VI kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Środowiska - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 22977

w sprawie zracjonalizowania wartości dopuszczalnego poziomu hałasu w środowisku dla istniejących i nowo budowanych dróg oraz sposobu ochrony akustycznej obiektów i terenów

   W odpowiedzi na pismo Pana Marszałka z dnia 15 czerwca 2011 r., znak: SPS-023-22977/11, przekazujące interpelację posła Tadeusza Arkita, dotyczącą potrzeby przeprowadzenia zmian legislacyjnych mających na celu zracjonalizowanie norm dopuszczalnego poziomu hałasu emitowanego do środowiska w wyniku eksploatacji dróg oraz poprawę efektywności ochrony środowiska przed hałasem drogowym, uprzejmie przedkładam, co następuje.

   Przepisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.), obligując do zapewnienia właściwego stanu klimatu akustycznego w środowisku, mają na celu w głównej mierze ochronę człowieka przed ponadnormatywnym hałasem. Fakt troski o człowieka w szczególności uwypukla przepis art. 113 ust. 1, który stanowi, że minister właściwy do spraw środowiska, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia, określi, w drodze rozporządzenia, dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku.

   Zatem wprowadzone do obrotu prawnego, na mocy dyspozycji ww. przepisu, rozporządzenie ministra środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826) uwzględnia nie tylko kwestię oddziaływania hałasu na środowisko, ale również na człowieka.

   Niemniej, analizując okresowo napływające do Ministerstwa Środowiska wnioski posłów, jak i zarządzających drogami, dotyczące podwyższenia wartości dopuszczalnego poziomu hałasu w środowisku, dodatkowo zwróciłem się do ministra zdrowia (pismo z dnia 20 lutego 2009 r., znak: DIŚ-OA-21/616/09/MW) z prośbą o przedstawienie stanowiska w niniejszej kwestii.

   Z opinii państwowego inspektora sanitarnego, wyrażonej w imieniu ministra zdrowia (pismo z dnia 11 marca 2009 r., znak: GIS-HŚ-HK-4321/5-3/ACH/09) wynika, że dopuszczalny poziom hałasu w wysokości 65 dB jest akceptowalny przez resort zdrowia tylko w odniesieniu do terenów w strefie śródmiejskiej miast powyżej 100 tys. mieszkańców. W strefie śródmiejskiej miast powyżej 100 tys. mieszkańców, oprócz budynków mieszkalnych, występuje bowiem koncentracja obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. Obiekty natury administracyjno-handlowo-usługowej nie tylko nie wymagają, w świetle ustawy Prawo ochrony środowiska, ochrony przed hałasem, lecz wręcz stanowią cel podróży, które w naturalny sposób generują dodatkowy hałas drogowy, jaki w przypadku innych terenów objętych ustawową ochroną przed hałasem, ze względu na ich charakter funkcjonalny, nie występuje.

   Stąd w odniesieniu do pozostałych terenów objętych ustawową ochroną przed hałasem wymagany jest bardziej rygorystyczny klimat akustyczny niż na terenach w strefie śródmiejskiej miast powyżej 100 tys. mieszkańców.

   O powyższym zaświadcza przedmiotowe stanowisko państwowego inspektora sanitarnego, który w żaden sposób nie podziela zasadności jakiegokolwiek podwyższenia aktualnie obowiązujących akustycznych standardów jakości środowiska.

   Jednocześnie pragnę podkreślić, że niniejsze standardy nie pozostają w sprzeczności z przywołanym przez posła Tadeusza Arkita dokumentem Green Paper on Noise Policy (COM (96)540) z 1996 r. Dokument ten ustala bowiem dopuszczalną granicę ekspozycji w wysokości 65 dB, podkreślając, że nie powinna być ona przekraczana, począwszy od 2000 r., i jednocześnie publikuje, sugerowane w 1996 r. przez WHO, wytyczne (guideline value), w myśl których równoważny poziom dźwięku A nie powinien przekraczać, odpowiednio w porze dnia i w porze nocy, następujących wartości: zabudowa mieszkaniowa - 55, 45 dB; szkoły, szpitale - 55, 45 dB.

