VI kadencja

Odpowiedź ministra kultury i dziedzictwa narodowego

na interpelację nr 22655

w sprawie promocji kulturalnej Polski za granicą

   Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na interpelację pani poseł Krystyny Kłosin i pana posła Jana Kulasa, nadesłaną przy piśmie SPS-023-22655/11 z 19 maja 2011 r., w sprawie promocji kulturalnej Polski za granicą i dziękując za ciepłe słowa państwa posłów pozytywnie oceniające moją i Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego działalność, uprzejmie informuję:

   1. Kto organizacyjnie w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego zajmuje się promocją kulturalną Polski poza granicami kraju?

   Zgodnie z Regulaminem Organizacyjnym MKiDN z 24 września 2010 r. za ˝podejmowanie i wspieranie działań na rzecz promocji kultury polskiej za granicą˝ odpowiada Departament Współpracy z Zagranicą (DWZ MKiDN), kierowany przez panią dyrektor dr Ewę Ger (§ 21 pkt 2 regulaminu). Prace Departamentu Współpracy z Zagranicą nadzoruje bezpośrednio podsekretarz stanu MKiDN, pani dr Monika Smoleń. DWZ MKiDN nadzoruje prace trzech instytucji podległych, których zadania obejmują również promowanie kultury polskiej na świecie:

   - Instytut Adama Mickiewicza, którego dyrektorem jest pan Paweł Potoroczyn;

   - Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie, którego dyrektorem jest pan prof. Jacek Purchla;

   - Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia (CPRDiP), którego pracami kieruje aktualnie pełnomocnik ministra kultury i dziedzictwa narodowego ds. organizacji Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia, pełniący również (zgodnie z ustawą o Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia z 25 marca 2011 r.) funkcję dyrektora CPRDiP, pan dr Sławomir Dębski.

   Pragnę podkreślić, iż wspomniany Regulamin Organizacyjny zobowiązuje do prowadzenia promocji zagranicznej we właściwych dziedzinach także inne departamenty merytoryczne kierowanego przeze mnie resortu, m.in.:

   - Departament Dziedzictwa Kulturowego - promocja zbiorów muzealnych i dorobku polskiego muzealnictwa w kraju i za granicą (§ 12 pkt 7);

   - Departament Mecenatu Państwa - promocja literatury polskiej w świecie (§ 16 pkt 1h);

   - Departament Szkolnictwa Artystycznego i Edukacji Kulturalnej - promocja w kraju i za granicą najzdolniejszych uczniów szkół artystycznych i studentów uczelni artystycznych (§ 19 pkt 14).

   Należy też podkreślić, że większość spośród narodowych instytucji kultury nadzorowanych bezpośrednio przez MKiDN prowadzi działania promocyjne za granicą w swoich dziedzinach działalności.

   2. Jak przedstawia się finansowanie promocji kulturalnej Polski za granicą w ostatnich 10 latach?

   MKiDN realizuje zagraniczną politykę promocyjną za pomocą wielu narzędzi i mechanizmów oraz źródeł i sposobów finansowania, ponadto mocno wspiera wydarzenia przygotowywane przez polskie placówki zagraniczne. W celu zobrazowania głównych źródeł finansowania działań promocji kultury polskiej za granicą w ostatnich dziesięciu latach poniżej przedstawione zostały kwoty dotacji wykorzystywanych przez instytucje nadzorowane przez DWZ MKiDN. Niemniej należy podkreślić, że w owym czasie następowały zmiany organizacyjne, które miały swoje odzwierciedlenie w rocznych budżetach tak Instytutu Adama Mickiewicza, jak i Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie.

Tab. 1. Zestawienie dotacji podmiotowych instytucji nadzorowanych przez DWZ MKiDN.

