V kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 8479

w sprawie wprowadzenia obowiązku stosowania cen drukowanych na paczkach papierosów oraz używania kas fiskalnych przy sprzedaży wyrobów tytoniowych

   Szanowny Panie Marszałku! W nawiązaniu do pisma z dnia 27 czerwca 2007 r. znak: SPS-023-8479/07, przy którym przesłana została interpelacja Pana Posła Aleksandra Soplińskiego w sprawie wprowadzenia obowiązku stosowania cen drukowanych na paczkach papierosów oraz używania kas fiskalnych przy sprzedaży wyrobów tytoniowych uprzejmie wyjaśniam, co następuje.

   Odnosząc się do pierwszej z poruszonych w interpelacji kwestii, a mianowicie do poziomu cen detalicznych sprzedawanych na rynku wyrobów tytoniowych, chciałbym podkreślić, iż prawodawstwo unijne, wyrażone wprost w przepisach dyrektywy strukturalnej, jednoznacznie stanowi, iż producenci, importerzy i nabywcy wewnątrzwspólnotowi mają prawo do swobodnego kształtowania poziomu cen sprzedawanych wyrobów. A zatem i w zakresie wyrobów tytoniowych organy rządowe w Polsce nie administrują tą dziedziną, pozostawiając kształtowanie wysokości cen wyrobów tytoniowych, które są cenami umownymi, w oparciu o mechanizmy gospodarki wolnorynkowej, ich producentom, importerom i nabywcom wewnątrzwpólnotowym.

   Prawidłowość działań rządu w tym zakresie potwierdza orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Trybunał, orzekając np. w sprawie C-302/00 pomiędzy Komisją Europejską a Francją, stwierdził, iż określenie w przepisach minimalnej ceny sprzedaży przez organy państwowe ogranicza wyrażone w prawodawstwie unijnym prawo do dowolnego określania maksymalnej ceny sprzedaży przez producentów, importerów i nabywców wewnątrzwspólnotowych wyrobów tytoniowych.

   W innym orzeczeniu w sprawie C-306/91 pomiędzy Komisją Europejską a Republiką Włoch - Trybunał wskazał, że stan, w którym przepisy krajowe nie określają w sposób jednoznaczny i wyraźny prawa producentów, importerów i nabywców wewnątrzwspólnotowych do swobodnego kształtowania poziomu cen sprzedawanych wyrobów tytoniowych, stanowi naruszenie przepisów dyrektywy strukturalnej. Zatem przepisy określające uprawnienia organów administracji w zakresie ustalania poziomu cen poszczególnych rodzajów wyrobów tytoniowych stoją w sprzeczności z określoną powyżej zasadą swobody ustalania poziomu cen sprzedaży przez producentów importerów i nabywców wewnątrzwspólnotowych.

   Komisja Europejska wezwała również Austrię i Irlandię do uzupełnienia stosowanego prawa w zakresie minimalnej ceny sprzedaży papierosów, tj. do wyeliminowania pojęcia ceny minimalnej z krajowego prawodawstwa. Komisja uznała bowiem, że cena minimalna łamie przepisy wspólnotowe oraz zakłóca konkurencję.

   Wprowadzenie obowiązku sprzedaży papierosów tylko i wyłącznie po cenie wydrukowanej na paczce, która jest ceną maksymalną i która w tym przypadku byłaby również ceną minimalną, mogłoby spotkać się z zarzutem naruszenia prawa unijnego, określającego zasadę swobodnego ustalania poziomu cen sprzedawanych wyrobów.

   Należy zgodzić się ze stwierdzeniem Pana Posła, iż stawka procentowa akcyzy, liczona od ceny detalicznej wyznaczonej i wydrukowanej na opakowaniu, ze swojego założenia w większym lub w mniejszym stopniu, uzależnia budżet państwa od działalności cenowej podmiotów upoważnionych przepisami unijnymi do kształtowania cen sprzedaży wyrobów tytoniowych.

   Brak prawnej możliwości ingerowania przez organy państwa w poziom cen na wyroby tytoniowe nie oznacza jednak, że rząd prowadzi nieskrępowaną politykę wobec przemysłu tytoniowego, ułatwiając dostęp do papierosów, zwłaszcza dla osób nieletnich. Działania rządu prowadzone są bowiem na wielu płaszczyznach i wspierają walkę z nałogiem palenia, realizując tym samym cele zdrowotne.

   Resort finansów, dzięki stosowanej od lat polityce corocznego wysokiego wzrostu akcyzy na wyroby tytoniowe, mającej charakter cenotwórczy, wywiera znaczący wpływ na poziom cen detalicznych tych wyrobów, ustalanych przez producentów, importerów i nabywców wewnątrzwspólnotowych. Warto zwrócić uwagę na fakt, iż akcyza na wyroby tytoniowe cały czas rośnie, a konsekwencją jej wzrostu jest także postępujący wzrost cen na wyroby tytoniowe. Rosnące zaś ceny wyrobów tytoniowych determinują ich dostępność dla konsumentów, stanowiąc czynnik zachęcający do ograniczenia palenia tytoniu. Najlepszym przykładem są papierosy, na które akcyza w 2006 r. wzrosła o 16%, a w roku bieżącym o 13%. Planowane w następnych latach wysokie podwyżki akcyzy na papierosy, związane z koniecznością osiągnięcia unijnego minimum podatkowego, jak również i na inne wyroby tytoniowe ustalane w relacji do papierosów, będą generowały określone wpływy budżetowe, jak również wymuszą wzrost cen detalicznych, co w istotnym stopniu może przyczynić się do znaczącego ograniczenia, a nawet rezygnacji z palenia tytoniu, zwłaszcza w kręgu ludzi młodych.

   Dodatkowo stosowany jest mechanizm minimalnej stawki akcyzy na papierosy, przewidziany w art. 16 ust. 5 Dyrektywy Rady 95/59 WE z dnia 27 listopada 1995 r. w sprawie podatków innych niż obrotowe, wpływających na spożycie wyrobów tytoniowych, który przeciwdziała tendencji znacznego obniżania się poziomu cen detalicznych papierosów.

   Warto podkreślić, iż rząd, wspierając ideę zmniejszania używania wyrobów tytoniowych, nie ogranicza się jedynie do sfery podatkowej. Istotne są działania ukierunkowane na skuteczne ograniczanie przemytu. Takim instrumentem do walki z szarą strefą jest niewątpliwie, podniesiona przez Pana Posła, propozycja wprowadzenia obowiązku rejestracji całego obrotu wyrobów tytoniowych za pośrednictwem kas rejestrujących. Resort finansów rozważa takie rozwiązanie, gdyż wpływa ono na uszczelnienie rynku, zwiększa możliwość kontroli legalności sprzedawanych wyrobów tytoniowych i uderza w działania bazarowe, ukierunkowane w dużej mierze na zbyt wyrobów tytoniowych pochodzących z nielegalnych źródeł, wspomagając tym samym administrację celną w walce z przemytem.

   Jednocześnie uprzejmie informuję, iż sprawa ta będzie przedmiotem uzgodnień i konsultacji, po zakończeniu których zostanie podjęta ostateczna decyzja w tym zakresie.

   Wyrażam przekonanie, iż udzielona odpowiedź usatysfakcjonuje Pana Posła.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Jacek Dominik

   Warszawa, dnia 19 lipca 2007 r.