VI kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 16950

w sprawie projektu wprowadzenia sądów patentowych

   Szanowna Pani Marszałek! W odpowiedzi na interpelację pana posła Michała Jarosa przekazaną przy piśmie z dnia 20 lipca 2010 r., nr SPS-023-16950/10, w sprawie projektu wprowadzenia sądów patentowych, uprzejmie wyjaśniam, co następuje.

   Przede wszystkim wymaga zaznaczenia, że Ministerstwo Sprawiedliwości dostrzegło rosnącą rolę oraz znaczenie ochrony praw własności intelektualnej, w tym własności przemysłowej, dla gospodarki oraz konieczność należytego zabezpieczenia praw własności intelektualnej. Zagadnienie to zostało poddane długotrwałej i kompleksowej analizie uwzględniającej obciążenie sądów powszechnych sprawami z zakresu ochrony własności przemysłowej w latach 2006-2008. Wyniki zakończonych prac analitycznych wskazały jednak na brak wystarczającego uzasadnienia dla stworzenia jednostek sądownictwa powszechnego właściwych sprawom cywilnym z zakresu własności intelektualnej. Negatywną przesłanką jest liczba spraw z tego tytułu. Funkcjonowanie postulowanych wydziałów o wąskim zakresie kognicji, przy stosunkowo niskim wpływie spraw, nie wydaje się racjonalne.

   Podkreślić należy, na podstawie danych statystycznych, iż w roku 2007 do sądów okręgowych wpłynęło ogółem spraw o ochronę praw autorskich - 258, a roszczeń z tytułu ustawy Prawo własności przemysłowej - 37, natomiast w pierwszej połowie roku 2008 odpowiednio: 117 i 53.

   Zebrane dane statystyczne, dotyczące spraw z zakresu ochrony praw własności intelektualnej, przedstawiają się następująco.

Sąd I instancja	Rok 2006	Rok 2007	Rok 2008
WSA: Prawo własności przemysłowej	271	207	288
WSA: nasiennictwo	24	36	64
sąd okręgowy: Prawo własności przemysłowej bez znaków towarowych i wzorów użytkowych	37	37	50
sąd okręgowy: prawa autorskie	342	258	234
sąd okręgowy: zwalczanie nieuczciwej konkurencji	157	171	186
sąd okręgowy: znaki towarowe i wzory użytkowe	154	148	178
sąd okręgowy: sąd wspólnotowych znaków towarowych i wzorów przemysłowych	0	29	40
Łącznie	1006	902	1070

Sąd II instancja	Rok 2006	Rok 2007	Rok 2008
NSA: Prawo własności przemysłowej	80	54	58
NSA: nasiennictwo	2	28	2
sąd apelacyjny: Prawo własności przemysłowej bez znaków towarowych i wzorów użytkowych	16	11	10
sąd apelacyjny: prawa autorskie	64	55	68
sąd apelacyjny: zwalczanie nieuczciwej konkurencji	64	51	48
sąd apelacyjny: znaki towarowe i wzory użytkowe	35	41	46
Łącznie	261	256	262

   W tym kontekście warto nadmienić, iż sąd powołany na mocy szczególnych przepisów, tj. Sąd Wspólnotowych Znaków Towarowych i Wzorów Przemysłowych (XXII Wydział Sądu Okręgowego w Warszawie) charakteryzuje się następującym wpływem spraw: w pierwszym półroczu 2008 r. - 10 spraw z zakresu naruszenia wspólnotowych znaków towarowych oraz znaków przemysłowych, a w całym 2007 - 9 spraw.

   W zakresie sądowej kontroli decyzji administracyjnych wydawanych przez Urząd Patentowy RP należy wskazać, że obecny model kontroli w sprawach dotyczących udzielania, unieważniania oraz stwierdzania wygaśnięcia praw własności przemysłowej wprowadzony został ustawą Prawo własności przemysłowej z dnia 30 czerwca 2000 r. (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117, ze zm.) ze względu na potrzebę dostosowania przepisów regulujących tę kwestię do wymogów konstytucyjnych. Według art. 184 Konstytucji RP to sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności organów administracji publicznej. Takim organem jest niewątpliwie Urząd Patentowy RP. Dlatego też w celu zapewnienia właściwej oceny legalności wydawanych przez Urząd Patentowy RP decyzji ich kontrolę powierzono dwuinstancyjnym sądom administracyjnym. Odejście od tego modelu konstytucyjnego musiałoby być poparte szczególnie istotnymi względami.

   W sądownictwie administracyjnym sprawy ze skarg na decyzje Urzędu Patentowego RP ze względu na właściwość miejscową rozpoznawane są w pierwszej instancji wyłącznie w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Warszawie, zaś w drugiej instancji w Izbie Gospodarczej Naczelnego Sądu Administracyjnego. To spowodowało wyspecjalizowanie się sędziów w odpowiednich wydziałach tych sądów w sprawach z zakresu własności przemysłowej. Podkreślenia wymaga fakt, że dotychczasowy tryb oceny legalności decyzji Urzędu Patentowego RP oraz poziom orzecznictwa sądów administracyjnych w tym zakresie nie był i nie jest w żaden sposób kontestowany tak przez przedstawicieli praktyki, jak i w doktrynie prawniczej.

   W tym miejscu wypada odnieść się do samej idei specjalizacji w szeroko rozumianym wymiarze sprawiedliwości. Specjalizacja nie musi łączyć się z koniecznością tworzenia nowych struktur. Dla osiągnięcia zamierzonych efektów wystarczające mogą okazać się działania organizacyjne i szkoleniowe, które zapewnią prawidłowy poziom i szybkość orzekania w tego rodzaju sprawach.

   Jednakże mając na uwadze rosnące znaczenie ochrony własności intelektualnej, niezbędne będzie w przyszłości przeprowadzenie ponownej analizy wpływu spraw z tego zakresu, w wyniku której ewentualnie może zostać podjęta decyzja o utworzeniu kilku specjalistycznych wydziałów sądów okręgowych, w których zakresie właściwości znalazłaby się omawiana problematyka.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Jacek Czaja

   Warszawa, dnia 16 sierpnia 2010 r.