Rok	Dotacja podmiotowa w tysiącach złotych - wykonanie
	Instytut Adama Mickiewicza	Międzynarodowe Centrum Kultury	Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia
2001	8388	2022	-
2002	5100	2126	-
2003	15 858	3146	-
2004	28 335	4054	-
2005	24 534	4004	-
2006	22 628	4388	-
2007	23 092	10 221	-
2008	29 757	4886	-
2009	38 289	6365	-
2010	37 815	7010
2011 (plan)	39 366	6710	3000

   Momentem przełomowym co do skali finansowania i możliwości podejmowania działań promocji kultury polskiej za granicą miało być przekształcenie IAM w Instytut ˝Kultura Polska˝ (stosowne informacje na ten temat zostały ujęte w odpowiedzi na interpelację pana posła Kulasa z 6 października 2009 r.). Niestety, projekt ustawy dającej instytutowi dodatkowe wpływy spoza części budżetu państwa pozostającej w dyspozycji ministra kultury i dziedzictwa narodowego oraz ułatwiający wieloletnie planowanie strategiczne spotkał się ze sprzeciwem trzech urzędów centralnych i dalsza procedura legislacyjna została aktualnie wstrzymana.

   Istotnym narzędziem realizowania promocji rodzimej kultury poza granicami kraju jest dofinansowywanie przedsięwzięć planowanych i realizowanych przez inne organizacje, takie jak jednostki samorządu terytorialnego, organizacje pozarządowe etc. W tym celu minister kultury i dziedzictwa narodowego corocznie ogłasza programy grantowe (modyfikując każdorazowo ich cele i priorytety, co daje dużo swobody i elastyczności w kreowaniu zagranicznej polityki kulturalnej), dzięki którym organizatorzy zagranicznych wydarzeń promujących polską kulturę mogą uzyskać dodatkowe środki finansowe. W poniższej tabeli przedstawiono zestawienie budżetu najważniejszych programów ministra kultury i dziedzictwa narodowego, dzięki którym w ostatnich latach dofinansowywano zagraniczne wydarzenia promujące kulturę polską w świecie.

Tab. 2. Zestawienie budżetu programów ministra kultury i dziedzictwa narodowego
wspierających w ostatnich latach promocję kultury polskiej poza granicami kraju.

Rok	Nazwa programu	Budżet programu
2008	"Promocja kultury polskiej za granicą"	6 mln zł
2009	"Promocja kultury polskiej za granicą"	8 mln zł
2010	"Fryderyk Chopin - Promesa" (operator: Narodowy Instytut Fryderyka Chopina)	50 mln zł
2011	"Prezydencja 2011 - Promesa" (operator: Instytut Adama Mickiewicza)	20 mln zł
2011	"Miłosz 2011 - Promesa" (operator: Instytut Książki)	7 mln zł

   Z promocją kultury za granicą jest też związany program ministra kultury i dziedzictwa narodowego pn. ˝Dziedzictwo kulturowe˝, priorytet: Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą. Celem tego priorytetu koordynowanego przez Departament Dziedzictwa Kulturowego jest dokumentowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego poza granicami kraju. Dokumentacja i konserwacja polskiego dziedzictwa za granicą jest wykorzystywana do jego promocji wśród miejscowej ludności - tu przykładem może być wielka retrospektywa Stefana Norblina w Indiach planowana na jesień br. - oraz do promowania cenionej na całym świecie szkoły polskiej konserwacji zabytków i dzieł sztuki. Zestawienie budżetu programu w ostatnich latach prezentuje poniższa tabela.

Tab. 3. Budżet programu "Dziedzictwo kulturowe",
Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą"

Rok	Budżet programu "Dziedzictwo kulturowe", priorytet: Ochrona polskiego dziedzictwa za granicą
2006	3,439 mln zł
2007	5 mln zł
2008	6,010 mln zł
2009	5,794 mln zł
2010	3,193 mln zł
2011	3, 278 mln zł

   Szanowny Panie Marszałku, w tym miejscu chcę również zaznaczyć, iż promocja kultury polskiej za granicą nie leży wyłącznie w kompetencjach Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i jednostek jemu podległych. W znacznym stopniu prowadzą ją placówki zagraniczne i instytuty polskie podlegające ministrowi spraw zagranicznych.

   3. Jakie podstawowe kierunki i priorytety przyświecają promocji kulturalnej Polski za granicą?

   Jako kryteria formułowania priorytetów i kierunków promocji polskiej kultury za granicą Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w zakresie działań prowadzonych w ramach swoich kompetencji wykorzystuje: definiowanie geograficzne oraz okolicznościowe (tj. obchody rocznic, kluczowe wydarzenia na świecie itp.). Poniższa tabela prezentuje wybrane, najważniejsze projekty promujące kulturę polską poza granicami kraju, zrealizowane w ostatnich latach przez Instytut Adama Mickiewicza.

