VI kadencja

Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 14179

w sprawie inicjatyw umożliwiających wychodzenie z bezdomności

   Szanowny Panie Marszałku! Pozwalam sobie przekazać odpowiedź na interpelację pana Krzysztofa Brejzy, posła na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, z dnia 12 stycznia 2010 r., jaka została skierowana przy piśmie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 8 lutego 2010 r., znak: SPS-023-14179/10.

   Pan Krzysztof Brejza poruszył bardzo ważny z punktu widzenia pomocy społecznej państwa problem osób bezdomnych, który traktuję z wyjątkową troską. Materia, jakiej dotyka pan poseł jest skomplikowana i trudna. Jej rozwiązanie nie jest proste. Kwestia bezdomności związana jest bowiem z wieloma, nakładającymi się na siebie przyczynami: bezrobociem, problemem mieszkaniowym w Polsce - nadal 1,5 mln rodzin w Polsce nie ma samodzielnych mieszkań - kryzysem, złą kondycją służby zdrowia w Polsce. Przyczyny bezdomności leżą często także w sferze psychiki samych osób bezdomnych: ich uzależnienia od nałogów, chorobami psychicznymi, aspołecznymi postawami. Rozwiązanie problemu bezdomności nie jest więc proste. Wymaga też dużego zaangażowania finansowego.

   Muszę w tym miejscu jednak podkreślić, że ustawowy obowiązek udzielenia schronienia, zapewnienie posiłku oraz niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym należy do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym. Do zadań ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego należy natomiast m.in.: tworzenie koncepcji i określanie kierunków rozwoju w obszarze pomocy społecznej, inspirowanie i promowanie nowych form i metod działania.

   W związku z powyższym, odpowiadając na pierwsze i trzecie pytanie pana posła - o działania, jakie podejmuje Ministerstwo Pracy i Polityki społecznej na rzecz osób bezdomnych, oraz jakie programy pomagające wychodzić z bezdomności realizuje obecnie Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej - przedstawiam poniższą informację.

   Działania ministra pracy i polityki społecznej w zakresie pomocy osobom bezdomnym zakładają kompleksowe wykorzystywanie instrumentów kilku ustaw, tak aby nie ograniczać się jedynie do udzielania wsparcia o charakterze osłonowym. Zamysłem inicjatyw ministra pracy i polityki społecznej jest zwrócenie uwagi (promocja, dofinansowywanie lokalnych przedsięwzięć) na wykorzystywanie przez samorządy gminne oraz organizacje pozarządowe takich instrumentów indywidualnej pomocy i wsparcia wobec osób bezdomnych, jak:

   - indywidualny program wychodzenia z bezdomności - ustawa z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej,

   - indywidualny program zatrudnienia socjalnego - ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym,

   - programy prac społecznie użytecznych i robót publicznych - ustawa z dnia 24 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy,

   a także zachęcanie do aktywizowania osób bezdomnych lub zagrożonych bezdomnością w spółdzielniach socjalnych, centrach i klubach integracji społecznej.

   Odrębnym kierunkiem działań ministra pracy i polityki społecznej, kontynuowanym od 2007 r., o charakterze inicjującym jest uruchamianie konkursów na wybór ofert projektowych podejmujących tematykę programów aktywizacji społeczno-zawodowej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, w tym osób bezdomnych w obszarze budownictwa socjalnego oraz poprawy standardów pobytu w noclegowniach i schroniskach dla osób bezdomnych. W ten sposób pośrednio minister pracy i polityki społecznej włączył się w realizację zadań ustawy z dnia 8 grudnia 2006 r. o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 251, poz. 1844).

   Ponadto minister pracy i polityki społecznej realizuje programy:

   - Program ˝Powrót osób bezdomnych do społeczności˝ - inicjatywa ministra pracy i polityki społecznej realizowana od 2006 r.

   Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego dysponuje na realizację programu ˝Powrót osób bezdomnych do społeczności˝ budżetowymi środkami finansowymi w wysokości 5,0 mln zł oraz zwykle także środkami dodatkowymi, często przekraczającymi kwotę programową.

