VI kadencja

Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji - z upoważnienia prezesa Rady Ministrów -

na interpelację nr 290

w sprawie ograniczania biurokracji

   Szanowny Panie Marszałku! W nawiązaniu do pisma z dnia 4 stycznia 2008 r. (sygn. SPS-023-290/08) przekazującego interpelację Posła na Sejm RP Pani Anny Sobeckiej z dnia 11 grudnia 2007 r. w sprawie ograniczania biurokracji - w porozumieniu z ministrem finansów, z upoważnienia prezesa Rady Ministrów - pragnę poinformować, że Rada Ministrów w pierwszych dniach swojego urzędowania podjęła decyzję o zmniejszeniu liczby ministerstw z 19 do 17, co jest pierwszym krokiem do racjonalizacji zarządzania w administracji rządowej. Warto przy tym wskazać, że na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie utworzenia Ministerstwa Infrastruktury oraz zniesienia Ministerstwa Budownictwa, Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Ministerstwa Transportu (Dz. U. Nr 216, poz. 1589) utworzono Ministerstwo Infrastruktury w drodze przekształcenia dotychczasowego Ministerstwa Transportu obsługującego sprawy działów łączność oraz transport i włączeniu doń komórek organizacyjnych obsługujących sprawy działu budownictwo, gospodarka przestrzenna i mieszkaniowa oraz pracowników obsługujących ten dział (dotychczasowe Ministerstwo Budownictwa) oraz komórek organizacyjnych obsługujących sprawy działu gospodarka morska oraz pracowników obsługujących ten dział (dotychczasowe Ministerstwo Gospodarki Morskiej). Powyższych działań nie można zatem uznać za osłabianie zdolności organizacyjnej państwa polskiego.

   Ponadto aktualnie trwają prace analityczne dotyczące celowości oraz efektywności niektórych agencji i funduszy celowych. Propozycje legislacyjne będące efektami tych prac zostaną przedstawione Radzie Ministrów, a następnie Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej w trakcie obecnej kadencji.

   Analizując oszczędności oraz zdolności administracyjne państwa polskiego, należy brać pod uwagę metody oraz systemy efektywnego zarządzania w sektorze publicznym. Między innymi w celu zwiększenia wykorzystania najlepszych wzorców w tej dziedzinie, w tym przede wszystkim implementowanie systemów zarządzania jakością opartych o modele ISO (International Organization for Standardization) oraz CAF (Common Assessment Framework), w latach 2007-2013 będzie wdrażany Priorytet V Programu Operacyjnego ˝Kapitał ludzki˝ pn. ˝Dobre rządzenie˝, który - jak cały program - w 85% będzie finansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego, a zaledwie w 15% z budżetu państwa. W priorytecie ˝Dobre rządzenie˝ zaplanowano szereg działań mających na celu m.in. zwiększenie efektywności w administracji rządowej, samorządowej, sądownictwie oraz w pewnym zakresie w wybranych służbach zespolonych.

   Pragnę jednocześnie zwrócić uwagę na fakt, iż administracja publiczna musi być w pierwszej kolejności efektywna, co oznacza, że powinna skutecznie, a zarazem w trosce o finanse publiczne realizować swoje obowiązki w zaspokajaniu potrzeb obywateli. Dlatego na najbliższe lata planowany jest szereg działań analityczno-badawczych na poziomie centralnym, regionalnym oraz lokalnym, którego celem będzie zidentyfikowanie nieefektywnych ogniw w administracji oraz znalezienie metod i środków na ich usprawnienie. Badania, o których mowa wyżej, również będą finansowane w 85% ze środków Unii Europejskiej w ramach wspomnianego priorytetu ˝Dobre rządzenie˝.

   Odniesienie się do kwestii obszarów administracji, w których planowane jest poszukiwanie oszczędności, wymaga bezpośredniego spojrzenia na instytucje, w których powstają koszty w sektorze publicznym, oraz pośredniego na systemowe przyczyny, dla których koszty te są wyższe, niż mogłyby być przy zachowaniu właściwej realizacji funkcji i zadań państwa.

