VI kadencja
Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia - z upoważnienia ministra -
na interpelację nr 9346
w sprawie obowiązku opłacania podwójnej składki zdrowotnej z tytułu zatrudnienia na etacie i prowadzenia działalności gospodarczej
Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na interpelację pani poseł Beaty Małeckiej-Libery (nr SPS-023-9346/09) z dnia 5 maja 2009 r. w sprawie obowiązku opłacania podwójnej składki zdrowotnej z tytułu zatrudnienia na etacie i prowadzenia działalności gospodarczej, z upoważnienia prezesa Rady Ministrów, uprzejmie informuję, co następuje:
Zgodnie z brzmieniem art. 82 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, ze zm.), w przypadku gdy ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, o którym mowa w art. 66 ust. 1, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest z każdego z tych tytułów odrębnie. Oznacza to, że jeżeli ubezpieczony osiąga przychody z więcej niż jednego tytułu, z którego wynika obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego - na przykład osoba będąca pracownikiem będzie również prowadzić działalność gospodarczą - składkę opłaca od każdego z tych tytułów odrębnie. Ust. 3 art. 82 natomiast stanowi, że jeżeli ubezpieczony prowadzący działalność pozarolniczą uzyskuje przychody z więcej niż jednego z rodzajów działalności określonych w ust. 5 tegoż artykułu, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana odrębnie od każdego rodzaju działalności. Przemawiają za tym podstawowe zasady systemu ubezpieczenia zdrowotnego, tj. zasada równego traktowania i zasada solidarności społecznej. Znaczenie wyżej wymienionych zasad wyjaśnia orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego i doktryna. I tak w wyroku z dnia 7 stycznia 2004 r. sygn. K 14/03 (OTK-A 2004/1/1), orzekając w sprawie zgodności z konstytucją niektórych przepisów ustawy z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz. U. Nr 45, poz. 391, z późn. zm.), trybunał stwierdził, że ˝(..) dostęp do świadczeń finansowanych ze środków publicznych musi być równy dla wszystkich obywateli, niezależnie od ich sytuacji materialnej. Proklamowana w analizowanym przepisie równość w dostępie do świadczeń opieki zdrowotnej stanowi rozwinięcie wyrażonej w art. 32 konstytucji zasady równości oraz koncepcji solidaryzmu społecznego. Zasady korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej w tym zakresie są bowiem niezależne od zakresu partycypacji poszczególnych członków wspólnoty obywatelskiej w tworzeniu zasobu środków publicznych stanowiących źródło ich finansowania˝.
Natomiast w wyroku z dnia 30 stycznia 2001 r. sygn. K 17/00 (OTK 2001/1/4) trybunał stwierdził, że: ˝Treść art. 20 konstytucji nabiera dodatkowego znaczenia na tle art. 2 konstytucji; pojęcie˝społecznej gospodarki rynkowej˝i˝solidarności˝ma swoje odniesienie do zasady sprawiedliwości społecznej (...)˝. ˝Zgodnie z poglądami jego przedstawicieli (dot. kierunku filozofii społecznej, znanej pod nazwą solidaryzmu społecznego) życie społeczne opiera się na współzależności i współodpowiedzialności wszystkich jego uczestników. Solidaryzm głosi zgodność i wspólnotę interesów wszystkich jednostek i grup społecznych w obrębie danej społeczności, a także obowiązek partycypowania w obciążeniach na rzecz społeczeństwa. Zakłada wzajemne zrozumienie między jednostkami, grupami społecznymi i państwem˝.
Zasady, na których oparto system ubezpieczenia zdrowotnego, znajdują potwierdzenie w konstytucji. Zgodnie bowiem z art. 68 ust. 2 konstytucji ˝obywatelom, niezależnie od ich sytuacji materialnej, władze publiczne zapewniają równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych˝.
Reasumując, rozwiązania prawne przyjęte w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych mają charakter systemowy. Zmiany przedmiotowej ustawy nie mogą naruszać fundamentalnych zasad systemu ubezpieczenia zdrowotnego.
Z poważaniem
Sekretarz stanu
Jakub Szulc
Warszawa, dnia 22 maja 2009 r.