   Zgodnie z regułami realizacji tego programu kwota ta jest dzielona na dwa tory:

   - Tor Nr 1 Regionalny - kwota 3 mln zł, która była przekazywana według zasad algorytmicznych wojewodom na prowadzenie konkursów mających na celu wyłonienie lokalnych organizacji działających na rzecz pomocy osobom bezdomnym i ubogim.

   - Tor nr 2 centralny - kwota 2 mln zł, którą dysponował minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego na wyłonienie w drodze konkursowej najefektywniejszych projektów aktywizacji społeczno-zawodowej osób bezdomnych i zagrożonych bezdomnością.

   W roku 2009 w ramach toru nr 2 centralnego, programu ˝Powrót osób bezdomnych do społeczności˝, wspierano finansowo projekty organizacji pozarządowych prowadzących placówki pomocy osobom bezdomnym, które mają na celu aktywizację zawodową bezdomnych w połączeniu z działaniami poprawiającymi standard pobytu w placówce poprzez prace remontowe lub drobne inwestycje. Głównym kryterium w ocenie wniosków była ocena propozycji programów aktywizacyjnych osób bezdomnych oraz zakres prac wykonywanych przez te osoby na rzecz podniesienia standardów placówek (noclegownie, domy dla osób bezdomnych), w których przebywają te osoby.

   - Program ˝Aktywne formy przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu˝ - inicjatywa ministra pracy i polityki społecznej realizowana od 2006 r.

   W roku 2009 w ramach programu ˝Aktywne formy przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu˝ kontynuowano działania wspierające te inicjatywy samorządów gminnych, które łączą procesy aktywizacji społeczno-zawodowej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym z przedsięwzięciami w obszarze szeroko pojętego budownictwa socjalnego (lokale socjalne, mieszkania kontraktowe, noclegownie i domy dla osób bezdomnych).

   W ramach programu realizowany jest konkurs dla samorządów gmin ˝Prace społecznie użyteczne i roboty publiczne na rzecz budownictwa socjalnego - zwiększenie gminnego zasobu mieszkaniowego˝ - kwota dofinansowania projektów w 2009 r. ca 2,5 mln zł. Projekty dwuletnie polegające na I etapie przygotowawczym (edukacja, przekwalifikowania zawodowe, kursy i szkolenia) oraz na II etapie realizacyjnym (przebieg konkretnych programów rynku pracy w gminach na obiektach budownictwa socjalnego).

   - Poprawa warunków pobytu w noclegowniach i domach dla bezdomnych - działania legislacyjne.

   Działania ministra pracy i polityki społecznej w zakresie pomocy w rozwiązywaniu problemów osób bezdomnych obejmują również zagadnienia natury legislacyjnej.

   W ub. roku nastąpiła nowelizacja rozporządzenia w sprawie finansowego wsparcia tworzenia noclegowni i domów dla osób bezdomnych obowiązującego na mocy przepisów ustawy z dnia 8 grudnia 2006 r. o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 251, poz. 1844, z późn. zm.).

   Przepisy powyższego rozporządzenia obejmują 3 zestawy kryteriów oceny wniosków o finansowe wsparcie przedsięwzięć z zakresu budowy, remontu lub zmiany przeznaczenia nieruchomości na noclegownię lub dom dla osób bezdomnych. Wnioski te składane są do Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK) - wiosna, jesień.

   Z komunikatu BGK według stanu na 31 grudnia 2009 r. wynika, że:

   - w 2008 r. w edycji wiosennej - 2 umowy na kwotę 2 176,7 tys. zł, a w edycji jesiennej - 2 umowy na kwotę 1 133,6 tys. zł,

   - w 2009 r. w edycji wiosennej - 1 umowa na kwotę 369,2 tys. zł.

   - Projekt ˝Krajowego programu wychodzenia z bezdomności i rozwoju budownictwa socjalnego na lata 2010-2015˝.

   Głównym celem założeń koncepcyjnych projektu krajowego programu jest uzyskanie znaczącej poprawy w efektywnym wdrażaniu i prowadzeniu działań na rzecz osób bezdomnych i zagrożonych bezdomnością. Koncepcja przewiduje zastosowanie etapów w realizacji określonych obszarów tematycznych, które podzielono na dwa okresy, a mianowicie: etap I to lata 2010-2015 oraz etap II - po roku 2015.

