VI kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 12488

w sprawie nierównego dostępu do chemioterapii niestandardowej

   Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na interpelację złożoną przez pana posła Kazimierza Moskala, przesłaną przy piśmie z dnia 6 listopada 2009 r. (SPS-023-12488/09), w sprawie nierównego dostępu do chemioterapii niestandardowej pacjentów leczonych w różnych województwach na terenie Rzeczypospolitej Polskiej proszę o przyjęcie następujących informacji.

   Funkcjonująca od 2004 r. procedura chemioterapii niestandardowej została wprowadzona w celu udostępnienia pacjentom leków stosowanych w innych schematach niż standardowo dopuszczone politerapie. Dotyczyła również rzadkich przypadków czasowego finansowania leków, które w następstwie miały być finansowane w ramach przygotowywanych programów terapeutycznych. Należy pamiętać, że terapie niestandardowe są świadczeniami, które powinny odnosić się wyłącznie do sytuacji nietypowych klinicznie, nie zaś, jak to ma miejsce w chwili obecnej, do nowo rejestrowanych, innowacyjnych technologii pretendujących do standardu leczenia. Jednocześnie ważny jest fakt, że systematycznie pojawiające się nowe produkty lecznicze często nie mają skuteczności większej niż znacznie tańsze, sprawdzone i długo obecne na rynku alternatywne technologie lekowe.

   Decyzja odnośnie do wydania zgody na sfinansowanie produktu leczniczego w ramach chemioterapii niestandardowej leży w kompetencjach dyrektora oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia, jednakże powinna być ona każdorazowo dokładnie rozważona. Niezbędne są bowiem ścisłe monitorowanie i nadzór nad świadczeniami z zakresu procedur niestandardowych. Z tego też powodu od tego roku funkcjonuje aplikacja komputerowa, do której każdy złożony wniosek jest na bieżąco wprowadzany. Podkreślenia wymaga fakt, że decyzja dyrektora oddziału wojewódzkiego dotycząca wydania zgody na leczenie lub odmowy leczenia w ramach terapii niestandardowych, a w szczególności wysoce kosztownymi produktami leczniczymi, rodzi określone prawa po stronie pacjenta, w związku z czym wymaga oceny wpływu na budżet płatnika oraz analizy ewentualnych ograniczeń praw innych pacjentów w dostępie do świadczeń standardowych. Mając na uwadze ograniczone zasoby finansowe płatnika, nie jest możliwe finansowanie terapii o niskiej sile interwencji lub nieadekwatnie wysokim koszcie, gdyż właśnie takie działania w istotny sposób ograniczają dostęp innych pacjentów do terapii efektywnych i opłacalnych.

   Uprzejmie informujemy, iż procedura chemioterapia niestandardowa finansowana jest w ramach już zawartej przez świadczeniodawcę umowy i nie jest związana z przekazaniem przez fundusz dodatkowych środków. Ponadto fakt, iż cena leku nie jest negocjowana w żaden sposób z płatnikiem, powoduje, że dyrektorzy oddziałów wojewódzkich są zmuszeni dokonywać niezwykle trudnych wyborów (szczególnie przy słabej kondycji finansowej szpitala) pomiędzy zapewnieniem bardzo drogiego leku dla kilku pacjentów a zagwarantowaniem równego dostępu do świadczeń wszystkim ubezpieczonym. Niejednokrotnie dyrektor oddziału wojewódzkiego stawiany jest w sytuacji, kiedy musi dokonać wyboru pomiędzy zapewnieniem jednemu pacjentowi niezwykle kosztownego leku, ryzykując późniejszy brak środków finansowych na leczenie innych pacjentów.

   Obecnie, w związku z wejściem w życie znowelizowanej ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 118, poz. 989), kwalifikacja świadczeń opieki zdrowotnej jako świadczeń gwarantowanych następuje w oparciu o zapisy art. 31a-31h ustawy. Minister zdrowia zwrócił się do prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych z wnioskami o przygotowanie rekomendacji dla świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie: terapeutyczne programy zdrowotne (w tym programu terapeutycznego chemioterapia niestandardowa) w sprawie ich zakwalifikowania jako świadczeń gwarantowanych wraz z określeniem poziomu finansowania w sposób kwotowy albo procentowy lub sposobu ich finansowania, jak również warunków realizacji - na podstawie art. 31a-31c ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Marek Twardowski

   Warszawa, dnia 1 grudnia 2009 r.