V kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Środowiska - z upoważnienia ministra - na ponowną interpelację posła Artura Ostrowskiego

na interpelację nr 5428

w sprawie stanu technicznego urządzeń wodnych na rzece Pilicy i jej wypłycania w gminie Sulejów

   W odpowiedzi na interpelację Posła Artura Ostrowskiego z dnia 23.01.2007 r., przekazaną przy piśmie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 31.01.2007 r., znak: SPS-023-5428p/07, w sprawie ˝stanu technicznego urządzeń wodnych na rzece Pilicy i jej wypłycania w gminie Sulejów˝ przedstawiam następujące wyjaśnienia.

   Opierając się na analizie posiadanej dokumentacji, nie widzę podstaw do formułowania jednoznacznych stwierdzeń, że przyczyną występowania podtopień na gruntach przyległych do rzeki Pilicy w miejscowości Sulejów jest zły stan urządzeń zabezpieczających (obwałowań oraz urządzeń odwadniających), jak również wypłycanie się rzeki Pilicy.

   Utrzymanie obwałowań oraz związanych z nimi urządzeń odwadniających w miejscowości Sulejów realizowane jest adekwatnie do posiadanych przez RZGW w Warszawie możliwości, ściśle związanych z dysponowanymi środkami finansowymi. RZGW prowadzi niezbędne prace poprawiające funkcjonalność istniejącego systemu odwadniającego oraz urządzeń przeciwpowodziowych. Jak już informowano we wcześniejszej korespondencji, w roku 2003 RZGW w Warszawie wykonało uszczelnienie bentomatą skarp odwodnych wału prawobrzeżnego, co podniosło funkcjonalność oraz szczelność korpusu i podłoża, zmniejszając tym samym dopływ wody do systemu odwadniającego zawale.

   Przeglądy stanu technicznego obiektów zbiornika wodnego oraz wałów i urządzeń odwadniających wykonywane są na podstawie przepisów prawa budowlanego dwukrotnie w ciągu roku. Przeglądy realizowane są pod kątem oceny stanu technicznego obiektów, nie zawierają natomiast danych dotyczących zamulania dna rzeki. W roku ubiegłym przeprowadzono kontrole w dniach 24.05.2006 r. oraz 20.09.2006 r., wskazujące, iż stan techniczny budowli jest dobry. Odrębną kontrolę w zakresie utrzymania obiektu hydrotechnicznego - obwałowania rzeki Pilicy w km 157-158 przeprowadził w dniu 11.09.2006 r. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w Łodzi. Jak wynika z protokołu pokontrolnego, stan obwałowań wraz z urządzeniami odwadniającymi (rowy, drenaż) oceniony został na dobry.

   Nawiązując do zagadnienia związanego z wypłycaniem rzeki Pilicy, uprzejmie informuję, że obserwowany przez RZGW poziom zamulania dna rzeki, wynoszący około kilkunastu centymetrów, potwierdzony został przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej w Krakowie. W piśmie z dnia 28.02.2007 r., znak: DSPOWa 184/2007, Instytut wyjaśnia, że na podstawie przekroi wodowskazowych wykonanych w latach 1993 i 2004 stwierdzono zmiany w ukształtowaniu dna rzeki oraz jego wysokości. Jak wynika z ww. pisma, zmiany te mają charakter miejscowy, co wynika z faktu, iż w przekroju 1300 m poniżej wodowskazu dno rzeki wykazuje dużą stabilność. W wyniku powyższych zmian krzywa przepływu uległa w latach 1997-2006 podniesieniu, nieprzekraczającemu jednak 15 cm. Dodatkowo Instytut poinformował, że w miesiącach marzec-kwiecień wykonana zostanie nowa seria badań przekroi, które po opracowaniu przekazane zostaną RZGW w Warszawie. Przekazane przez Instytut dane dotyczące zmiany krzywej przepływu (+15 cm) podają w wątpliwość sugestie mieszkańców Sulejowa informujących o podniesieniu poziomu rzeki o 2 m, dodatkowo w informacjach przekazywanych przez mieszkańców nie znajduję merytorycznego potwierdzenia.

   Pomiary zamulenia zbiornika - od zapory w Smardzewicach km 155+400 wykonywane są co pięć lat, od początku istnienia zbiornika, tj. od 1973 roku. Natomiast szczegółowe pomiary zamulenia rzeki przylegającej do miasta Sulejowa, od ulicy Klasztornej do ulicy Taraszczyńskiej, wykonane zostaną w bieżącym roku.