Tab. 4. Budżet wybranych projektów zrealizowanych w ostatnich latach
przez IAM, promujących kulturę polską za granicą.

	Budżet (w PLN)
Zadanie	2010 r.	2009 r.	2008 r.	2007 r.
Sezon Polski w Wielkiej Brytanii	3 500 000,00	10 217 700,95	2 711 666,04	453 748,30
Rok Polski w Izraelu	X	2 628 805,78	8 000 000,00	1 859 194,46
Sezon kultury polskiej w Rosji	X	X	3 247 558,08	1 477 060,81
Promocja kultury polskiej w Chinach	220 000,00	307 594,41	283 446,00	X
Rok Giedroycia	X	X	X	43 732,12
Rok Conrada Korzeniowskiego	X	X	X	645 129,27
Rok Wyspiańskiego	X	X	X	52 370,95
Dni Polskie w Maroku	X	X	X	126 742,15
Rok Szymanowskiego	X	X	X	141 880,73
Udział w dniach kultury Europejskiej w Algierii	X	X	X	59 287,83
Współpraca Polsko-Niemiecka (Rok Polsko-Niemiecki)	X	X	X	238 983,34
Współpraca Polska - Izrael	113 000,00	X	X	X
Współpraca Polska - Rosja	295 000,00	X	X	X
Polskie wydarzenia kulturalne na Expo 2010 i Dni Kultury Polskiej w Chinach	2 980 000,00	357 923,32	X	X
Dzień Polski na Expo w Saragossie 2008	X	X	180 939,61	X
Prezentacja polskiej kultury w Gruzji	X	X	69 220,65	476 860,58
Europalia	X	X	123 769,51	X
Realizacja imprez kulturalnych na terenie Kaliningradu i Obwodu Kaliningradzkiego	X	X	147 605,94	77 990,00
Konferencja poświęcona twórczości Brunona Schulza w Montrealu	X	X	X	13 749,63

   W roku 2010 najważniejszym wydarzeniem promującym polską kulturę były obchody 200. rocznicy urodzin Fryderyka Chopina. Bardziej szczegółowe informacje dotyczące tego wydarzenia przedstawione zostały w dalszej części niniejszego pisma, w punkcie, w którym udzielam odpowiedzi na pytanie dotyczące oceny promocji kulturalnej Polski za granicą w okresie obowiązywania Roku Chopina.

   W chwili obecnej promocja polskiej kultury za granicą zdominowana jest przez najważniejsze wydarzenie tego roku. Prezydencja Polski w Radzie UE w drugiej połowie roku jest nie tylko momentem przełomowym dla obecności Polski w strukturach świata zachodniego, lecz jednym z ważniejszych okresów dla promocji polskiej kultury za granicą. Ministrowi kultury i dziedzictwa narodowego powierzono realizację zadania specjalnego, jakim jest przygotowanie ˝Programu kulturalnego polskiej prezydencji 2011˝ zarówno w kraju, jak i za granicą. Koordynację działań zagranicznych na szczeblu organizacyjnym w tym zakresie minister kultury i dziedzictwa narodowego powierzył Instytutowi Adama Mickiewicza. Przygotowany już program będzie realizowany od czerwca br. w 10 wybranych stolicach (zgodnie z ˝Informacją na temat wyboru stolic państw członkowskich UE oraz państw pozaeuropejskich, w których realizowany będzie program kulturalny towarzyszący polskiej prezydencji w drugiej połowie 2011 r.˝ z 22 października 2009 r. będą to: Berlin, Bruksela, Kijów, Londyn, Madryt, Mińsk, Moskwa, Paryż, Pekin oraz Tokio) i przewiduje on organizację wyjątkowych wydarzeń w renomowanych instytucjach kultury tych miast. Należy podkreślić, że ˝Program kulturalny polskiej prezydencji˝ jest przygotowywany i realizowany przy ścisłej współpracy z Ministerstwem Spraw Zagranicznych. Do niniejszego pisma załączono szczegółowy dokument opisujący ideę oraz główne projekty realizowanego ˝Programu kulturalnego polskiej prezydencji˝.

