VI kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 22397

w sprawie przepisów tzw. ustawy hazardowej

   Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na pismo, znak: SPS-023-22397/11 (data wpływu: 10 maja 2011 r.), przy którym została przesłana interpelacja pana posła Tadeusza Tomaszewskiego dotycząca prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o grach hazardowych oraz niektórych innych ustaw oraz poruszająca kwestie nadzoru nad urządzaniem gier hazardowych online, uprzejmie przedstawiam stanowisko ministra finansów wobec pytań zawartych w interpelacji.

   Ad 1. Projekt ustawy o zmianie ustawy o grach hazardowych oraz niektórych innych ustaw został w całości notyfikowany Komisji Europejskiej w dniu 16 września 2010 r. i zamieszczony w systemie TRIS pod numerem 2010/0622/PL na stronie internetowej (ec.europa.eu/enterprise/tris/). Notyfikacja projektu nastąpiła zgodnie z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597), które wdraża dyrektywę 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającą procedurę udzielania informacji w zakresie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego (Dz. Urz. WE L 204 z 21.07.1998, str. 37, z późn. zm.).

   W trakcie procesu notyfikacji Komisja Europejska i Malta przekazały do projektu komentarze. Komentarz jest przesyłany wtedy, gdy notyfikowany tekst, choć zgodny z prawem wspólnotowym, budzi wątpliwości interpretacyjne lub wymaga uszczegółowienia ustaleń dotyczących jego wdrożenia.

   Komisja Europejska zwróciła się do rządu polskiego o potwierdzenie, czy zapisy określone w art. 15e pkt 3 notyfikowanego projektu znoszą wymóg polegający na tym, aby podmiot urządzający zakłady wzajemne posiadał rachunek bankowy prowadzony w banku mającym siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub w oddziale banku zagranicznego albo instytucji kredytowej znajdującym się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Udzielając odpowiedzi na powyższe zapytanie, Rzeczpospolita Polska podkreśliła, że ww. wymóg został spełniony.

   Stosowne wyjaśnienia zostały przekazane również w kwestii rozwiązania zakładającego obligatoryjne funkcjonowanie dwóch serwerów, na których urządzane są zakłady wzajemne przez sieć Internet, przy czym przynajmniej jeden z nich musi być zlokalizowany w Polsce.

   Ponadto w związku z wyrażoną przez Komisję Europejską wolą uzyskania większej ilości informacji na temat dowodów statystycznych lub innych dotyczących uzależnienia od hazardu Polska przekazała Komisji informacje w tym zakresie.

   Zgłoszenie komentarza do notyfikowanego projektu nie powoduje przedłużenia okresu wstrzymania procedury legislacyjnej. Z tego względu, uznając za zakończoną obowiązkową procedurę notyfikacji, niniejszy projekt ustawy o zmianie ustawy o grach hazardowych oraz niektórych innych ustaw został przedłożony do dalszego procedowania.

   Odnosząc się natomiast do ostatniej części pytania, należy zauważyć, że Trybunał Sprawiedliwości UE nigdy nie występuje w sporze z którymkolwiek z państw członkowskich, wobec czego stwierdzenie: ˝(...) Carmen Media and Stoss (2010) Trybunał Sprawiedliwości UE przeciwko państwu niemieckiemu˝ jest niezrozumiałe. Ponadto żadna z przyjętych przez Trybunał Sprawiedliwości tez sformułowanych w przedmiotowych wyrokach nie odnosi się wprost do notyfikacji aktów prawnych.

   Niemniej należy podkreślić, że obszar gier hazardowych, ze względu na swoją specyfikę, nie jest obszarem podlegającym harmonizacji na szczeblu Unii Europejskiej. Każdy z krajów członkowskich we własnym zakresie określa zasady regulujące rynek gier hazardowych w swoim kraju, uwzględniając uwarunkowania danego rynku. Każde państwo członkowskie ma prawo regulować i kontrolować rynek gier hazardowych w celu ochrony konsumentów przed uzależnieniem, oszustwami czy praniem pieniędzy w sposób, jaki uzna za najbardziej efektywny.

   Ad 2. Pytanie wskazuje jakoby projekt ustawy o zmianie ustawy o grach hazardowych oraz niektórych innych ustaw był procedowany w nadzwyczajnym, szybkim trybie legislacyjnym. Tymczasem prace nad projektem ww. ustawy były prowadzone zgodnie ze zwykłym trybem przewidzianym w uchwale nr 49 Rady Ministrów z dnia 19 marca 2002 r. Regulamin pracy Rady Ministrów (M.P. Nr 13, poz. 221, z późn. zm.).

