VI kadencja

Zapytanie nr 8752

do prezesa Rady Ministrów

w sprawie ostatecznego wyegzekwowania kompleksowej kontroli firmy Kronospan w Szczecinku przeprowadzonej przez niezależnych naukowców, w tym zagranicznych, z obowiązkowym udziałem strony społecznej, oraz natychmiastowego i definitywnego uregulowania kwestii ochrony środowiska naturalnego

   Szanowny Panie Premierze! Nie ulega żadnej wątpliwości, że mieszkańcy Szczecinka w żadnej mierze nie mogą mieć już zaufania do instytucji państwowych oraz samorządowych, a także do organów ścigania w kwestii rzetelnego i obiektywnego wyjaśnienia uciążliwości funkcjonowania spółki Kronospan w Szczecinku.

   Kwestią inną, także bardzo ważną, jest wieloletnia walka mieszkańców Szczecinka tylko i jedynie o ochronę naturalnego środowiska, a w konsekwencji o ochronę zdrowia swojego i przyszłych pokoleń, a nie walka o likwidację firmy Kronospan. Wszyscy to stale podkreślają. Żądają tylko, by firma działała w standardach najlepszej dostępnej technologii (BAT) oraz przestrzegała wszystkich norm w zakresie ochrony środowiska i przyrody, by nie była firmą uciążliwą dla środowiska i mieszkańców Szczecinka i okolic.

   Trzecim zagadnieniem jest przykra konstatacja, że bezradność i słabość polskiego prawa w zakresie ochrony środowiska i zdrowia obywateli oraz beztroska polskich urzędników i organów do tego powołanych daje poniekąd przyzwolenie na bezkarność i jawne naigrywanie się z polskiego prawa i jego egzekwowania przez tych, którzy szczególnie powinni je respektować z uwagi na ważny i obiektywny interes społeczny.

   Faktem przecież jest, że na terenie miasta Szczecinka stwierdzono dramatyczne przekroczenie norm substancji toksycznych i szkodliwych dla zdrowia ludzi i degradujących naturalne środowisko:

   1) benzo(a)piren - norma do 1 ng/m³ - I kwartał 2009 r. min. 2,6 ng/m³, max. 56,6; średnia 17,3 ng/m³; główny przedstawiciel wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych. Liczne badania toksykologiczne i epidemiologiczne wskazują na wyraźną zależność pomiędzy ekspozycją na te związki a wzrostem ryzyka powstawania nowotworów (działają kancerogennie na zwierzęta);

   2) pył PM 10, rok 2008 - przekroczenie średniodobowych dopuszczalnych norm aż o 22 razy, ciągle wzrasta. Suma wszystkich emitowanych zanieczyszczeń w Szczecinku wynosi ok. 3 tys. t/rok, czyli ok. 70 kg szkodliwych związków rocznie wdycha statystyczny szczecinczanin. Cząstki o średnicy mniejszej niż 10 mikrometrów (PM10) mogą wnikać do płuc, co może potencjalnie spowodować poważne problemy zdrowotne. Badania wykazały, iż liczba w roku z przekroczeniem dopuszczalnego poziomu (50Śg/m³) wyniosła 39 dni, przy dopuszczalnej liczbie 35 dni w 2009 r., a w 2010 r. wzrosła aż do 76 dni.

   3) amoniak (NH₃) - tylko z emitera tzw. 270 - WIOŚ (V.2010 r.) stwierdził ilości 2,207 kg/h (2,2 kg na godzinę!). Pomimo tego, że koncern Kronospan nie miał pozwolenia na jego emisję. Jest gazem o charakterystycznym, gryzącym zapachu, sprawia to jego agresywność fizyko-chemiczna, duża toksyczność oraz olbrzymia emisja do atmosfery. Substancja szkodliwa, działa silnie drażniąco na błony śluzowe dróg oddechowych, oczu i na skórę, wywołuje przykre uczucie pieczenia w gardle, kaszel, ślinotok, nudności, łzawienie, bóle głowy. Dochodzą do tego różne inne wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, ponadto furany, dioksyny, azot amonowy, tlenek węgla, dwutlenek siarki, pochodne i metale ciężkie (kadm, nikiel, ołów, rtęć i inne) oraz hałas i odór nasilający się przy zmiennym wietrze.

