VI kadencja
Interpelacja nr 1456
do ministra zdrowia
w sprawie programu leczenia substytucyjnego
Szanowna Pani Minister! W załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2006 r. w sprawie ˝Krajowego programu przeciwdziałania narkomanii na lata 2006-2010˝ (Dz. U. 2006 r. Nr 143, poz. 1033) wśród działań mających na celu walkę z narkomanią wymieniono rozwój programów leczenia substytucyjnego. Rozporządzenie przewiduje zwiększenie liczby programów leczenia substytucyjnego w latach 2006-2010, tak aby objętych nimi zostało co najmniej 20% uzależnionych od opioidów, a ponadto przewiduje zwiększenie liczby tych programów w jednostkach penitencjarnych i zakładach dla nieletnich.
Zgodnie z ˝Informacją o realizacji działań wynikających z 'Krajowego programu przeciwdziałania narkomanii w 2006 r.'˝ przyjętą przez Radę Ministrów Narodowy Fundusz Zdrowia w 2006 r. sfinansował 12 programów leczenia substytucyjnego w 10 województwach, obejmując w sumie 1221 pacjentów. Niestety zapotrzebowanie jest ogromne. W szczególnie trudnej sytuacji znajdują się osoby uzależnione z województwa pomorskiego, w którym nie ma ani jednego ośrodka leczącego tą metodą. Mimo wydania przez wojewodę decyzji o utworzeniu programu leczenia substytucyjnego leczenia nie rozpoczęto. Narodowy Fundusz Zdrowia zaproponował objęcie leczeniem jedynie 7 pacjentów rocznie, co było nieopłacalne i nieetyczne wobec ogromnej liczby osób potrzebujących. Podobnie ze względu na brak zainteresowania podmiotów realizujących świadczenia zdrowotne z tego zakresu nie realizowano programu leczenia substytucyjnego w województwie podlaskim i podkarpackim.
Program leczenia substytucyjnego jako formę pomocy z obszaru leczenia i redukcji szkód zdrowotnych i społecznych wprowadzono w Europie w 1967 r., mimo stopniowego rozwoju nie jest on jednak popularny. W Polsce w leczeniu substytucyjnym stosuje się metadon będący syntetycznym narkotykiem. Leczenie oprócz oczywistych korzyści dla uzależnionych ma także na celu ograniczenie rozprzestrzeniania się zakażeń, min. HIV, HCV, HBS czy gruźlicy. Zgodnie z wytycznymi zawartymi w rozporządzeniu ministra zdrowia z dnia 19 października 2007 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania przy leczeniu substytucyjnym oraz szczegółowych warunków, które powinien spełniać zakład opieki zdrowotnej prowadzący leczenie substytucyjne (Dz. U. 2007 r. Nr 205, poz. 1493), udział w programie mogą wziąć osoby pełnoletnie uzależnione od opioidów od co najmniej 3 lat, które mimo wielu prób nie zaprzestały zażywania substancji odurzających.
Dla osób uzależnionych od narkotyków od wielu lat program leczenia substytucyjnego jest jedyną szansą na normalne życie - rodzinę, naukę i pracę. Ponadto oprócz pomocy jednostkom leczenie metadonem przynosi korzyści całemu społeczeństwu, prowadząc do zmniejszenia strefy nielegalnego obrotu środkami odurzającymi, która wspierana jest przez osoby uzależnione. Narkomani często w poszukiwaniu źródeł finansowych na potrzebne im narkotyki przyłączają się do grup przestępczych, przez co wzrasta poczucie zagrożenia obywateli i co powoduje konieczność rozbudowy ośrodków wykrywania i zwalczania przestępczości. Są to koszty nieporównywalnie większe niż koszty leczenia osób uzależnionych w ramach programu substytucyjnego. Ponadto w dobie walki z zakażeniem wirusem HIV każda inicjatywa, która przyczynia się do zmniejszenia ilości zakażeń, powinna być wspierana przez władze państwowe.
W związku z zaistniałą sytuacją uprzejmie proszę Panią Minister o odpowiedź na następujące pytania:
1. Czy zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2007 r. w sprawie ˝Krajowego programu przeciwdziałania narkomanii na lata 2006-2010˝ nastąpi dalszy rozwój programów leczenia substytucyjnego poprzez zwiększenie liczby miejsc w placówkach już prowadzących tego typu programy?
2. Czy planowane jest utworzenie nowych punktów leczenia substytucyjnego, przede wszystkim w województwach, w których takie programy nie są jeszcze prowadzone - w województwie pomorskim, podkarpackim i podlaskim?
3. Jakie działania zamierza podjąć Ministerstwo Zdrowia w celu zwiększenia dostępności do programów substytucyjnych?
Z poważaniem
Poseł Alicja Dąbrowska
Warszawa, dnia 27 lutego 2008 r.