   MKiDN silnie zabiega o rozwój polskiej inicjatywy wdrożonej do polityk Unii Europejskiej - Partnerstwa Wschodniego. Na kanwie rozwijania partnerstwa odbędzie się wiele wydarzeń kulturalnych i społeczno-naukowych podczas sprawowania polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej. Flagowym projektem będzie konferencja ˝Wschodni wymiar mobilności˝, skupiona na ułatwieniu wymiany między artystami Unii i krajów Partnerstwa Wschodniego.

   Kolejnym istotnym obszarem, ku któremu zwraca swe działania promocyjne MKiDN, jest kontynent azjatycki, który aktualnie jest czołowym graczem globalnego rynku. Dlatego Chiny, Japonia, Indie, Korea Południowa, Indonezja czy Wietnam należą do tych krajów, w których MKiDN wraz z podległymi mu instytucjami dokonują wszelkich starań, by zwiększyć tam obecność polskiej kultury. Do tego regionu MKiDN stosuje od kilku lat również podejście systemowe, aktywnie angażując się w kulturalny wymiar ASEM (Asia-Europe Meeting - forum dialogu Unii Europejskiej z krajami Azji Południowo-Wschodniej). Szczytowym momentem aktywności było zorganizowanie przez MKiDN we wrześniu ubiegłego roku w Poznaniu IV Spotkania Ministrów Kultury Państw ASEM.

   4. Jakie placówki i organizacje polskie za granicą zajmują się promocją kulturalną współczesnej Polski?

   Minister kultury i dziedzictwa narodowego jest organizatorem dla licznych instytucji, takich jak centralne instytuty dziedzinowe (operujące w określonej dziedzinie kultury i sztuki), muzea, teatry, filharmonie, orkiestry, galerie, biblioteki etc., które podejmują działania promocyjne za granicą, lecz nie jest organizatorem dla żadnej z instytucji z siedzibą poza terenem kraju, która zajmuje się promocją kulturalną współczesnej Polski. Dodatkowo minister kultury i dziedzictwa narodowego wspiera realizację zadań w dziedzinie ochrony polskiego dziedzictwa kulturalnego za granicą, co również bezpośrednio i w sposób istotny wiąże się z promocją współczesnej Polski, której nie sposób oderwać od jej korzeni historycznych, a także, jak już wcześniej wspomniałem, polskiej szkoły konserwacji zabytków i dzieł sztuki.

   Dyplomacja kulturalna poza granicami kraju leży w kompetencjach ministra spraw zagranicznych, który jest organizatorem dla sieci ambasad, konsulatów oraz instytutów polskich (w dwóch przypadkach zwanych instytutami kultury polskiej).

   5. Jak działają, w jakiej liczbie i w jakich krajach polskie instytuty kultury? Jak należy ocenić skuteczność ich działalności?

   Na wstępie należy zaznaczyć, iż instytuty kultury są placówkami Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP. Wynika to z faktu, że MSZ kieruje polską polityką zagraniczną i w tym celu tworzy odpowiednie struktury. Warto przypomnieć, że oprócz resortów kultury i spraw zagranicznych kompetencje promowania Polski za granicą, w tym poprzez szeroko rozumianą kulturę, mają również resorty: nauki i szkolnictwa wyższego, gospodarki, edukacji, sportu i turystyki, rolnictwa i rozwoju regionalnego oraz podległe im wyspecjalizowane agencje rządowe, np. Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych czy Polska Organizacja Turystyczna.

   Instytuty polskie są placówkami zagranicznymi RP powołanymi specjalnie w celu realizowania zadań promocyjnych, zgodnie z kierunkami polskiej polityki zagranicznej. Zadaniem każdego instytutu polskiego jest docieranie do elit kraju urzędowania. Instytuty mogą w znacznym stopniu indywidualizować swoją ofertę programową, dostosowywać ją do zmieniających się potrzeb i oczekiwań miejscowych odbiorców. MSZ nadzoruje sieć 158 placówek zagranicznych (ambasady, konsulaty i instytuty polskie), które dysponują rocznymi budżetami promocyjnymi. Obecnie funkcjonuje 21 instytutów polskich (dwa z nich działają pod nazwą instytutu kultury polskiej). Od kilku lat MSZ stara się uruchomić również kolejne instytuty w Azji (New Delhi, Pekin, Tokio), ale na razie nie ustalono ostatecznych warunków ich utworzenia.