   W tym miejscu należy podkreślić, że dotychczas badano w Polsce wpływ pojedynczych składników emitowanych substancji szkodliwych, brak jest badań ich skumulowanego oddziaływania na dzieci, młodzież, dorosłych.

   Także produkcja rolna w rejonie oddziaływania zakładu może być skażona, a w dłuższej perspektywie może być wygaszona ze względu na degradację gleb i skażenie środowiska. Należy też pamiętać, że czynniki rakotwórcze są powodem rozwoju raka u ludzi po okresie utajenia, który może obejmować 10 do 30 lat, zaś opóźnione efekty zatrucia charakteryzują się długim czasem utajenia, często mierzonym latami.

   Na podstawie poniżej przytoczonych faktów, wydaje się, że w Polsce nie można w sposób obiektywny i rzetelny wyjaśnić przyczyny owych zanieczyszczeń naturalnego środowiska. Pozostają instytucje zagraniczne.

   Interpelacja do pana premiera jest ostatnią szansą na ostateczne uregulowanie tego palącego i dramatycznego problemu.

   1. Oto grupa mieszkańców Szczecinka pozwała koncern Kronospan, powołując się na artykuł Kodeksu cywilnego, który mówi, że właściciel nieruchomości powinien się powstrzymać od działań, które mogą zakłócać korzystanie z sąsiednich nieruchomości ponad przeciętną miarę wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych. Powołano się także na obywatelski komitet protestacyjny, który zebrał ok. 10 tys. podpisów. Przedstawiono liczne artykuły prasowe, np.: ˝Trują każdego dnia˝, ˝Szczecinek. W powietrzu jest rakotwórcza substancja˝, ˝Czy grozi nam skażenie?˝ itp., w których dziennikarze powoływali się na ekspertów ostrzegających, że rakotwórcze substancje w zachodniopomorskim powietrzu, w tym benzo(a)pirenu, są groźne dla ludzi.

   A oto co i jak zeznawał szef firmy, m.in.: ˝Mogą to być pyłki z kwitnących drzew i kwiatów. - W zimie? - zdziwiła się sędzia. - To może wynik erupcji wulkanu, przez który swego czasu zamykano lotniska. (...) Przyjeżdżając na dzisiejszą rozprawę samochodem, też wyemitował pan pewnie spaliny zanieczyszczając atmosferę. (...) Mi nie śmierdzi w Szczecinku˝.

   Zaś pełnomocnik Kronospanu jest zdania, że ˝do tej pory firmie nikt nie przedstawił dowodów, że jest ona uciążliwa ponad miarę.˝

   Myślę, że jakikolwiek komentarz w tym miejscu powinien być zbędny. Jawne kpiny z prawa i z powagi sytuacji są stwierdzeniem niezwykle delikatnym.

   2. Następny przykład. Grupa mieszkańców zrzeszona w Stowarzyszeniu Inicjatyw Społecznych ˝Terra˝ powiadomiła tutejszą prokuraturę o podejrzeniu popełnienia przestępstwa określonego w art. 183 § 1. Kto wbrew przepisom składuje, usuwa, przerabia, unieszkodliwia albo przewozi odpady lub substancje w takich warunkach lub w taki sposób, że może to zagrozić życiu lub zdrowiu wielu osób lub spowodować zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym w znacznych rozmiarach, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Istotą doniesienia była afera wywożenia od jesieni 2009 r. odpadów poprodukcyjnych firmy Kronospan na działkę przy ul. Leśnej (liczne zdjęcia oraz filmy i oświadczenia świadków) a w trakcie trwania postępowania na funkcjonowanie od lat 90. hałdy przy ul. Waryńskiego, obecnie z odciekami poprodukcyjnymi. Sprawa najpierw trafia do Prokuratury Rejonowej w Szczecinku, a następnie do Prokuratury Okręgowej w Koszalinie.