   Jak już wcześniej informowano, prace regulacyjne koryta rzeki Pilicy związane z realizacją postanowień zawartych w pozwoleniu wodnoprawnym na piętrzenie wód rzeki Pilicy za pomocą istniejącej zapory oraz retencjonowanie spiętrzonych dla potrzeb Zbiornika Sulejowskiego ujęte zostały w Programie Operacyjnym ˝Infrastruktura i Środowisko˝ na lata 2007-2012. W chwili obecnej RZGW w Warszawie jest na etapie przygotowywania danych do specyfikacji do przetargu na wykonanie szczegółowych pomiarów geodezyjnych koryta rzeki w rejonie miejscowości Sulejów. Na podstawie wniosków z wykonanych pomiarów zostanie określony szczegółowy zakres prac związanych z udrożnieniem koryta rzeki.

   Mając powyższe na uwadze, należy wziąć pod uwagę stanowisko prezentowane przez RZGW w Warszawie, wskazujące, że występujące w okresie nawalnych deszczy podtopienia terenów oraz obiektów budowlanych zlokalizowanych na terenie zawala w miejscowości Sulejów związane są z brakiem sprawnej kanalizacji deszczowej w mieście, a także niewłaściwym wykonaniem zabezpieczenia piwnic domów wybudowanych w odległości mniejszej niż 50 m od wału, co wymagało zniesienia zakazów, o których mowa w art. 67 ustawy Prawo wodne z 1974 r. Budynki te powstały po wybudowaniu obwałowań, o czym informowany był Urząd Miasta Sulejowa i Społeczny Komitet Mieszkańców Sulejowa.

   W ciągu trzydziestu lat od oddania do eksploatacji zbiornika zmieniło się zagospodarowanie miasta Sulejów, zmniejszyła się także retencja powierzchniowa terenu spowodowana zabudową, wyasfaltowaniem ulic, chodników i podwórek, co przy braku odpowiedniego systemu kanalizacji deszczowej ma znaczący wpływ na częstotliwość podtapiania posesji położonych na zawalu oraz na zasięg i rozmiar niedogodności powodowanych na terenie miasta przez opady.

   Powyższy opis stanu infrastruktury odwadniającej tereny miejskie, prezentowany przez RZGW w Warszawie, ma swoje potwierdzenie w skardze Społecznego Komitetu Mieszkańców Sulejowa Zagrożonych Wypłycaniem Rzeki Pilicy reprezentowanego przez Pana Marka Jakubiaka, który odnosi się nie tylko do spraw związanych z wypłycaniem, ale również informuje o wycieku ścieków sanitarnych. Ze zrozumiałych względów za źródło ich pochodzenia nie można uznać rzeki Pilicy. Świadczy to natomiast o zawodności infrastruktury kanalizacyjnej miasta, w tym pompowni. Dodatkowo w swojej skardze z dnia 20.06.2006 r., znak: IR-6230/6/06, Burmistrz Gminy Sulejów potwierdza ten fakt, cyt.: ˝Jednocześnie stwierdzam, że RZGW Nadzór Wodny w Smardzewicach nie wykonuje swoich podstawowych obowiązków: (...) - brak należytego odwodnienia miasta Sulejowa, do czego jest powołany, i zaangażowania się w rozwiązywanie problemów z tym związanych - to jest cel funkcjonowania RZGW, a nie traktowanie problemu jako zło konieczne˝. Przytoczony fragment świadczy o problemach związanych z odwodnieniem terenów miejskich (odpowiednim odprowadzeniem wód opadowych). W tym miejscu muszę jednak zaznaczyć, że wykonanie odwodnienia nie leży w kompetencji RZGW, jest natomiast ustawowym zadaniem gminy (art. 7 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminy - Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.).

   Wykonane obecnie lokalne odwodnienie powierzchniowe nie pracuje w sposób prawidłowy, zapewniający szybki odbiór wód z deszczów nawalnych, dodatkowo część kanalizacji deszczowej podłączona została bez zgody RZGW do istniejącego systemu odwadniania zawala zbiornika. System ten, zaprojektowany pod kątem odprowadzania wód infiltracyjnych, nie jest przystosowany do przyjęcia dodatkowej ilości wód opadowych. Przykładem takich działań jest wykonanie i włączenie do kolektora wód infiltracyjnych, bez zgody RZGW w Warszawie, odwodnienia ulicy Garncarskiej i Nadrzecznej.