Etap I Okres 2010-2015	Obszary tematyczne: - pomoc i integracja społeczna dla osób bezdomnych, - rozwój budownictwa socjalnego - lokale socjalne, noclegownie i domy dla bezdomnych.
Etap II Okres po 2015	Obszary tematyczne: - system ochrony zdrowia osób bezdomnych, - system wsparcia finansowo-kredytowego dla osób bezdomnych realizujących indywidualne programy wychodzenia z bezdomności, - system ulg i preferencji podatkowych dla podmiotów udzielających pomocy osobom bezdomnym i zagrożonym bezdomnością.

   W etapie I obejmującym okres 2010-2015 określono cel strategiczny oraz 5 celów szczegółowych z podziałem na konkretne zadania.

   Strategicznym celem projektu krajowego programu jest poprawa sposobów udzielania pomocy w rozwiązywaniu problemów bezdomności i likwidowania zagrożeń jej powstawania, a także zintensyfikowanie działań w sferze budownictwa socjalnego, w tym szczególnie do:

   - wprowadzenia akceptowanych społecznie standardów jakości usług świadczonych przez podmioty udzielające pomocy bezdomnym;

   - obligatoryjnego stosowania przez podmioty udzielające pomocy osobom bezdomnym ustawowych narzędzi aktywizacji społeczno-zawodowej - kontrakt socjalny, indywidualny program zatrudnienia socjalnego oraz udziału w programach rynku pracy inicjowanych przez publiczne służby zatrudnienia;

   - obligatoryjnego obowiązku ujmowania gminnych standardów wychodzenia z bezdomności w lokalnych strategiach rozwiązywania problemów społecznych celem dysponowania gotowymi scenariuszami postępowania w przypadku pojawienia się problemów bezdomności;

   - zwiększenia zainteresowania samorządów gminnych uczestnictwem w przedsięwzięciach inwestycyjnych (budowa, remonty lub zmiana przeznaczenia budynków) w zakresie budownictwa socjalnego dofinansowywanych z budżetu państwa - Fundusz Dopłat Banku Gospodarstwa Krajowego.

   Realizacja krajowego programu powinna przyczynić się również do społecznej akceptacji prowadzenia działań pomocowych wobec osób bezdomnych wg określonych krajowych scenariuszy i standardów jakości usług

   Cele szczegółowe projektu krajowego programu:

   - Stworzenie bazy danych o rzeczywistej liczbie osób bezdomnych.

   - Standaryzacja usług placówek pomocy osobom bezdomnym.

   - Standardy pracy socjalnej z osobami bezdomnymi:

   - obowiązek kontraktów socjalnych w niektórych placówkach pomocy dla osób bezdomnych:

   - kategoria A: noclegownie (w ograniczonym zakresie),

   - kategoria B: domy dla bezdomnych i mieszkania kontraktowe;

   - nowa specjalizacja w kształceniu pracowników socjalnych - streetworker.

   - Zwiększenie wskaźnika zatrudnialności osób bezdomnych - edukacja i zatrudnienie socjalne osób bezdomnych w centrach integracji społecznej.

   - Wspieranie samorządów gminnych inicjujących lokalne programy rynku pracy w obiektach budownictwa socjalnego (noclegownie, domy dla bezdomnych oraz lokale socjalne).

   - Zintensyfikowanie stopnia wykorzystania Funduszu Dopłat do przedsięwzięć z zakresu budownictwa socjalnego - lokale socjalne, mieszkania chronione, noclegownie i domy dla bezdomnych.

   W maju 2009 r. poprawiony projekt ˝Krajowego programu wychodzenia z bezdomności i rozwoju budownictwa socjalnego na lata 2010-2015˝ został ponownie skierowany do rozpatrzenia do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

   Niestety w piśmie z dnia 23 listopada 2009 r. pan Michał Boni, przewodniczący Stałego Komitetu Rady Ministrów, przedstawił opinię, która w kontekście aktualnej sytuacji gospodarczej w kraju sugerowała zawieszenie prac nad przedmiotowym dokumentem oraz wznowienie nad nim prac w terminie, kiedy znane będą perspektywy finansowe państwa na lata kolejne.

   - System informacji - infolinie i internetowy wykaz placówek pomocowych dla osób bezdomnych.