   A oto postanowienie prokuratury: nie znaleziono znamion czynu zabronionego. W uzasadnieniu, m.in. czytamy, że ˝Hałda nie jest instalacją do unieszkodliwiania odpadów, tj. składowiskiem. Uznanie danego obiektu za składowisko wymaga szeregu uregulowań formalnoprawnych, których w odniesieniu do zrekultywowanej hałdy nie dokonywano. Położona przy ul. Waryńskiego w Szczecinku hałda, z racji jej funkcji i statusu, pełni rolę magazynu przejściowego biomasy; nie może być traktowana jako składowisko czy zwałowisko, a w konsekwencji nie podlega nakazowi wydania zezwolenia na wytwarzanie/wydobycie odpadów˝.

   Także poddano kontroli działkę przy ul. Leśnej ˝Analizie poddano też próbkę wody z czasowego zastoiska powstałego na kontrolowanym terenie. Badania na obecność formaldehydu, fenolu, azotu amonowego oraz chlorków wykazały podwyższone stężenie tych ostatnich. Obecność chlorków mogła wprawdzie wskazywać na ewentualność zanieczyszczenia środowiska gruntowo-wodnego substancjami wypłukiwanymi ze złożonych odpadów, stwierdzić jednakże należy, że próba z wody zastoiskowej nie jest miarodajna, jako że wszelkie normy odnoszą się jedynie do wód powierzchniowych i podziemnych. Woda z zastoiska nie mieści się w żadnej z tych kategorii, tym samym zaś stwierdzone w niej stężenia nie mogą być klasyfikowane˝.

   A więc od 1995 r. - przejściowy magazyn biomasy? Ponadto na działce przy ul. Leśnej zbadano wodę z zastoiska, której badania nie mają żadnego znaczenia, bo nie może być... klasyfikowana. Więc po co je wykonywano?! Zatem dla prokuratury nie ma żadnej sprawy. Komentarz również zbędny.

   A oto jakie wiadomości o tej hałdzie przy ul. Waryńskiego czytamy na portalu jednej z organizacji ekologicznej:

   ˝Istotnym problemem - nierozwiązanym po dziś dzień - są odcieki z hałd odpadów poprodukcyjnych wykazujące silne przekroczenia dopuszczalnych norm. Ich głównym źródłem są ścieki przemysłowe, które niejednokrotnie wylewano na góry odpadów. Szczególnym zagrożeniem dla środowiska są pojawiające się incydenty skażenia ścieków płynących kolektorem sanitarnym do miejskiej oczyszczalni. W maju 2001 r. miał miejsce poważny wyciek formaldehydu z Kronospanu, który udało się opanować wyłącznie dzięki szybkiej interwencji pracowników Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Szczecinku. Gdyby w odpowiednim momencie nie udało się zablokować kolektora ścieków, doszłoby do zniszczenia części biologicznej oczyszczalni. Więcej: http://forumnt.glos-pomorza.pl/Strony/01_05_25/oczyszczalnia.htm W lutym 2002 r. do oczyszczalni przedostało się od 500 do 600 m³ ścieków skażonych substancją ropopochodną - najprawdopodobniej był to pigment lub emulsja używana do produkcji lakierów. Mimo nocnej pory udało się szybko opanować niebezpieczny wyciek.

   Jeszcze przed rokiem 1995 odpady poprodukcyjne były nielegalnie wywożone. Po interwencji wojewódzkiego inspektoratu ochrony środowiska odpady przestano składować poza terenem zakładu, tworząc - początkowo bez jakichkolwiek uzgodnień - olbrzymią hałdę odpadów. Hałda ma wysokość ok. 15 m, zajmuje powierzchnię blisko 4 ha i znajduje się na terenie zakładu o wysokości 150 m n.p.m.˝.

   Odkąd zaczęły się protesty, hałda stała się obiektem tajnym

   Należy dodać, iż hałda ulega okresowemu samozapaleniu, zapewne emitując do atmosfery dalsze szkodliwe i toksyczne substancje.