   Z punktu widzenia ministra kultury i dziedzictwa narodowego działalność instytutów kultury jest ważna i bardzo potrzebna, gdyż stanowią one główne stacjonarne placówki służące rozwojowi promocji kultury polskiej za granicą, gromadzą niezbędne do tej działalności dane oraz zapewniają niezbędne wsparcie na miejscu dla działalności MKiDN i Instytutu Adama Mickiewicza.

   W celu dalszego wzmacniania działań promujących polską kulturę w świecie ponownie należy podkreślić wagę wprowadzenia ustawowego rozwiązania konstytuującego nową formułę działalności Instytutu Adama Mickiewicza, zapewniającego zarówno silne i stabilne źródła finansowania instytutu, jak i możliwości strategicznego planowania. Bezsprzecznie przyczyni się to do intensyfikacji działań w tym zakresie i pozwoli na wypracowanie jeszcze większej ich skuteczności i efektywności.

   6. W jaki szczególny sposób promowana jest polska kultura wśród najliczniejszej Polonii, na terenie Stanów Zjednoczonych?

   Ważnym nurtem działalności promocyjnej na terenie USA jest upowszechnianie wiedzy o historii Polski. W ubiegłym dziesięcioleciu w wielu ośrodkach akademickich Stanów Zjednoczonych odbyły się prezentacje wystaw oraz filmów dokumentalnych poświęconych najnowszej historii Polski, m.in. filmu telewizji CNN o powstaniu warszawskim, licznych dokumentów o ˝Solidarności˝ oraz okrągłym stole; miały miejsce spotkania z autorami: N. Davisem, B. Geremkiem, A. Paczkowskim, B. Weiserem, publicystą ˝NY Times˝ i autorem monografii poświęconej pułkownikowi Kuklińskiemu, S. Cloudem i L. Olsonem, waszyngtońskimi dziennikarzami i autorami książki pt. ˝Sprawa honoru˝ wydanej w 2004 r. równocześnie w USA, Kanadzie, Australii, Wielkiej Brytanii i w Polsce. Niezwykłym osiągnięciem Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku przyczyniającym się do promocji Polski i jej kultury jest m.in. nadana przez władze Nowego Jorku oficjalna nazwa rogu ulic, przy których znajduje się budynek konsulatu - Karski Corner. Dążeniem na najbliższe lata jest jednakże upowszechnienie wiedzy o Polsce współczesnej. Zadanie to będzie realizowane przez Katedrę Polską na Uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku. Temu zadaniu ma również wyjść naprzeciw program prezentacji polskiej kultury na najważniejszych uczelniach wyższych w USA przygotowywany aktualnie przez IAM.

   Należy też zwrócić szczególną uwagę na współpracę w zakresie ochrony obiektów dziedzictwa polskiego i z polską związanych. W tym zakresie MKiDN współpracuje głównie ze środowiskami polonijnymi (Muzeum Polskie w Chicago, Instytut Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku, Polski Instytut Naukowy w Ameryce (PIASA), Archiwum Polonii Amerykańskiej w Orchard Lake), lecz efekty tej współpracy pozwalają na promowanie kultury polskiej na terenie całych Stanów Zjednoczonych. Od roku 2005 pracownicy Biblioteki Narodowej (BN) opracowują zbiory Biblioteki Muzeum Polskiego w Chicago, która posiada największy unikatowy zbiór polonijnych druków muzycznych na terenie Ameryki Północnej oraz około 7 tysięcy dokumentów dźwiękowych. W wyniku rozmów między dyrekcjami obu instytucji ustalono wspólne prace nad skatalogowaniem i digitalizacją zasobu czasopism polonijnych, których nie posiadają instytucje krajowe. Przewidziane są także prace nad pozostałymi kolekcjami muzeum. W 2005 r. Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce rozpoczął współpracę z warszawską Biblioteką Narodową polegającą na uporządkowaniu cennych zbiorów i stworzeniu komputerowej bazy danych biblioteki. Instytut jest jedną z najważniejszych placówek polonijnych poza granicami kraju. Począwszy od 2005 r., pracownicy BN opracowywali zbiory biblioteczne Polskiego Instytutu Naukowego w Nowym Jorku z wykorzystaniem programu bibliotecznego MAK. Pomoc w tym wypadku była możliwa dzięki stypendiom naukowym Fundacji Kościuszkowskiej.