   Na przełomie roku 2007/2008 powstał system informacji nadzorowany przez ministra pracy i polityki społecznej składający się m.in. z internetowych wykazów:

   - bezpłatnych, całodobowych infolinii działających w poszczególnych województwach, które udzielają informacji, gdzie osoba bezdomna może znaleźć nocleg, wyżywienie, wsparcie medyczne itp.

   - baz placówek udzielających pomocy i schronienia dla osób bezdomnych, z podziałem na województwa oraz rodzaje placówek (schroniska, noclegownie oraz ośrodki wsparcia); w bazach można wyszukiwać daną informację, np. dotyczącą placówek w określonej miejscowości itp.

   Wykazy powyższe zawarte są w specjalnie wydzielonej na stronie internetowej MPiPS zakładce: Bezdomność (link: Pomoc Społeczna BEZDOMNOŚĆ). Są one aktualizowane każdego roku.

   - Spis osób bezdomnych - noc z 15 na 16 grudnia 2009 r.

   Trudność z określeniem ilości osób bezdomnych wiąże się z ich częstym przemieszczaniem się, co powoduje dublowanie się danych uzyskanych z poszczególnych gmin, powiatów i województw, w przypadku gdy badanie jest przeprowadzone w dłuższej perspektywie czasowej (np. dziś osoba bezdomna może być w Warszawie, ale jutro może być już w Łodzi, co zostanie uwzględnione w statystykach z obu województw). W związku z powyższym, w roku 2009 minister pracy i polityki społecznej zwrócił się do wszystkich wojewodów z prośbą, aby w jedną, z góry określoną, noc zimową (kiedy najwięcej osób bezdomnych korzysta z noclegu) zbadano, ile udzielono noclegów we wszystkich placówkach noclegowych na terenie danego województwa (finansowanych przez gminę, powiat, ale także przez inne podmioty). Dzięki temu, że badanie zostało przeprowadzone w ciągu jednej nocy uniknie się efektu dublowania się danych i uzyska się bardziej wiarygodne informacje. W 2009 r. takie badanie przeprowadzono w województwach eksperymentalnie po raz pierwszy w nocy z 15 na 16 grudnia.

   Liczba osób, które skorzystały w nocy z 15 na 16 grudnia 2009 r. z przygotowanych miejsc noclegowych i zostały zarejestrowane przez placówki, wynosi 18,0 tys. osób. Przy założeniu, że 1/3 osób bezdomnych nie korzysta z miejsc noclegowych przygotowanych dla nich przez instytucje pomocy społecznej ocenia się, że przybliżona liczba osób bezdomnych to ok. 30 tys. osób.

   Odnosząc się do czwartego pytania pana posła, czy w ramach Programu Operacyjnego ˝Kapitał ludzki˝ możliwe jest wsparcie inicjatyw związanych z wychodzeniem z bezdomności, chciałabym poinformować.

   Pod koniec 2009 r. ukończono w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej prace związane z uruchomieniem projektu systemowego nr 1.18 pt. ˝Tworzenie i rozwijanie standardów jakości usług instytucji pomocy społecznej i integracji˝, który będzie realizowany w ramach działania 1.2: Wsparcie systemowe instytucji pomocy społecznej i integracji Programu Operacyjnego ˝Kapitał ludzki˝ 2008-2013. W ramach tego projektu, którego realizacja przewidziana jest na lata 2010-2013 przewidziano zadanie pt.: Gminny standard wychodzenia z bezdomności. Zadanie to z przewidzianą kwotą finansową EFS ca 30 mln zł na okres 2010-2013 obejmuje m.in.:

   - Opracowanie i wydanie katalogu dobrych praktyk jako materiału wyjściowego do tworzenia Gminnego standardu wychodzenia z bezdomności.

