VI kadencja

Interpelacja nr 17965

do ministra infrastruktury

w sprawie prac nad projektem ustawy dotyczącym zniesienia obowiązku przynależności do Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa

   Szanowny Panie Ministrze! W ramach dyżuru poselskiego zwróciła się do mnie o poparcie Świętokrzyska Okręgowa Izba Inżynierów Budownictwa w sprawie zaniechania działań mających na celu zniesienie obowiązku przynależności do PIIB. Ma to związek z przygotowywanym poselskim projektem ustawy o zmianie ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów (Dz. U. z 2001 r. Nr 5, poz. 42, z późn. zm.) oraz ustawy Prawo budowlane z autopoprawkami. W obecnym stanie prawnym prawo do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie przysługuje wyłącznie osobom wpisanym na listę właściwej izby samorządu zawodowego.

   Przypomnieć należy, że w skład Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa wchodzi 16 okręgowych izb. Jako samorząd zawodowy zrzesza ona inżynierów i techników wszystkich specjalności budowlanych, którzy posiadają uprawnienia budowlane i pełnią samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, a więc projektantów, kierowników budów i inspektorów nadzoru. Izba realizuje zadania powierzone przez państwo, a w szczególności sprawuje nadzór nad należytym i sumiennym wykonywaniem zawodu przez członków Izby, reprezentuje i chroni interesy zawodowe swoich członków, ustala zasady etyki zawodowej i sprawuje nadzór nad ich przestrzeganiem. Zapewnia swoim członkom stałe podnoszenie kwalifikacji zawodowych, organizując przeznaczone dla nich szkolenia, kursy i seminaria. Tylko w ŚOIIB z tej formy dokształcenia korzysta średnio co roku ok. 30% członków Izby.

   Polska Izba Inżynierów Budownictwa ma obecnie ok. 112 tys. czynnych członków, w tym sama Izba Świętokrzyska liczy ok. 3650 członków. W ciągu 8 lat istnienia okręgowe izby nadały uprawnienia budowlane, które umożliwiają pełnienie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie dla ok. 26 tys. osób. Te liczby świadczą, że izby inżynierów budownictwa nie stanowią zamkniętej, elitarnej korporacji zawodowej, lecz przeciwnie, są samorządem zawodowym otwartym dla nowych, młodych osób, posiadających odpowiednie wykształcenie i wykonujących zawody budowlane.

   Dla realizacji zadań na rzecz swoich członków powołano w ŚOIIB następujące komisje problemowe: do spraw szkoleń, pomocy losowych, inwestycji, zakupów i administrowania nieruchomością izby, a także zespoły: do spraw interpretacji przepisów, współpracy ze stowarzyszeniami naukowo-technicznymi i uczelniami, prawno-regulaminowy, orzekający ds. członkowskich oraz komisję wnioskową.

   Tradycją w działalności ŚOIIB stało się organizowanie spotkań szkoleniowo-środowiskowych dla członków izby z poszczególnych powiatów województwa świętokrzyskiego. Ponadto izba ta zapewnia swoim członkom pomoc finansową i prawną.

   Co jednak najważniejsze, Świętokrzyska Okręgowa Izba Inżynierów Budownictwa sprawuje nadzór nad właściwym wykonywaniem zawodu poprzez rzeczników odpowiedzialności zawodowej i sąd dyscyplinarny. Zawód inżyniera budownictwa jest jednym z zawodów zaufania publicznego, usankcjonowanym, stosownie do art. 17 ust. 1 Konstytucji RP, ustawą z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów, zwaną dalej ustawą o samorządach zawodowych. Propozycje projektu wskazujące jako cel nowelizacji zniesienie obligatoryjności członkowstwa w samorządzie zawodowym pozostają w rażącej sprzeczności z art. 17 ust. 1 Konstytucji RP. Konstytucja pozwoliła na powoływanie w drodze ustawy samorządów zawodowych i tak to miało miejsce w przypadku samorządu inżynierów budownictwa.

   Nie sposób jest podzielić poglądów sugerujących, że ustawa, wprowadzając obligatoryjność przynależności do samorządu zawodowego, narusza zasadę lex retro non agit, czyli: prawo nie działa wstecz. Po pierwsze, zasada ta dotyczy szczególnie prawa karnego. Po drugie, ustawa nie odbiera nikomu uprawnień budowlanych, ani nie daje samorządowi zawodowemu prawa do ich weryfikacji. Każdej osobie posiadającej już uprawnienia budowlane ustawa gwarantuje prawo członkostwa w samorządzie i możliwość dalszego wykonywania uprawnień budowlanych w pełnym zakresie.

   Skoro w interesie publicznym i dla ochrony danej korporacji zawodowej samorząd ma sprawować kontrolę nad prawidłowością wykonywania zawodu i czyni to jak gdyby w imieniu władzy publicznej, to nie można się zgodzić z postulatem, aby część osób wykonujących określony zawód była poza strukturami samorządowymi i nie podlegała tej kontroli.

   Wskazać ponadto należy, że wbrew uzasadnieniu projektu przyjęcie proponowanych zmian skutkować będzie zwiększeniem wydatków budżetu państwa. Jeżeli administracja rządowa przejmie obowiązki samorządów zawodowych dotyczące postępowania kwalifikacyjnego do zawodów zaufania publicznego, zmuszona będzie także ponieść koszty tego postępowania, obecnie obciążające samorządy zawodowe lub w sposób drastyczny podwyższać obecnie obowiązujące opłaty.

   Reasumując, projekt zmiany ustawy o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów zakłada ograniczenie roli samorządu w sposób prowadzący do jego marginalizacji, a w konsekwencji eliminacji z życia publicznego. Istotą ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. była realizacja modelu państwa zdecentralizowanego, tj. takiego, które deleguje kompetencje na podmioty niepubliczne, powierzając im w ten sposób część władztwa publicznego. Chodzi to o zasadę subsydiarności, zgodnie z którą państwo powinno wykonywać kompetencje w danej dziedzinie tylko wtedy, gdy zrobi to lepiej niż organ niepaństwowy. Polski ustawodawca wybrał model zdecentralizowany. Odzwierciedleniem tego modelu państwa jest m.in. koncepcja samorządów zrzeszających zawody zaufania publicznego. Opiniowany projekt zakłada powrót do sytuacji sprzed 2000 r. i przekazanie najważniejszych funkcji samorządu w ręce organów władzy państwowej, co całkowicie przeczy idei samorządności.

   Przestawiając powyższą argumentację na temat zasadniczej wadliwości projektu zmian ustaw, sądzę, że proponowane rozwiązania w projekcie stają się niemożliwe do efektywnego stosowania

   W związku z powyższym zwracam się do Pana Ministra o odpowiedź na następujące pytania:

   1. Jakie jest stanowisko ministerstwa wobec poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów?

   2. Czy ministerstwo poprze podniesione w niniejszej interpelacji argumenty broniące zasadności istnienia Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa i tym samym podejmie działania zapobiegające projektowanej ustawowej likwidacji tej ważnej nie tylko dla branży budowlanej instytucji?

   Z poważaniem

   Poseł Henryk Milcarz

   Kielce, dnia 30 sierpnia 2010 r.