   Warto dodać, że produkty drzewne, takie jak np.: sklejki, płyty wiórowe, płyty OSB czy MDF Światowa Organizacja Zdrowia WHO zaleca, by te produkty nie emitowały więcej niż 0,05 ppm formaldehydu.

   Przytoczę też odpowiedź zastępcy głównego inspektora ochrony środowiska na jedno z pytań mojej interpelacji poselskiej z dnia 17 listopada 2009 r. (nr 12791) dotyczące działalności Zakładów Kronospan sp. z o.o.: ˝W ostatnim roku firma rozpoczęła wydobycie odpadów ze składowiska mimo braku wymaganego art. 54a ustawy o odpadach pozwolenia. W związku z tymi działaniami zastosowano wobec prezesa spółki sankcje karną w postaci mandatu w maksymalnej wysokości. (...) Kontrola Zachodniopomorskiego WIOŚ wykazała negatywne oddziaływanie przedmiotowej hałdy na środowisko wodno-gruntowe, a także na otaczające powietrze - emisja gazów powstałych w wyniku przemian biologicznych wewnątrz hałdy, z kominków wentylacyjnych. (...) Ww. spółki posiadają wspólną sieć kanalizacji deszczowej. Zgodnie z pozwoleniem wojewody zachodniopomorskiego w sprawie pozwolenia wodnoprawnego ścieki opadowe odprowadzane są do rowu melioracyjnego łączącego się z kanalizacją deszczową miasta Szczecinka, z odpływem do jeziora Trzesiecko˝.

   Ponadto główny inspektor oświadczył w tej odpowiedzi, że stwierdzono wiele naruszeń w gospodarowaniu odpadami, m.in.: przekroczenia dopuszczalnej ilości rocznie wytwarzanych odpadów, nieterminowego i niekompletnego zbiorczego zestawienia danych o odpadach za 2008 r. (w zakresie wytworzonych odpadów: tworzywa sztuczne, gumy, sorbenty, materiały filtracyjne, odpady z piaskowników z odwadniania olejów w separatorach, żużli i popiołów paleniskowych, itp.). Ale dla prokuratury wszystko jest w porządku.

   3. A oto fragment odpowiedzi podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia na moje zapytanie poselskie nr 5249 z dnia 17. XI.2009 r. w sprawie danych z zakresu epidemiologii występowania określonych chorób i schorzeń w powiecie szczecineckim, w odniesieniu do średniej w województwie i średniej krajowej:

   ˝W wyniku analizy stwierdzono, że tylko w przypadku nowotworów złośliwych tkanki limfatycznej umieralność mieszkańców powiatu szczecineckiego była statystycznie istotnie wyższa niż Polski ogółem i mieszkańców województwa zachodniopomorskiego ogółem. Standaryzowany wskaźnik umieralności w pierwszym przypadku wynosił 2,46, a w drugim przypadku 2,44, co oznacza, że ryzyko zgonu mieszkańców powiatu było prawie dwuipółkrotnie wyższe od przeciętnego dla Polski i województwa˝.

   Kilka miesięcy potem, na wyraźny protest przesłany do Ministerstwa Zdrowia właśnie (?) firmy Kronospan (a także burmistrza miasta Szczecinka) przedstawiono odpowiedź zgoła odmienną: ˝W związku z powyższym Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny przeprowadził ponowną analizę poziomu umieralności mieszkańców pow. szczecineckiego, której wyniki wykazały błąd oceny pierwotnej˝.

   Warto zaznaczyć, że w ponownym piśmie podano niektóre okoliczności dotyczące pierwszego pisma - nieprawdziwe. Chociaż w tym drugim piśmie także ˝stwierdzono natomiast, że w przypadku białaczki limfatycznej umieralność mieszkańców powiatu szczecineckiego jest istotnie statystycznie wyższa niż umieralność ogółu mieszkańców woj. zachodniopomorskiego˝.