   Trudno zgodzić się również z poglądem prezentowanym przez włodarza miasta Sulejów wyrażonym w ww. skardze, cyt.: ˝Przecież woda zawsze spływa z terenów Sulejowa do niżej położonej rzeki Pilicy. Inwestycje Gminy polegające na modernizacji ulic nie powodują zwiększenia ilości wód opadowych ani kierunku spływu tych wód˝. Zacytowane stanowisko świadczy o niezrozumieniu podstawowych zasad związanych z projektowaniem urządzeń odwadniających. Oczywistym faktem jest, że sposób zagospodarowania terenu wpływa na czas, w jakim odprowadzane są wody opadowe (w szczególności podczas intensywnych opadów deszczu) z danej powierzchni terenu, oraz na zmniejszenie retencji powierzchniowej. Ma to odzwierciedlenie w zwiększeniu ilości wód opadowych odprowadzanych w jednostce czasu do odbiornika i jest jednym z czynników uwzględnianych przy projektowaniu urządzeń kanalizacji deszczowej oraz przy określaniu warunków odprowadzenia wód opadowych do odbiornika.

   Analizując przekazaną dokumentację, nie można zgodzić się ze stwierdzeniem, że RZGW w Warszawie uchyla się od udzielania odpowiedzi na pisma w sprawach związanych z wypłycaniem się rzeki Pilicy w miejscowości Sulejów, jak również z występującymi na terenie Sulejowa podtopieniami gruntów. Przeczy temu m.in. korespondencja prowadzona przez RZGW w Warszawie z Urzędem Miejskim w Sulejowie, Zarządem Dróg Powiatowych w Piotrkowie Trybunalskim oraz Społecznym Komitetem Mieszkańców. Dodatkowo na spotkaniu, które odbyło się w dniu 15.11.2006 r. z udziałem przedstawicieli Urzędu Miejskiego w Sulejowie, Starostwa Powiatowego w Piotrkowie Trybunalskim, jak również Społecznego Komitetu Mieszkańców, przedstawiciele RZGW przedstawili swoją ocenę sytuacji oraz poinformowali o planowanych pracach związanych z udrożnieniem koryta rzeki.

   Ponadto informuję, że na skargę zgłoszoną przez Społeczny Komitet Mieszkańców Sulejowa Zagrożonych Wypłycaniem Rzeki Pilicy z dnia 14.11.2006 r. Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej udzielił odpowiedzi pismem z dnia 15.01.2007 r., znak: KZGW DIN-na-3487/06/14/06/07.

   Na zakończenie pragnę wyrazić swoją opinię, że występowanie podtopień terenów zawala w miejscowości Sulejów jest problemem ważnym, wymagającym podjęcia działań zarówno przez RGW w Warszawie, jak i Urząd Miejski w Sulejowie. Po stronie RZGW leży szczegółowa identyfikacja procesu zamulania, ocena jego ewentualnego wpływu na tereny przyległe do rzeki Pilicy w miejscowości Sulejów oraz regulacja jej koryta. Działania Urzędu Miejskiego w Sulejowie powinny natomiast obejmować ocenę istniejącej infrastruktury kanalizacyjnej odwadniającej tereny miasta oraz możliwości jej rozbudowy. Wykorzystanie urządzeń odwadniających stanowiących własność RZGW do odprowadzania wód opadowych z terenów miejskich musi odbywać się za zgodą RZGW, po wcześniejszej ocenie ich możliwości technicznych związanych z przyjęciem dodatkowych wód opadowych oraz zgodnie z obowiązującymi przepisami Prawa budowlanego i Prawa wodnego.

   Pragnę również poinformować, że w roku bieżącym Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej przeprowadzi planową kontrolę gospodarowania wodami Zbiornika Wodnego ˝Sulejów˝. Zakres kontroli obejmować będzie również kwestie związane z utrzymaniem urządzeń wodnych na rzece Pilicy w miejscowości Sulejów.

   Podsekretarz stanu

   Andrzej Szweda-Lewandowski

   Warszawa, dnia 8 marca 2007 r.