V kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Transportu i Budownictwa - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 2121

w sprawie bezpieczeństwa podróżowania w kontekście katastrofy kolejowej w dniu 19 grudnia 2005 r. na szlaku Jeleśnica-Żywiec

   Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na przesłaną za pismem Nr SPS-023-2121/06 z dnia 05.04.2006 r. interpelację posła Stanisława Żelichowskiego w sprawie bezpieczeństwa podróżowania po katastrofie kolejowej w dniu 19 grudnia 2005 r. na szlaku Jeleśnia - Żywiec, przedstawiam następujące informacje.

   Proces dopuszczenia do eksploatacji dla kompozytowej wstawki hamulcowej z materiału FR 502 typu LL został rozpoczęty wydaniem przez Głównego Inspektora Kolejnictwa świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typowego elementu dla kompozytowej wstawki hamulcowej w kwietniu 2002 r. z ważnością do 30 listopada 2004 r., celem przeprowadzenia prób eksploatacyjnych na wniosek firmy Specjalistyczne Materiały i Okładziny Cierne Frenoplast Bułhak i Cieślawski - spółki ze Szczytna.

   W dniu 29 marca 2004 r. na wniosek tej samej spółki ze Szczytna, Prezes Urzędu Transportu Kolejowego, na podstawie § 9 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 30 kwietnia 2004 r. w sprawie świadectw dopuszczenia do eksploatacji typu budowli i urządzeń przeznaczonych do prowadzenia ruchu kolejowego oraz typu pojazdu kolejowego, wydał kolejne świadectwo dopuszczenia do eksploatacji typowego elementu pojazdu kolejowego dla kompozytowej wstawki hamulcowej z materiału FR502 typu LL, na czas określony z ważnością do dnia 30 listopada 2007 r.

   Podstawą wydania świadectwa dopuszczenia do eksploatacji kompozytowych wstawek hamulcowych, według informacji Prezesa UTK, były wyniki badań eksploatacyjnych za okres czerwiec 2002 r. - grudzień 2003 r., przeprowadzonych przez Instytut Pojazdów Szynowych, przewoźnika kolejowego PKP Przewozy Regionalne Sp. z o.o. oraz producenta Specjalistyczne Materiały i Okładziny Cierne Frenoplast Bułhak i Cieślawski, a także opinia Wydziału Transportu Politechniki Śląskiej. Po katastrofie kolejowej, która miała miejsce w dniu 19 grudnia 2005 r. na odcinku linii kolejowej Jeleśnia - Żywiec Sporysz, na podstawie wstępnych ustaleń Komisji Powypadkowej, dokonanych między innymi w oparciu o protokół z jazdy kontrolnej w dniu 28 grudnia 2005 r. pociągiem złożonym z elektrycznych zespołów trakcyjnych stwierdzono, że kompozytowe wstawki hamulcowe z materiału FR 502 typu LL zastosowane na pojazdach kolejowych, stwarzają zagrożenie bezpieczeństwa ruchu kolejowego oraz bezpiecznej eksploatacji pojazdów kolejowych. Zagrożenia te powstają na skutek tworzenia się klina lodowego pomiędzy powierzchnią toczną, a warstwą hamulcową typu LL. Nadmierne zalodzenie na wstawkach kompozytowych powoduje brak skuteczności hamowania pociągu podczas jazdy. Zagrożenia wynikające ze stosowania wstawek kompozytowych potwierdzili przedstawiciele Związku Zawodowego Maszynistów Kolejowych w Polsce na spotkaniu w dniu 21 stycznia br. z przedstawicielami Urzędu Transportu Kolejowego, PKP Przewozy Regionalne i PKP Cargo.

   W związku z powyższym Prezes UTK, na podstawie § 10 ww. rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 30 kwietnia 2004 r., decyzją nr 2/TSI//2006 z dnia 31 stycznia 2006 r., cofnął dopuszczenie do eksploatacji kompozytowych wstawek hamulcowych z materiału FR 502 typu LL. Następnie decyzją nr 4/TSI/2006 z dnia 2 lutego 2006 r., wyraził zgodę na eksploatację pojazdów kolejowych z kompozytowymi wstawkami hamulcowymi do dnia 31 marca 2006 r., tj. do czasu ich wymiany na wstawki żeliwne. Chociaż Komisja Powypadkowa do zbadania przyczyn katastrofy w dniu 19 grudnia 2005 r. nie zakończyła jeszcze pracy, na skutek ww. decyzji Prezesa UTK eksploatacja pojazdów kolejowych z kompozytowymi wstawkami hamulcowymi z dniem 1 kwietnia 2006 r. jest zabroniona.

   Na zakończenie chciałbym poinformować, że spółka Specjalistyczne Materiały i Okładziny Cierne Frenoplast Bułhak i Cieślawski złożyła do Prezesa UTK wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy cofnięcia świadectw dopuszczenia do eksploatacji kompozytowych wstawek hamulcowych produkowanych przez tą firmę.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Mirosław Chaberek

   Warszawa, dnia 26 kwietnia 2006 r.