VI kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 19895

w sprawie ekwiwalentu pieniężnego za deputat węglowy dla emerytów i rencistów - byłych pracowników kopalń

   Odpowiadając na pismo z dnia 19 stycznia 2011 r., znak: SPS-023-19895/11, przekazujące interpelację pana posła Jarosława Pięty w sprawie ekwiwalentu pieniężnego za deputat węglowy dla emerytów i rencistów - byłych pracowników kopalń, uprzejmie informuję, co następuje.

   W ramach restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego podjęta została decyzja przejęcia przez budżet państwa ciężaru wypłaty niektórych roszczeń pracowniczych w celu odciążenia podmiotów będących w złej kondycji finansowej i postawionych w stan likwidacji. W konsekwencji tych postanowień ZUS wypłaca ze środków budżetowych emerytom i rencistom z kopalń postawionych w stan likwidacji przed 1 stycznia 2007 r., uprawnionym na mocy układów zbiorowych pracy do bezpłatnego węgla, ekwiwalent pieniężny z tytułu prawa do bezpłatnego węgla.

   Przejęcie przez Skarb Państwa obowiązku wypłaty ekwiwalentu nastąpiło na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz szczegółowych uprawnieniach i zadaniach gmin górniczych (Dz. U. Nr 612, poz. 1112, ze zm.), kontynuowanych w ustawach z dnia 28 listopada 2003 r. o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach 2003-2006 (Dz. U. Nr 210, poz. 2037, ze zm.) oraz z dnia 7 września 2007 r. o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego w latach 2008-2015 (Dz. U. Nr 192, poz. 1379).

   Byli pracownicy tych kopalń posiadają prawo do otrzymywania ekwiwalentu pieniężnego z tytułu prawa do bezpłatnego węgla w ilości od 2500 kg lub do maksymalnie 3000 kg węgla kamiennego rocznie, co regulują postanowienia zbiorowego prawa pracy.

   Ustawa z dnia 7 września 2007 r. o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego w latach 2008-2015 (Dz. U. Nr 192, poz. 1379) reguluje również sposób określania ceny węgla na potrzeby wypłaty ekwiwalentu byłym pracownikom kopalń postawionych w stan likwidacji przed dniem 1 stycznia 2007 r. - zgodnie z ustawą cenę ustala się na podstawie średniej ceny z IV kwartału roku poprzedzającego rok, w którym ekwiwalent pieniężny ma być wypłacany, skorygowaną o wskaźnik inflacji na dany rok ogłoszony w ustawie budżetowej.

   Taki sposób realizacji uprawnienia otrzymywania ekwiwalentu pieniężnego z tytułu prawa do bezpłatnego węgla należnego byłym pracownikom kopalń postawionych w stan likwidacji przed dniem 1 stycznia 2007 r. jest zgodny z obowiązującymi przepisami prawa, funkcjonuje już od 1998 r. bez zakłóceń i w mojej ocenie nie wymaga wprowadzania zmian.

   Emeryci i renciści z kopalń czynnych (np. KWK Kazimierz - Juliusz sp. z o.o.) mają wypłacany ekwiwalent z tytułu prawa do bezpłatnego węgla wyłącznie ze środków własnych przedsiębiorstw górniczych na podstawie przepisów zbiorowego prawa pracy, jakie obowiązują w danym przedsiębiorstwie górniczym. Wysokość wypłacanego ekwiwalentu, jaki wypłacają kopalnie czynne byłym pracownikom, może różnić się od wypłacanego przez ZUS byłym pracownikom kopalń postawionych w stan likwidacji przed dniem 1 stycznia 2007 r.

   Kwestia wypłat i ich wysokość jest sprawą wewnętrzną przedsiębiorstwa górniczego i minister gospodarki nie ma instrumentów prawnych pozwalających na ingerowanie w tym zakresie. Minister gospodarki nie był i nie jest stroną układów zbiorowych pracy, a zatem nie ma prawnych możliwości zmiany postanowień przedmiotowych układów, w tym także zmiany wysokości deputatu węglowego oraz jego ekwiwalentu pieniężnego.

   Z posiadanych informacji wynika ponadto, iż kwestia wysokości ekwiwalentu wypłacanego byłym pracownikom KWK Kazimierz - Juliusz sp. z o.o. była przedmiotem rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego w Sosnowcu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, sygn. akt V P 1/10, który oddalił powództwo byłych pracowników tej kopalni, uznając, iż żądanie zrównania wysokości ekwiwalentu wypłacanego przez kopalnię czynną do wysokości ekwiwalentu wypłacanego przez ZUS jest niezasadne i obarczył powodów kosztami zastępstwa procesowego w kwocie 135 zł. Przedmiotowy wyrok przekazuję w załączeniu.

   Mając na względzie powyższe, uprzejmie informuję, iż obecnie minister gospodarki nie planuje podjęcia prac legislacyjnych, których celem byłoby ujednolicenie zasad wypłaty ekwiwalentu pieniężnego byłym pracownikom kopalń czynnych i kopalń postawionych w stan likwidacji przed dniem 1 stycznia 2007 r.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Joanna Strzelec-Łobodzińska

   Warszawa, dnia 4 lutego 2011 r.