   - Stworzenie i wydanie (projekty) standardów składających się na Gminny standard wychodzenia z bezdomności, w skład którego wejdą:

   - standardy mieszkalnictwa i pomocy doraźnej, m.in. standard ogrzewalni, noclegowni, schroniska, domu dla bezdomnych, mieszkania wspieranego, wspólnoty, jadłodajni punktu charytatywnego;

   - standardy w obszarze zdrowia, m.in. standard terapii alkoholowej, punktów doraźnej pomocy medycznej, współpracy ze służbą zdrowia, standard pracy z bezdomnymi narkomanami, standard pracy z osobami bezdomnymi z zaburzeniami psychicznymi, starszymi i niepełnosprawnymi;

   - standardy w obszarze zatrudnienia i edukacji, m.in. standard prac społecznie użytecznych z bezdomnymi, standard przedsiębiorstwa społecznego i spółdzielni socjalnej, zatrudnienia socjalnego w kontekście bezdomności, standard stażu i przygotowania zawodowego, warsztatów, standard edukacji formalnej i nieformalnej dla osób bezdomnych;

   - standardy pracy socjalnej, m.in. standard pracy socjalnej w placówkach dla osób bezdomnych, standard pracy socjalnej w OPS, standard streetworkingu dla osób bezdomnych, standardy mentoringu (asystowania, akompaniowania, coachingu), standardy poradnictwa dla osób bezdomnych;

   - standardy komunikacji społecznej, m.in. standardy profilaktyki, standardy współpracy z biznesem, z masmediami, standardy akcji medialnych ukierunkowanych na przełamywanie negatywnych stereotypów, standardy edukacji społecznej w zakresie bezdomności.

   - Wypracowanie systemu interwencji, integracji i profilaktyki zagadnienia bezdomności poprzez standard oraz stworzenie definicji operacyjnej bezdomności polskiej.

   - Stworzenie i opublikowanie rekomendacji systemowych i prawnych do zmian legislacyjnych (projekty rozporządzeń na podstawie art. 23 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej) w ramach polityki społecznej w obszarze bezdomności umożliwiających systemowe wdrożenie Gminnego standardu wychodzenia z bezdomności.

   - Opracowanie standardu partnerstwa gminnego, z udziałem m.in. ośrodków pomocy społecznej i organizacji pozarządowych, niezbędnego do wdrażania Gminnego standardu wychodzenia z bezdomności.

   - Wypracowanie i upowszechnienie narzędzi i metodologii do realizacji diagnoz lokalnych umożliwiających określenie najważniejszych priorytetów danej gminy w zakresie zwalczania bezdomności.

   - Pilotaż w gminach - realizacja ogólnopolskiego konkursu dla partnerstw gminnych na realizację pilotażu GSWB (konferencje, seminaria regionalne, informacja i promocja) oraz przygotowanie 30 partnerstw gminnych (lokalnych) we wszystkich regionach Polski do wdrażania Gminnego standardu wychodzenia z bezdomności poprzez szkolenia, opiekę merytoryczną, realizację diagnoz lokalnych w partnerstwach i stworzenie projektu.

   - Wdrożenie w 16 partnerstwach gminnych szeregu standardów usług dla osób bezdomnych składających się na Gminny standard wychodzenia z bezdomności - objęcie wsparciem i pomocą ok. 100 instytucji i organizacji zajmujących się bezdomnością w całej Polsce.

   W związku z drugim pytaniem, czy ministerstwo podejmuje lub ma zamiar podjąć działania zachęcające przedsiębiorców do zatrudniania osób bezdomnych, uprzejmie informuję, że ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm.) w art. 49 wyodrębnia grupy osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy, tj.:

   1) bezrobotnych do 25. roku życia,

   2) bezrobotnych długotrwale albo po zakończeniu kontraktu socjalnego lub kobiet, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka,

   3) bezrobotnych powyżej 50. roku życia,

   4) bezrobotnych bez kwalifikacji zawodowych, bez doświadczenia zawodowego lub bez wykształcenia średniego,

   5) bezrobotnych samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko do 18. roku życia,

   6) bezrobotnych, którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia,

   7) bezrobotnych niepełnosprawnych,

   wobec których mogą być stosowane dodatkowe działania w zakresie aktywizacji zawodowej, wspierane odpowiednio środkami Funduszu Pracy lub innymi środkami, w tym środkami Unii Europejskiej. Osoby bezdomne są zazwyczaj długotrwale bezrobotne i mogą w związku z powyższym w pełni korzystać ze wspomnianych działań określonych w art. 50-61 ww. ustawy. Na przykład art. 50 ust. 1 i 2 tej ustawy nakłada na powiatowy urząd pracy obowiązek przedstawienia osobie długotrwale bezrobotnej, w okresie 6 miesięcy od dnia rejestracji, propozycji zatrudnienia, innej pracy zarobkowej, zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych. Ponadto zgodnie z art. 51 i 57 starosta zwraca pracodawcy, który zatrudnił w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych skierowanego bezrobotnego, część kosztów poniesionych na wynagrodzenia, nagrody oraz składek na ubezpieczenie społeczne.

