VI kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 15817

w sprawie pisowni polskich nazwisk na Litwie

   Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na interpelację pana posła Krzysztofa Brejzy oraz grupy posłów (pismo nr SPS-023-15817/10 z dnia 6 maja 2010 r.) w sprawie pisowni polskich nazwisk na Litwie przedstawiam następujące wyjaśnienia.

   Pragnę przypomnieć, że kilkunastoletnią historię naszych starań o zapewnienie polskiej mniejszości narodowej na Litwie możliwości zapisywania imion i nazwisk w litewskich dokumentach osobistych w wersji języka ojczystego przedstawiłem w odpowiedzi na interpelację pana posła w grudniu 2009 r.

   Podzielam krytyczną opinię pana posła w sprawie odrzucenia w dniu 8 kwietnia br. przez litewski Sejm rządowego projektu ustawy o pisowni imion i nazwisk w dokumentach. Warto zauważyć, że decyzja ta stała się wydarzeniem znacznie bardziej istotnym niż można było przypuszczać w dniu zdarzenia.

   Negatywna decyzja większości parlamentarnej potwierdzała dobrze znany fakt lekceważenia przez znaczną część polityków litewskich problematyki mniejszości, zwłaszcza gdy chodzi o mniejszość polską. Potwierdzała także doświadczenia płynące z kilkunastu lat starań Polski o rozwiązanie problemu, że po stronie litewskiej nie ma rzeczywistej woli uregulowania tej kwestii. Była także ważnym sygnałem, że ˝frakcja nacjonalistyczna˝ w partii premiera Litwy pana A. Kubiliusa była w tej sprawie od niego silniejsza, co potwierdza nasze obserwacje o narastaniu na Litwie tego typu tendencji. Znamienne jest, że przeciwko projektowi głosowali także czołowi politycy tej partii -przewodnicząca Sejmasu pani Irena Degutiene i minister spraw zagranicznych Litwy pan Audronius Azubalis.

   Tragedia z dnia 10 kwietnia br. na pewien czas zmieniła spojrzenie na ten problem. Na Litwie odezwały się głosy polityków i publicystów, że decyzją z dnia 8 kwietnia br. Litwa obraziła swego przyjaciela - prezydenta RP L. Kaczyńskiego, i jak twierdził premier A. Kubilius, temat pisowni imion i nazwisk w dokumentach powinien zostać rozpatrzony ponownie. Poparcie dla rządowego projektu ustawy niezmiennie deklarowała także prezydent Litwy pani D. Grybauskaite. Niemal natychmiast pojawiły się jednak głosy odrzucające taki punkt widzenia oraz kwestionujące jakikolwiek związek między katastrofą pod Smoleńskiem a wewnętrznym problemem pisowni nazwisk w dokumentach. I choć głosy te przeważały, pozostała jednak w wypowiedziach niektórych litewskich polityków i publicystów refleksja nad relacjami polsko-litewskimi i europejskimi standardami w traktowaniu mniejszości.

   Chcę zapewnić pana posła, że choć rząd reaguje na wszelkie przejawy ograniczania praw Polaków na Litwie, nie zawsze jest w stanie wywołać oczekiwane przez nas i mniejszość polską postępowanie strony litewskiej. Katalog tych działań w odniesieniu do problemu pisowni prezentowałem panu posłowi w odpowiedzi na grudniową interpelację. Obszernie o działaniach polskiej dyplomacji, także w odniesieniu do Litwy, mówił minister Radosław Sikorski podczas 64. posiedzenia Sejmu RP.

   Nasze stanowisko wobec problemów polskiej mniejszości na Litwie jest niezmienne: nie rezygnując z dotychczasowych działań, poszukujemy nowych, skutecznych sposobów przekonania strony litewskiej o konieczności ich rozwiązania.

   Z wyrazami szacunku

   Podsekretarz stanu

   Grażyna Bernatowicz

   Warszawa, dnia 24 maja 2010 r.