   Należy mieć na uwadze, iż procedowanie nad projektem rozpoczęło się w listopadzie 2009 r. i po przeprowadzeniu całej procedury legislacyjnej oraz procedury notyfikacji Komisji Europejskiej, stosownie do wymagań wynikających z przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039, z późn. zm.), projekt ww. ustawy w dniu 28 stycznia 2011 r. został przekazany przez prezesa Rady Ministrów do marszałka Sejmu RP przy piśmie nr RM 10-2-10.

   Ad 3-5. W kwestii sprawowania nadzoru nad rynkiem gier hazardowych należy wskazać, iż do zadań Ministerstwa Finansów ani Służby Celnej nie należy nadzór nad jakąkolwiek nielegalną działalnością, w tym nad nielegalnym urządzaniem gier hazardowych. Natomiast do zadań Służby Celnej, zgodnie z treścią art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej (Dz. U. Nr 168, poz. 1323, z późn. zm.), należy m.in. wykonywanie kontroli określo-nych w art. 30 ust. 2 tej ustawy, tj. kontroli przestrzegania przepisów regulujących urządzanie i prowadzenie gier hazardowych, o których mowa w ustawie z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. Nr 201, poz. 1540, z późn. zm.), a także zgodności tej działalności z udzieloną koncesją lub zezwoleniem oraz zatwierdzonym regulaminem.

   Jednocześnie, z uwagi na przypisane Służbie Celnej zadania zawarte w art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o Służbie Celnej, polegające na rozpoznawaniu, wykrywaniu, zapobieganiu i zwalczaniu przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych oraz ściganiu ich sprawców, w zakresie określonym w ustawie z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (Dz. U. Nr 111, poz. 765, z późn. zm.), w tym przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych przeciwko organizacji gier hazardowych, dokonywane są czynności zmierzające do realizacji tych zadań.

   W celu sprawnej realizacji zadań nałożonych na Służbę Celną w zakresie kontroli gier hazardowych, w tym nadawania kierunków zwalczania przestępczości w tym obszarze działalności, w lipcu 2009 r. została powołana, w ramach Służby Celnej, Krajowa Grupa Zadaniowa ds. Kontroli Gier i Zakładów Wzajemnych.

   Należy jednocześnie wskazać, że rozwiązania zaproponowane w ustawie o zmianie ustawy o grach hazardowych oraz niektórych innych ustaw w zakresie dostępu do danych teleinformatycznych pozwolą objąć działaniami prewencyjnymi i wykrywczymi obszary nielegalnego urządzania gier w Internecie. Należy zwrócić uwagę, iż uprawnienie powyższe będzie mogło być realizowane jeszcze przed powzięciem uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego. Okoliczność, iż dana gra prowadzona jest za pomocą łączy przypisanych innym osobom, nie powinna stanowić przeszkody w ewentualnych czynnościach procesowych, ponieważ osoby takie stać się mogą ich uczestnikami, np. w charakterze świadków, a ponadto przedmioty służące popełnieniu czynu zabronionego mogą stanowić dowód i zostać zatrzymane oraz podlegać przepadkowi również, jeśli nie stanowią własności sprawcy.

   Ad 6. Zgodnie z § 12 ust. 1 uchwały nr 49 Rady Ministrów z dnia 19 marca 2002 r. Regulamin pracy Rady Ministrów (M.P. Nr 13, poz. 221, z późn. zm.) organ wnioskujący jest obowiązany uzgodnić projekt dokumentu rządowego z członkami Rady Ministrów oraz szefem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, a pod względem prawnym i formalnym - z Rządowym Centrum Legislacji. Jednocześnie, jak wynika z treści § 12 ust. 5 cytowanej wyżej uchwały, organ wnioskujący, biorąc pod uwagę treść projektu dokumentu rządowego, a także uwzględniając inne okoliczności, w tym znaczenie oraz przewidywane skutki społeczne i ekonomiczne dokumentu, stopień jego złożoności oraz jego pilność, może zdecydować o skierowaniu projektu do zaopiniowania przez inne organy administracji państwowej, organizacje społeczne oraz inne zainteresowane podmioty i instytucje.