   4. Oto fragmenty odpowiedzi sekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury Tadeusza Jarmuziewicza na moją interpelację poselską nr 12791 z dnia 17 listopada 2009 r. w sprawie zdecydowanego i obiektywnego wyjaśnienia przyczyn poważnego zanieczyszczenia środowiska życiowego w Szczecinku i przedstawienia pilnych działań Ministerstwa Środowiska mających na celu natychmiastową ich minimalizację, a w niedalekiej przyszłości całkowite wyeliminowanie:

   ˝Z dokonanych dotychczas ustaleń kontrolnych WIOŚ w Szczecinie wynika, że Kronospan Chemical Szczecinek sp. z o.o. narusza warunki pozwolenia zintegrowanego. (...) Stwierdzono następujące nieprawidłowości: zużycie większej ilości podstawowego surowca niż dopuszczono w ww. pozwoleniu zintegrowanym, wykonanie niepełnych pomiarów emisji zanieczyszczeń do powietrza - pomiary nie obejmowały trzech substancji wymienionych w ww. pozwoleniu. Ponadto nie wykonano pomiarów emisji hałasu do środowiska. (...) Ustali lokalizację pomiarów automatycznych w Szczecinku po stronie nawietrznej spółek Kronospan, na takim terenie zamieszkałym, gdzie nie występuje bezpośrednie oddziaływanie emisji z ogrzewania mieszkań na poziomy mierzonych stężeń˝.

   Oto z kolei odpowiedź głównego inspektora ochrony środowiska z dnia 30 kwietnia 2010 r. na tę samą moją interpelację poselską (nr 12791):

   ˝Wojewódzki inspektorat ochrony środowiska w ubiegłym roku stwierdził zanieczyszczenia formaldehydem wód podziemnych w piezometrach typu P-3 i P-8 monitorujących stan zanieczyszczenia środowiska gruntowo-wodnego i wpływ działalności spółki Kronospan Chemical na środowisko (...). Wszystkie trzy spółki posiadają wspólną kanalizację deszczową odprowadzającą wody opadowe z dachów, ścieki deszczowe, ścieki ze stacji uzdatniania wody, które są odprowadzane do kanału sanitarnego, a później kanałem melioracyjnym do jeziora Trzesiecko. Przy czym zarówno spółka Kronospan Chemical, jak i Kronospan Polska kierują swoje ścieki do kanalizacji spółki Kronospan Szczecinek bez określenia ich wielkości i jakości, a także rozwiązań techniczno-eksploatacyjnych. W pozwoleniu dla Kronospan Chemical nie nałożono obowiązku monitorowania jakości pobieranej wody, ani nie ustalono warunków eksploatacji. (...) W związku ze wzmożonymi interwencjami kierowanymi do Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska oraz do Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Szczecinie w sprawie uciążliwej działalności zakładów Kronospan Szczecinek sp. z o.o. Kronospan Chemical Szczecinek sp. z o.o. oraz Kronospan Polska sp. z o.o. prowadzących działalność przy ul. Waryńskiego 1 w Szczecinku główny inspektor ochrony środowiska pismem z dnia 7 kwietnia 2010 r. zwrócił się z prośbą do marszałka województwa zachodniopomorskiego o przyspieszenie działań będących w jego kompetencji polegających na:

   1) wezwaniu w trybie art. 195 ust. 2 ww. ustawy Prawo ochrony środowiska prowadzących instalację do usunięcia naruszeń opisanych w wystąpieniach zachodniopomorskiego wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska do marszałka województwa zachodniopomorskiego z dnia 25 lutego 2010 r.;

   2) wydaniu decyzji w trybie art. 362 ust. 1 ww. ustawy Prawo ochrony środowiska w związku z zanieczyszczeniem formaldehydem wód podziemnych w piezometrach na terenie Kronospan Chemical Szczecinek sp. z o.o.;

   3) opracowaniu w trybie art. 91 ust. 1 ww. ustawy Prawo ochrony środowiska projektu uchwały w sprawie programu ochrony powietrza dla strefy powiatu szczecineckiego ze względu na przekroczenie poziomu docelowego przez średnioroczne stężenie benzo(a)pirenu.

