V kadencja

Odpowiedź kierownika Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych - z upoważnienia prezesa Rady Ministrów -

na interpelację nr 5430

w sprawie nieuznawania przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych niektórych formacji wojskowych z okresu II wojny światowej, jako formacji walczących o niepodległość Polski

   Szanowny Panie Marszałku! W związku z pismem Pana Posła Bogusława Wontora z dnia 15 listopada 2006 r. skierowanym do Pana Marszałka pragnę poinformować, co następuje w sprawach związanych z mianowaniami na stopnie wojskowe weteranów walk o niepodległość Polski:

   Podstawą prawną mianowań na stopnie oficerskie weteranów walk o niepodległość Polski jest ustawa z dnia 24 lipca 1999 r. o szczególnych zasadach, warunkach i trybie mianowania na wyższe stopnie wojskowe żołnierzy uczestniczących w walkach o wolność i niepodległość Polski podczas II wojny światowej i w okresie powojennym (Dz. U. Nr 72 z 31 sierpnia 1999 r., poz. 804).

   Ustawę tę Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwalił ˝w celu szczególnego wyróżnienia obrońców Ojczyzny i zadośćuczynienia za wieloletnie przemilczanie ich zasług, za doznane w okresie powojennym represje i prześladowania oraz za cierpienia związane z przymusowym oddaleniem od Ojczyzny˝, jak głosi preambuła tego aktu prawnego.

   Zgodnie z intencją wyrażoną przez ustawodawcę w preambule artykuł pierwszy tej ustawy stanowi, że żołnierzy uczestniczących w walkach o wolność i niepodległość Polski podczas II wojny światowej i w okresie powojennym mianuje się z okazji 60. rocznicy II wojny światowej na wyższe stopnie wojskowe oraz że w rozumieniu tej ustawy są nimi: osoby wchodzące w skład Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej działających w kraju i za granicą, podległych rządowi Rzeczypospolitej Polskiej w kraju i na uchodźstwie, a także osoby wchodzące w skład 1. i 2. Armii Wojska Polskiego oraz polskich formacji wojskowych przy armiach sojuszniczych.

   Jest więc oczywiste, że ww. ustawę Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwalił w dniu 24 lipca 1999 r. celem uhonorowania żołnierzy Wojska Polskiego walczących podczas kampanii wrześniowej 1939 r. z najeźdźcą niemieckim i sowieckim, żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, żołnierzy Armii Krajowej i innych polskich wojskowych formacji niepodległościowych posiadających swoją reprezentację polityczną we władzach Rzeczypospolitej na Uchodźstwie oraz żołnierzy 1. i 2. Armii Wojska Polskiego, którzy uczestniczyli w walkach frontowych z Niemcami od 12 października 1943 r. do 8 maja 1945 r.

   Z całą pewnością intencją ustawodawcy nie było kolejne uhonorowanie z okazji 60. rocznicy wybuchu II wojny światowej żołnierzy Armii Ludowej, jednostek Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Istriebitielnych Batalionów podległych NKWD lub też osób, które jako żołnierze ludowego Wojska Polskiego w okresie od połowy 1944 r. uczestniczyły w działaniach przeciwko polskim formacjom niepodległościowym - Armii Krajowej, Zrzeszeniu ˝Wolność i Niezawisłość˝, Narodowym Siłom Zbrojnym, Konspiracyjnemu Wojsku Polskiemu.

   Niestety od chwili wejścia tej ustawy w życie do kwietnia 2004 r. mianowano - rzekomo na jej podstawie - wiele osób, które wprawdzie legitymują się posiadaniem uprawnień kombatanckich, lecz nie są uczestnikami walk o niepodległość Polski. Na podstawie ustawy, którą Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwalił dla uczczenia obrońców Ojczyzny we wrześniu 1939 r., żołnierzy Armii Krajowej, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, ˝żołnierzy wyklętych˝, w okresie od 1999 r. do kwietnia 2004 r. otrzymywali stopnie oficerskie także żołnierze KBW, Armii Czerwonej, Armii Ludowej, a nawet funkcjonariusze MO i ORMO.

   W kwietniu 2004 r. w wyniku zmiany na stanowisku naczelnika Wydziału Odznaczeń i Mianowań w Departamencie Wojskowym Urzędu ta fatalna praktyka nadużywania ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. została przerwana.

   Od tego czasu do chwili obecnej mianowania na stopnie oficerskie odbywają się dokładnie tak, jak to przedstawił płk dr Mirosław Sulej, naczelnik Wydziału Odznaczeń i Mianowań w piśmie z dnia 31 lipca 2006 r. do Bolesława Wrońskiego, prezesa Zarządu Okręgowego Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych w Zielonej Górze, którego kopię przesyłam w załączeniu*).

   Pan Poseł Bogusław Wontor w piśmie do Pana Marszałka stawia zarzut, że w Urzędzie do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych dokonano niewłaściwej interpretacji ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o szczególnych zasadach, warunkach i trybie mianowania na wyższe stopnie wojskowe żołnierzy uczestniczących w walkach o wolność i niepodległość Polski podczas II wojny światowej i w okresie powojennym.

   Uważam, że niewłaściwej interpretacji tej ustawy dokonywano w kierowanym obecnie przeze mnie Urzędzie właśnie do kwietnia 2004 r., mianując na jej podstawie na stopnie oficerskie osoby, które nie tylko nie uczestniczyły w walce o niepodległość Polski, a były żołnierzami formacji wojskowych działających przeciwko Narodowi Polskiemu.

   Z wyrazami szacunku

   Kierownik Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych

   Janusz Krupski

   Warszawa, dnia 5 grudnia 2006 r.