   Pismem nr SC/17014/2/2009/AC z dnia 13 listopada 2009 r. minister finansów przekazał projekt ustawy o zmianie ustawy o grach hazardowych oraz niektórych innych ustaw do konsultacji społecznych, w tym do Polskiej Federacji Pokera Sportowego. Polska Federacja Pokera Sportowego nie zgłosiła uwag w ww. trybie.

   Minister finansów nie mógł przekazać ww. projektu ustawy w ramach konsultacji społecznych do Polskiego Związku Pokera, ponieważ zgodnie z odpisem z Krajowego Rejestru Sądowego Polski Związek Pokera został wpisany do KRS dopiero w dniu 23 grudnia 2010 r.

   Przedstawiciele Ministerstwa Finansów odbyli dwa spotkania z przedstawicielami Polskiej Federacji Pokera Sportowego. Pierwsze miało miejsce w dniu 17 sierpnia 2010 r., natomiast drugie w dniu 5 kwietnia 2011 r. Z obu spotkań zostały sporządzone notatki. Nie było spotkań z przedstawicielami Polskiego Związku Pokera.

   Ad 7. Żaden z postulatów zgłoszonych przez Polską Federację Pokera Sportowego oraz Polski Związek Pokera nie został uwzględniony w projekcie ustawy o zmianie ustawy o grach hazardowych oraz niektórych innych ustaw. Postulaty te dotyczyły głównie zakwalifikowania gry w pokera (Texas Holdem) jako gry sportowej (gry umiejętności), a nie jako gry losowej podlegającej przepisom ustawy o grach hazardowych, a także legalizacji pokera online.

   Ad 8. Zielona Księga w sprawie gier hazardowych oferowanych w Internecie w obrębie rynku wewnętrznego jest dokumentem opracowanym przez Komisję Europejską. Ma ona na celu zapoczątkowanie szeroko zakrojonych konsultacji społecznych, aby dokonać pełnej oceny sytuacji istniejącej obecnie w państwach członkowskich. Komisja na tej podstawie określić ma niezbędne działania, ich formę i szczebel, na jakim działania te powinny zostać podjęte. Trudno jest dzisiaj przesądzać, czy działania te przybiorą formę regulacji prawnej i czy w ogóle taka zostanie opracowana.

   Na marginesie można wskazać, że obecna inicjatywa Komisji Europejskiej nie jest pierwszą zmierzającą do przyjęcia rozwiązania prawnego regulującego niektóre aspekty prowadzenia gier hazardowych. Przygotowany projekt rozporządzenia z 1991 r. wobec sprzeciwu państw członkowskich i pod zarzutem naruszenia zasady pomocniczości został przez Komisję Europejską wycofany. Podobnie rzecz się miała z art. 40 projektu tzw. dyrektywy usługowej, który swoim zakresem miał również obejmować prowadzenie działalności w sektorze gier hazardowych. Został on zmodyfikowany pod wpływem sprzeciwu państw członkowskich oraz Parlamentu Europejskiego. Rychłe wprowadzenie regulacji odnoszącej się do sektora gier hazardowych może być więc wątpliwe, a rzekomo ˝martwe˝ polskie prawo może się okazać jedynym regulującym rynek gier hazardowych na obszarze RP.

   Biorąc pod uwagę tezy orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE, a zwłaszcza podkreśloną w szeregu orzeczeń zasadę, że państwa członkowskie pod pewnymi warunkami dysponują szerokim zakresem swobody regulacyjnej, która obejmuje również możliwość wprowadzenia przepisów krajowych ograniczających lub wyłączających organizowanie gier hazardowych oraz uczestniczenie w nich, może się okazać, że ustawa o zmianie ustawy o grach hazardowych i niektórych innych ustaw w tym kształcie, w jakim została przyjęta przez parlament krajowy, nie będzie kolidowała z prawem Unii Europejskiej również po wprowadzeniu zharmonizowanych ram prawnych w sektorze gier hazardowych. Wynika to z przyjętej reguły, zgodnie z którą każda nowa regulacja wprowadzana przez Komisję Europejską uwzględniać ma dorobek orzeczniczy Trybunału Sprawiedliwości UE. W tym stanie rzeczy arbitralny osąd o martwym charakterze prawa polskiego jest nie do przyjęcia.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Jacek Kapica

   Warszawa, dnia 30 maja 2011 r.