   Ponadto główny inspektor ochrony środowiska pismem z dnia 12 kwietnia 2010 r. zwrócił się do zachodniopomorskiego wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o podjęcie działań w trybie art. 367 ww. ustawy Prawo ochrony środowiska w stosunku do niżej wymienionych spółek ze względu na:

   1) Kronospan Chemical Szczecinek sp. z o.o.:

   - naruszenie warunków pozwolenia zintegrowanego.

   2) Kronospan Polska sp. z o.o.:

   - brak uregulowań formalnoprawnych w zakresie wytwarzania odpadów,

   - przekroczenie czasu pracy emitorów nr 109 i 121 w porównaniu do wielkości określonej w decyzji wojewody zachodniopomorskiego z dnia 28 września 2007 r.,

   - brak pomiarów ciągłych z instalacji współspalania odpadów.

   3) Kronospan Szczecinek sp. z o.o.:

   - emisję amoniaku z emitorów pras głównych MDF-I, MDF-II oraz linii prasowania płyt wiórowych nieujętą w decyzji wojewody zachodniopomorskiego,

   - emisję LZO z emitorów 301, 302 i 303 wydziału HDF nieujętą w ww. decyzji wojewody zachodniopomorskiego,

   - prowadzenie procesu współspalania odpadów bez wymaganego pozwolenia,

   - brak pomiarów ciągłych z instalacji współspalania odpadów.

   Zgodnie z art. 367 ust. 1 ww. ustawy P.o.ś. w razie wprowadzania przez podmiot korzystający ze środowiska substancji lub energii do środowiska bez wymaganego pozwolenia lub z naruszeniem jego warunków wojewódzki inspektor ochrony środowiska może wstrzymać, w drodze decyzji, użytkowanie instalacji.

   Uprzejmie informuję Pana Marszałka Grzegorza Schetynę, że zachodniopomorski wojewódzki inspektor ochrony środowiska prowadzi obecnie kontrolę sprawdzającą w ww. spółkach w celu sprawdzenia realizacji zarządzeń pokontrolnych. W oparciu o ustalenia kontroli sprawdzającej podjęte zostaną działania pokontrolne, m.in. z wykorzystaniem uprawnień wynikających z art. 367 P.o.ś.˝.

   5. Następna odsłona w tej kwestii. Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Środowiska Bernarda Błaszczyka z dnia 29 października 2010 r. na moje następne zapytanie poselskie nr 7834 z dnia 25 września 2010 r. w sprawie pilnego wyjaśnienia przyczyn awarii w firmie Kronospan w Szczecinku i jej skutków dla środowiska naturalnego oraz działań podjętych przez firmę, stosowne organy, a także służby administracji państwowej i samorządu zapobiegających podobnej katastrofie:

   ˝W dniu 15 września 2010 r. na podstawie informacji uzyskanej od Stowarzyszenia Inicjatyw Społecznych Terra w Szczecinku Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie (...). Należy zwrócić uwagę, iż kierownictwo Kronospan Polska sp. z o.o. nie poinformowało WIOŚ w Szczecinie o wystąpieniu zdarzenia, a także odmówiło podpisania protokołu kontroli interwencyjnej. W związku z powyższym w dniu 1 października 2010 r. przeprowadzone zostały przez WIOŚ w Szczecinie przesłuchania przedstawicieli Kronospan Polska sp. z o.o. celem skierowania wniosków o ich ukaranie do sądu rejonowego.