   Wracając do meritum pytania, czyli kwestii adresowania promocji kultury polskiej do Polonii w Ameryce, ale i w innych częściach świata, należy zauważyć, że promowanie Polski z definicji jest nakierowane na obcokrajowców. Inną sprawą, choć równie ważną, jest utrzymywanie łączności z Polonią, podtrzymanie wśród niej patriotyzmu i wiedzy o Polsce. Są to zadania, którymi specyficznie zajmuje się m.in. Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Stowarzyszenie ˝Wspólnota Polska˝ oraz Senat RP. W Stanach Zjednoczonych inicjatywy polonijne były niejednokrotnie wspierane przez MKiDN i podległe mu instytucje. Każdorazowo w przypadku organizowanych oficjalnych delegacji kierownictwa MKiDN w Stanach Zjednoczonych plany wizyt obejmują spotkania ze środowiskami polonijnymi.

   7. W jakim stopniu polska kultura służyła promocji Polski podczas Światowej Wystawy Gospodarczej Expo 2010 w Szanghaju?

   Udział Polski w największej wystawie Expo w historii miał szczególnie istotny wymiar kulturalny. Spośród blisko 90 wydarzeń zrealizowanych w Pawilonie Polskim podczas Expo ponad połowa miała charakter promocji kulturalnej. W obrębie tych wydarzeń szczególnie wyróżnione były prezentacje nawiązujące do Roku Chopinowskiego. Na zlecenie MKiDN Instytut Adama Mickiewicza przygotował wiele projektów łączących w Chinach tematykę Expo i Roku Chopinowskiego. Odrębnym, acz istotnym, elementem była kulturalna promocja polskich regionów.

   Zainteresowanie polską prezentacją znacznie przekroczyło oczekiwania polskich instytucji zaangażowanych w organizację polskiego udziału, pawilon został odwiedzony przez ponad 7 milionów zwiedzających wystawę oraz ponad tysiąc dziennikarzy. Z pewnością bardzo istotnym elementem przyciągającym gości była architektura polskiego pawilonu. Innowacyjna koncepcja architektoniczna, trafiająca w upodobania i nawiązująca do tradycji gości chińskich, spowodowała, iż polski pawilon stał się jedną z wizytówek całego Expo 2010. Jak wykazały badania, ponad 10% ogółu zwiedzających tereny wystawy kierowało swoje kroki do naszego pawilonu narodowego.

   W ocenie MKiDN Polska skutecznie wykorzystała Expo do kształtowania nowego wizerunku w Chinach. Bazując na powodzeniu i sławie znanych w ChRL Polaków (przede wszystkim Chopina), którzy gwarantują zaabsorbowanie uwagi nie tylko wykształconego odbiorcy, ukazano również nowoczesne oblicze kraju, który przeszedł poważne transformacje społeczne i gospodarcze. W założeniach programu kulturalnego odległych geograficznie i kulturowo narodów Polski i Chin poszukiwano również elementów wspólnych (wycinanka - element architektoniczny pawilonu, smok - symbol Chin i wawelskiego wzgórza, aspiracje młodych ludzi, zainteresowanie rękodziełem - udana ekspozycja biżuterii w pawilonie, zainteresowanie historią i tożsamością narodową - duża popularność filmu 3D o historii naszego kraju).

