VI kadencja
Interpelacja nr 12721
do prezesa Rady Ministrów
w sprawie likwidacji Zawierciańskiej Fabryki Maszyn ZAFAMA sp. z o.o.
Szanowny Panie Premierze! Zwrócili się do mnie pracownicy Zawierciańskiej Fabryki Maszyn ZAFAMA sp. z o.o., która jest jedynym w Polsce producentem łożysk wielkogabarytowych, np. do czołgów starszych generacji, wozów WZT-3.
Zakład posiada koncesję na produkcję specjalną. Jako jedyny w Polsce był producentem płytek pancerza reaktywnego ERAWA do czołgu PT-91 Twardy i jego wersji eksportowej dla Malezji (wersja Malaj). W związku z brakiem zamówień na tego rodzaju elementy oraz bardzo ciężką sytuacją finansową w I kwartale 2009 r. odlewnia tych płytek została zamknięta, a teren, na którym się znajdowała, został sprzedany. W rezultacie w Polsce nie ma zakładu, który produkowałby ten kluczowy element wyposażenia polskich czołgów.
Począwszy od 2000 r., Zawierciańska Fabryka Maszyn ZAFAMA sp. z o.o. przechodzi proces restrukturyzacji, którego ciężar ponosili pracownicy. W tym czasie zwolniono 92 pracowników, tj. więcej niż wynosi obecny stan zatrudnienia. Pracownicy korzystali z urlopów bezpłatnych, godzili się na brak podwyżek płac przez wiele lat, co doprowadziło do sytuacji, w której średnie wynagrodzenie brutto w spółce ZAFAMA jest niższe o 40% od średniej krajowej. Pracownicy zrezygnowali również z wypłat dodatków stażowych i jubileuszowych. Wszystko po to, aby po zakończeniu procesu restrukturyzacji spółka mogła prowadzić dalszą działalność produkcyjną. Obecnie istnieją plany przeniesienia całkowitej produkcji spółki ZAFAMA (maszyn, personelu) do oddalonych o ponad 70 km Łabęd i sprzedanie terenów zakładu w Zawierciu.
Spółka ZAFAMA mogłaby produkować np. elementy do elektrowni wiatrowych czy wodnych (brak jest takich zleceń). Firma posiada własny - pochodzący ze sprzedaży gruntów po odlewni płytek ERAWA - kapitał, który mogłaby wykorzystać na inwestycje, które umożliwiłyby jej pozyskanie nowych zamówień. Z uwagi jednak na fakt, że spółka ZAFAMA jest członkiem grupy przedsiębiorstw należących do Zakładów Mechanicznych Bumar-Łabędy, dla wykorzystania pozyskanego kapitału spółka córka musi mieć zgodę spółki matki. Tej zgody obecnie jest brak, a co za tym idzie, ZAFAMA nie może poczynić żadnych działań zmierzających do polepszenia swojej - w związku z brakiem zamówień - złej sytuacji.
Jak donosi prasa, w ostatnich dniach przed Śląskim Urzędem Wojewódzkim odbył się protest zakładu Bumar-Łabędy. Około 200 pracowników żądało wstrzymania zwolnień grupowych. Do końca roku z zakładu ma odejść 800 osób. Jak twierdzą związkowcy, powodem takiej sytuacji jest brak wsparcia ze strony rządu.
Dlatego też pozwalam sobie zadać Panu Premierowi kilka pytań:
1. Dlaczego konieczne jest przeniesienie produkcji ZAFAMY do Zakładu Bumar-Łabędy, skoro on sam ma ogromne problemy finansowe?
2. Czy nie lepszym rozwiązaniem ekonomicznym byłoby rozdzielenie spółki ZAFAMA, która mogłaby sama funkcjonować, od upadającego Bumaru-Łabędy?
3. Jak wygląda program zamówień resortowych dla przemysłu zbrojeniowego? Każdy kraj wspiera własny przemysł w takim stopniu, aby zachować zdolności obronne.
4. Co się stanie z ludźmi, którzy zostaną zwolnieni? Czy są dla nich zaplanowane inne miejsca pracy?
Z poważaniem
Posłowie Waldemar Andzel
i Marek Opioła
Płock, dnia 3 listopada 2009 r.