   Z uwagi na trudną sytuację osób długotrwale bezrobotnych na rynku pracy zapis art. 59 wspomnianej ustawy umożliwia oprócz refundowania części kosztów wynagrodzenia poniesionych przy zatrudnieniu w ramach prac interwencyjnych także dofinansowanie wyposażenia nowego stanowiska pracy w wysokości nie wyższej niż 400% przeciętnego wynagrodzenia. Ponadto w ust. 4 tego artykułu przewidziano wyższą kwotę refundacji dla bezrobotnych spełniających warunki do nabycia prawa świadczenia przedemerytalnego miała w swoim założeniu spowodować zachętę do podejmowania wydłużonego zatrudnienia przez określone w tym artykule osoby. Ustawodawca określił maksymalną skalę refundacji na poziomie 80% minimalnego wynagrodzenia. Jednak indywidualna wysokość refundacji każdorazowo jest określona w umowie cywilnoprawnej zawartej pomiędzy starostą (powiatowym urzędem pracy) a pracodawcą. Należy jednak pamiętać, że z uwagi na to, że pracodawca otrzymuje pomoc państwa, która od dnia wejścia Polski do Unii Europejskiej podlega reglamentacji, konieczne jest, przy ustalaniu ostatecznej kwoty refundacji należnej pracodawcy, wzięcie pod uwagę przepisów dotyczących pomocy publicznej.

   Należy podkreślić, że zgodnie z art. 61b tejże ustawy starosta może zawrzeć z agencją zatrudnienia umowę na doprowadzenie skierowanego bezrobotnego będącego w szczególnej sytuacji na rynku pracy do zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy przez okres co najmniej roku. Agencja w zamian może otrzymać środki Funduszu Pracy w wysokości określonej w umowie, nie wyższej jednak niż 150% przeciętnego wynagrodzenia za jednego skierowanego bezrobotnego.

   Ponadto powiatowy urząd pracy, udzielając pomocy, może przygotować indywidualny plan działania dla bezrobotnego w celu doprowadzenia do podjęcia przez niego odpowiedniej pracy. Przygotowanie takiego planu jest obowiązkowe w przypadku pozostawania nieprzerwanego bezrobotnego w rejestrze przez okres co najmniej 180 dni.

   Jest ponadto możliwość przygotowania przez starostę programu specjalnego w celu aktywizacji zawodowej osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Decyzje o wyborze grup odbiorców pomocy - również grup osób w szczególnej sytuacji na rynku pracy oraz osób pozostających bez zatrudnienia - podejmowane są na poziomie regionalnym i lokalnym, gdzie najlepiej są identyfikowane potrzeby i oferowane wsparcie

   Podkreślić należy, że bezrobotni w szczególnej sytuacji na rynku pracy (wg definicji ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy), zarówno w minionym okresie programowania, jak również w obecnym, są aktywizowani w innych działaniach i priorytetach (szczególnie pozostających w kompetencji różnych instytucji, np. pomocy społecznej, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, itp.), gdzie powyższa definicja nie jest obowiązująca. W związku z czym zarówno planowanie, jak i sprawozdawczość w odniesieniu do grup w szczególnej sytuacji na rynku pracy nie jest prowadzona i dlatego nie jest możliwe udzielenie wyczerpującej i jednoznacznej informacji na temat wysokości środków już wydatkowanych lub planowanych do skierowania dla osób zakwalifikowanych do tych kategorii. Nie zmienia to faktu, że istniejące w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy instrumenty umożliwiają stosowanie bardzo zróżnicowanych form pomocy wobec osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy.

   Z szacunkiem

   Sekretarz stanu

   Jarosław Duda

   Warszawa, dnia 26 lutego 2010 r.