   Głównym obszarem bezpośredniej analizy efektywności i racjonalności wykorzystania środków publicznych jest administracja rządowa i samorządowa oraz inne organy administracji publicznej na poziomie krajowym. Kolejną sferą, w której dokonywana jest powyższa analiza, są szeroko rozumiane fundusze i agencje celowe.

   W zakresie analizy pośrednich przyczyn nieefektywnej administracji publicznej szczególnie ważny będzie przegląd prawa pod kątem:

   - niespójności prawa,

   - prawnych barier w rozwoju przedsiębiorczości,

   - barier w skutecznym egzekwowaniu należności podatkowych.

   Sprawami, o których mowa wyżej, zajmują się odpowiednie komórki Kancelarii Prezesa Rady Ministrów oraz wybranych resortów, w tym Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. W tym samym celu w Sejmie RP utworzono Komisję Nadzwyczajną ˝Przyjazne Państwo˝ do spraw związanych z ograniczaniem biurokracji.

   Powyższe działania są równoległe i komplementarne do wdrażania rekomendowanych przez Komisję Europejską zasad lepszego stanowienia prawa (ang. better regulation) wynikających z realizacji strategii lizbońskiej. Strategia lepszego stanowienia prawa obejmuje trzy główne obszary działania:

   - promowanie tworzenia i stosowania narzędzi lepszego otoczenia regulacyjnego na poziomie UE, zwłaszcza w zakresie upraszczania, ograniczenia obciążeń administracyjnych i oceny wpływu,

   - ściślejsza współpraca z państwami członkowskimi w celu zapewnienia jednolitego w całej Unii Europejskiej stosowania zasad lepszego otoczenia regulacyjnego przez wszystkie organy nadzorujące,

   - rozwijanie konstruktywnego dialogu pomiędzy wszystkimi zainteresowanymi stronami i organami kontrolnymi na poziomie krajowym i Unii Europejskiej.

   Natomiast kwestia wysokości oszczędności związanych z ograniczaniem biurokracji wymaga spojrzenia zarówno krótkoterminowego, jak i długofalowego. Odnosząc się do najbliższej perspektywy, pragnę poinformować, że w projekcie ustawy budżetowej na 2008 r. ograniczono szeroko rozumiane wydatki administracyjne w dziale 751: Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz sądownictwa (m.in. w Kancelarii Prezydenta RP, Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu, Sądzie Najwyższym, Trybunale Konstytucyjnym, Najwyższej Izbie Kontroli, Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji, GIODO, Krajowym Biurze Wyborczym, Państwowej Inspekcji Pracy, Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu) oraz w dziale 750: Administracja publiczna (m.in. w Ministerstwie Finansów, Ministerstwie Rozwoju Regionalnego, Urzędzie Patentowym RP, Głównym Urzędzie Miar).

   Jednocześnie warto zauważyć, iż projekt ustawy budżetowej na rok 2008 opracowany przez ministra finansów został przekazany do Sejmu RP przez poprzednią Radę Ministrów w dniu 28 września 2007 r. Nowa Rada Ministrów - wobec pojawienia się licznych rozbieżności interpretacyjnych co do stosowania zasady dyskontynuacji w odniesieniu do projektu ustawy budżetowej złożonej w minionej kadencji Sejmu RP na tle konstytucyjnego terminu uchwalenia budżetu państwa - odstąpiła od skierowania autopoprawki, ze wszystkimi tego konsekwencjami: do Sejmu RP VI kadencji trafił ponownie niezmieniony projekt ustawy budżetowej na rok 2008, bez jakiejkolwiek ingerencji w strukturę wydatków, efektem której mogłoby być finansowe ograniczenie biurokracji. Zmiana w strukturze dochodów i wydatków w przedmiotowym projekcie ustawy nastąpiła dopiero w wyniku wprowadzonych poprawek parlamentarnych i komisyjnych.

   Jeśli chodzi o perspektywę długoterminową, to dopiero wdrożenie najlepszych europejskich i światowych wzorców w zakresie zarządzania publicznego, w tym w szczególności wdrożenie wymienionych wcześniej modeli zarządzania (CAF i ISO), pokaże w najbliższych latach realne korzyści dla budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego.

   Z wyrazami szacunku

   Sekretarz stanu

   Tomasz Siemoniak

   Warszawa, dnia 29 stycznia 2008 r.