   Monitorowane przez Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Konsulatu Generalnego RP w Szanghaju miejscowe kręgi gospodarcze prezentowały zgodną opinię, iż bogaty program promocji polskiej kultury potwierdził wysoki poziom i bogactwo polskiego dorobku cywilizacyjnego. Niewątpliwie element kulturalny zwiększył atrakcyjność naszego kraju wśród chińskich elit biznesowych. Wysoko oceniono też program Dnia Polskiego na Expo i styl promowania polskiej kultury, jaki wtedy został zaprezentowany. Polski Dzień Narodowy na Expo w Szanghaju oraz cały obszerny program oprawy kulturalnej zbudowany wokół polskiej prezentacji (nie tylko w Szanghaju, ale i w innych ważnych metropoliach ChRL) były bez wątpienia ważnym krokiem ku uzyskaniu zgody władz chińskich na otwarcie po latach negocjacji Instytutu Polskiego w Pekinie.

   8. Jak należy ocenić promocję kulturalną Polski za granicą w okresie obowiązywania Roku Chopina?

   Obchody 200. rocznicy urodzin Fryderyka Chopina w ujęciu globalnym były do roku 2010 największym w historii przedsięwzięciem z zakresu promocji polskiej kultury za granicą. Zainteresowanie świata dosyć szybko przerosło nawet najśmielsze oczekiwania organizatorów. Dla zobrazowania tego fenomenu można posłużyć się przykładem inauguracji Roku Chopinowskiego. O ile wstępne plany zakładały organizację wydarzeń zapowiadających 1 stycznia 2010 r., a następnie wielką inaugurację w Warszawie w tzw. tygodniu urodzinowym, dzielącym dwie funkcjonujące w historii daty urodzin kompozytora (22 lutego - 1 marca), o tyle już na początku II połowy 2009 r. zaczęły do MKiDN napływać spontaniczne oferty innych krajów, chcących czym prędzej przeprowadzić światową inaugurację obchodów u siebie. I to zjawisko należy podkreślić, na całym świecie bez udziału polskich instytucji i środowisk polonijnych (w fazie koncepcyjnej) zorganizowano spontanicznie setki wydarzeń o najróżniejszej skali.

   Ze względu na światowy rozmach i ogromną liczbę inicjatyw oddolnych trudno jest bardzo precyzyjnie podsumować obchody Roku Chopina w liczbach. Podsumowując wydarzenia, w których uczestniczyły lub o których informowane były polskie instytucje, Rok Fryderyka Chopina 2010 był rokiem organizacji ponad 4000 wydarzeń, z czego ponad 2300 miało miejsce poza granicami Polski. Najbardziej trwałe świadectwa po obchodach to 57 pomników i tablic pamiątkowych odsłoniętych w najróżniejszych częściach świata, od białoruskiego Mińska po Brazylię. Rok Chopinowski nie skończył się 31 grudnia 2010 r. Faktycznie byłoby błędem zatrzymywać tę imponującą inicjatywę. Zgodnie z przewidywaniami organizatorów wciąż pojawiają się ciekawe i ważne projekty nawiązujące do 200-lecia urodzin Chopina. Chociażby w sierpniu br. odbędzie się w Pekinie światowa premiera superprodukcji ˝Flying Machine˝, trójwymiarowego filmu animowanego opowiadającego o przygodach dzieci odbywających fantastyczną podróż śladami kompozytora. Film jest dziełem twórców nagrodzonej Oscarem koprodukcji ˝Piotruś i wilk˝, z udziałem międzynarodowowej ekipy aktorskiej i światowej sławy pianisty chińskiego Lang Langa.

   Kończąc moją syntetyczną informację, pragnę zauważyć, iż troska o kulturę jest sprawą uniwersalną i nie powinna się ograniczać tylko do resortu statutowo się nią zajmującego, lecz być uwzględniana we wszystkich sferach działalności społeczno-politycznej. Pragnę zauważyć dużą zmianę in plus w tym względzie, gdyż coraz więcej instytucji okazuje zrozumienie dla naszych działań i często wydatnie współpracuje, za co pragnę wszystkim zainteresowanym podziękować.

   ˝Program kulturalny polskiej prezydencji˝ - materiał informacyjny w załączeniu*⁾.

   Z wyrazami szacunku

   Minister

   Bogdan Zdrojewski

   Warszawa, dnia 13 czerwca 2011 r.