   Nasze akustyczne standardy też nie pozostają w sprzeczności z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2002/49/WE z dnia 25 czerwca 2002 r. odnoszącą się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku (Dz. Urz. WE L 189 z 18.07.2002), gdyż ta dyrektywa nie określa standardów. Niniejsza dyrektywa natomiast wskazuje na potrzebę ograniczenia emisji hałasu do środowiska z uwagi na jego negatywny wpływ na zdrowie i dobrostan człowieka.

   Poza tym z podsumowania działań podjętych na podstawie ww. dyrektywy przez kraje Wspólnoty Europejskiej na rzecz rozpoznania stanu klimatu akustycznego wynika, że spośród źródeł hałasu typu: drogi, linie kolejowe, lotniska, obiekty przemysłowe, zdecydowanie najbardziej negatywnie (w funkcji emitowanego poziomu dźwięku i liczebności osób objętych emisją hałasu) oddziałują na środowisko drogi.

   Ponadto uprzejmie wyjaśniam, że uwzględnienie żądania dotyczącego zróżnicowania akustycznych standardów jakości środowiska w odniesieniu do dróg istniejących i nowo projektowanych byłoby niezgodne z Konstytucją RP, gdyż skutkowałoby zróżnicowaniem pod względem statusu prawnego obywateli pozostających pod akustycznym oddziaływaniem dróg.

   Niezależnie od powyższego uważam za zasadne poinformować, że przepis art. 174 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska nie przesądza o stosowaniu ekranów akustycznych przy drogach, a jedynie stanowi, że emisje polegające m.in. na powodowaniu hałasu, powstające w związku z eksploatacją drogi nie mogą spowodować przekroczenia standardów jakości środowiska, poza terenem, do którego zarządzający drogą ma tytuł prawny.

   Odstępstwo od tej zasady określa art. 174 ust. 3, w myśl którego jeżeli w związku z eksploatacją drogi utworzono obszar ograniczonego użytkowania (o którym mowa w art. 135 ustawy Prawo ochrony środowiska), eksploatacja drogi nie może powodować przekroczenia standardów jakości środowiska poza tym obszarem.

   Jakkolwiek przepis art. 173 ustawy Prawo ochrony środowiska stanowi, że ochronę przed zanieczyszczeniami powstającymi w związku z eksploatacją dróg zapewnia się przez stosowanie rozwiązań technicznych ograniczających rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń, a w szczególności zabezpieczeń akustycznych, to nie należy zapominać, iż ekrany akustyczne nie są jedynym rozwiązaniem na rzecz ograniczenia ponadnormatywnego oddziaływania dróg na środowisko.

   Równocześnie na podkreślenie zasługuje, że w terenie występują przypadki stosowania ekranów akustycznych, w odniesieniu do których, już na etapie projektowania, oczywistym powinien pozostawać brak ich wpływu na poprawę stanu klimatu akustycznego na terenach wymagających ochrony przed hałasem.

   W wielu przypadkach dotyczących ponadnormatywnego akustycznego oddziaływania dróg skutecznym rozwiązaniem jest obszar ograniczonego użytkowania, czyli instytucja zobowiązująca zarządzającego taką drogą do podjęcia działań gwarantujących dotrzymanie właściwego klimatu akustycznego w budynkach mieszkalnych, szpitalach, domach opieki społecznej czy budynkach związanych ze stałym albo czasowym pobytem dzieci i młodzieży.

   Reasumując, pragnę powiadomić Pana Marszałka, że obowiązujące w RP przepisy w dziedzinie akustycznych standardów jakości środowiska nie odbiegają od przepisów obowiązujących w krajach Wspólnoty Europejskiej.

   Podsekretarz stanu

   Bernard Błaszczyk

   Warszawa, dnia 5 lipca 2011 r.