   Odnośnie do tzw. samozapłonów hałd poprodukcyjnych z odciekami minister środowiska oraz organy Inspekcji Ochrony Środowiska nie posiadają informacji nt. tego typu zdarzeń mających miejsce w zakładzie Kronospan Polska sp. z o.o. w ciągu ostatnich kilku lat. (...) Na terenie zakładów w Szczecinku znajdują się dwie instalacje wymagające pozwolenia zintegrowanego: instalacja do produkcji formaliny oraz instalacja do produkcji żywic formaldehydowo-mocznikowo-melaminowych. Obie te instalacje posiadają pozwolenie zintegrowane. Ostatnia kontrola przeprowadzona w Kronospan Chemical Szczecinek sp. z o.o. stwierdziła jedynie naruszenia warunków pozwolenia zintegrowanego polegające na przekroczeniach czasu pracy określonych w ww. pozwoleniu. Ponadto na terenie użytkowanym przez firmy Kronospan Polska sp. z o.o. oraz Kronospan Chemical sp. z o.o. funkcjonuje także trzeci, niezależny podmiot, Kronospan Szczecinek sp. z o.o., w stosunku do którego także toczą się postępowania administracyjne dotyczące naruszeń warunków pozwolenia na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza. W dniu 14 października 2010 r. w firmie tej rozpoczęła się kolejna kontrola WIOŚ w Szczecinie związana ze skargami mieszkańców Szczecinka na uciążliwość zakładu. (...) Natomiast instalacja suszarni należąca do firmy Kronospan Polska sp. z o.o., na emitorze której doszło w dniu 12 września 2010 r. do zapłonu, nie jest instalacją wymagającą pozwolenia zintegrowanego, dlatego też nie jest ona zobligowana do spełniania wymagań ochrony środowiska wynikających z najlepszych dostępnych technik BAT˝.

   6. Kolejny przykład. Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Środowiska Bernarda Błaszczyka na kolejną moją interpelację nr 17771 z dnia 6 sierpnia 2010 r. w sprawie wydania decyzji dotyczącej emisji amoniaku w ilości 24 kg/h dla firmy Kronospan Szczecinek sp. z o.o. przez marszałka woj. Zachodniopomorskiego:

   ˝Właściwym organem ochrony środowiska do podjęcia działań w tym zakresie jest marszałek województwa zachodniopomorskiego. (...) Zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska (art. 216) organ właściwy do wydania pozwolenia zintegrowanego jest zobowiązany co najmniej raz na 5 lat dokonać analizy wydanego pozwolenia zintegrowanego. Ponadto w związku z wystąpieniem istotnej zmiany w instalacji objętej pozwoleniem zintegrowanym prowadzący instalację zobowiązany jest złożyć wniosek o zmianę wydanego pozwolenia zintegrowanego (art. 215 ustawy P.o.ś.). W tej sytuacji ocena oddziaływania na środowisko powinna być częścią dokumentacji przedstawianej przez wnioskodawcę˝.

   7. Na portalu jednej z ogólnopolskiej gazet w dniu 14 lipca 2008 r. w artykule zatytułowanym ˝Państwo musi monitorować czystość powietrza˝ przedstawiono zdjęcie, jak poniżej. Nietrudno jest odgadnąć, że to zdjęcie akurat przedstawia firmę w Szczecinku, choć podpis pod zdjęciem o tym nie informował. Zastanawiający, a jednocześnie wysoce zatrważający jest fakt, że być może autorzy tego artykułu nie mogli w Polsce ani za granicą odnaleźć bardziej przerażającego zdjęcia w aspekcie obowiązku monitorowania czystości powietrza.

   Zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy (2008/50/WE) każde z państw Wspólnoty musi informować o poziomie zanieczyszczeń.

   Zasypywane oczka wodne przy ul. Leśnej

   Zatem w związku z powyższym (a są to tylko niektóre przykłady) można z całą pewnością stwierdzić, że dotychczasowa walka nie przyniesie żadnych rezultatów.

   Z jednej strony pewność firmy, że polskie prawo w tym zakresie jest niejednoznaczne i mało precyzyjne oraz wkalkulowanie w koszt firmy symbolicznych dla niej kar mandatu wraz z szeroką, acz symboliczną, działalnością charytatywną, z drugiej zaś możliwość różnego rodzaju zależności politycznych w aspekcie jednopartyjności na wszystkich szczeblach władzy lokalnej, regionalnej i krajowej, w tym - władzy samorządowej - niestety daje pewność koncernowi, że kilkutysięczne opłaty karne wraz ze stałą opłatą charytatywną są bardziej opłacalne niż konieczność wielomiliardowych nakładów na najlepsze dostępne technologie oraz przeciwdziałanie degradacji środowiska przyrodniczego i ochrona zdrowia lokalnej społeczności.

