art. 24 rozporządzenia 1774/2002 r. Na zasadzie odstępstwa właściwe władze (powiatowy lekarz weterynarii) mogą postanowić, w miarę potrzeb, że martwe zwierzęta domowe mogą być bezpośrednio unieszkodliwiane jako odpady przez zakopanie.

   Postępowanie z ubocznymi produktami zwierzęcymi wynikające z rozporządzenia 1774/2002 zostało wdrożone do prawa polskiego na podstawie art. 26 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.

   W myśl przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251, z późn. zm.), zwłoki zwierząt domowych należy traktować jako odpady komunalne. Zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 2 lit. c ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2005 r. Nr 236, poz. 2008, z późn. zm.) do obowiązków gminy należy zapewnienie czystości i porządku na swoim terenie i tworzenie warunków niezbędnych do ich utrzymania, a w szczególności m.in. zapewnienie budowy, utrzymania i eksploatacji własnych lub wspólnych z innymi gminami instalacji i urządzeń do zbierania, transportu i unieszkodliwiania zwłok zwierzęcych lub ich części.

   Natomiast zwłoki zwierząt padłych w lecznicach weterynaryjnych traktuje się jako odpady weterynaryjne, a ich posiadaczem jest lecznica zwierząt.

   Zakopywanie zwłok zwierząt domowych może odbywać się wyłącznie na terenie grzebowisk dla zwierząt, działających za zgodą powiatowego lekarza weterynarii.

   Przepisy sanitarno-weterynaryjne, tj. przepisy rozporządzenia nr 1774/2002 i przepisy ustawy o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt należy stosować równolegle z przepisami ochrony środowiska, w tym m.in. ustawy o odpadach.

   Z uwagi na fakt, iż powyższe przepisy regulują różne kwestie i nie stoją ze sobą w sprzeczności, nie wydaje się zasadne wprowadzenie zmian w przepisach w przedmiotowym zakresie. Należy jednak podkreślić, że istnieje konieczność edukacji ekologicznej dotyczącej m.in. właściwego postępowania ze zwłokami zwierząt domowych.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Janusz Zaleski

   Warszawa, dnia 3 czerwca 2008 r.