   Niestety to tylko rozzuchwala przedstawicieli koncernu (vide - wyżej fragmenty zeznań szefa Kronospanu w sądzie). Zatem nie przybliża do autentycznych i partnerskich działań z udziałem niezależnych autorytetów naukowych (w tym zagranicznych) oraz stroną społeczną w aspekcie przyjaznego współistnienia i funkcjonowania tego największego przedsiębiorstwa na ziemi szczecineckiej, przecież też tak bardzo potrzebnego dla ludzi tam pracujących oraz wielu osób kooperujących z tym koncernem.

   W konkluzji można zacytować maksymę kuglarzy fumum vendere, z łac. sprzedawanie dymu, czyli mamienie społeczeństwa obietnicami bez pokrycia i sprawianie wrażenia, że ciągle pracujemy ˝w sprawie˝. Tymczasem efekt zerowy! A przecież chodzi o ważny i obiektywny interes społeczny w wielu wymiarach z poszanowaniem praw przyrody i praw człowieka w okresie współczesnym oraz dla przyszłych pokoleń.

   Pytań jawi się wiele. Poniżej te najważniejsze:

   1. Czy wobec powyższego jest w Polsce szansa, by taki koncern działał w oparciu o rzeczywiste najnowsze dostępne technologie i nie wpływał degradująco na środowisko przyrodnicze oraz nie zagrażał zdrowiu i życiu obecnie mieszkających, jak i przyszłych pokoleń?

   2. Jak rozwiązać poważny i niebezpieczny problem hałdy poprodukcyjnej z aktualnymi odciekami (łącznie ze zjawiskiem samozapaleń) i emisją gazów w wyniku przemian biochemicznych wewnątrz tej hałdy, a także poważną kwestię wspólnej kanalizacji deszczowej wszystkich trzech spółek?

   3. Wiadome jest, że jest rzeczą bardzo trudną udowodnienie związku przyczynowego zachorowania na nowotwór złośliwy a przewlekłą ekspozycją na daną substancję toksyczną lub rakotwórczą, ale chociażby ostatnie przypadki niebotycznych odszkodowań dla pacjentów z rakiem płuc palących określoną markę papierosów dają taką perspektywę.

   Zatem gdyby kiedykolwiek doszło do takich tragicznych konsekwencji, kogo należałoby pozwać: państwo polskie (Skarb Państwa), które nie może i nie potrafi wyegzekwować stosownych norm i przepisów prawa czy też koncern, który ma prawo (jeśli mu na to pozwala) działać w oparciu głównie o zasadę koszt - zysk?

   4. Kronospan Polska sp. z o.o. nie posiada pozwoleń na wytwarzanie odpadów, ich składowanie, transport, przetwarzanie i magazynowanie. W trakcie produkcji materiał jest poddawany obróbce i w związku z tym powstają odpady niebezpieczne (zawierające kleje). Kto dopuścił do takiej sytuacji i jakie z tego tytułu poniesie konsekwencje? Proszę o wyjaśnienie, co się do tej pory działo i dzieje z odpadami powstałymi na terenie tej spółki?

   5. Przy ul. Leśnej na obszarze podmokłym z dużą liczbą oczek wodnych firma Kronospan doprowadziła do zasypywania tego terenu odpadami (w tym niebezpiecznymi). Prokuratura umorzyła tę sprawę, twierdząc, że firma działała na podstawie pozwolenia na utwardzenie terenu. Faktycznie doszło do niwelowania i zasypywania odpadami (żużel, popiół, zrzynki płyt, itp.) nawet do 7 m wysokości - na co firma nie posiada pozwoleń. Potwierdza to dokumentacja zdjęciowa. Taka sytuacja trwa do dnia dzisiejszego. Jest to niezgodne z prawem.

   Wobec powyższego jakie działania zostaną podjęte w tej sprawie w celu powstrzymania tego procederu i wywożenia odpadów, które są zagrożeniem dla środowiska, w tym również wód podziemnych, z pokładów których korzystają mieszkańcy Szczecinka?

   Z poważaniem

   Poseł Czesław Hoc

   Kołobrzeg - Warszawa, dnia 15 lutego 2011 r.