V kadencja

Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 3614

w sprawie tzw. naboru wewnętrznego na wolne stanowiska urzędnicze w jednostkach samorządu terytorialnego, na podstawie ustawy o pracownikach samorządowych

   Szanowny Panie Marszałku! W nawiązaniu do pisma z dnia 4 lipca 2006 r. (sygn. SPS-023-3614/06) przekazującego interpelację Posła na Sejm RP Pana Tomasza Markowskiego w sprawie tzw. naboru wewnętrznego na wolne stanowiska urzędnicze w jednostkach samorządu terytorialnego na podstawie ustawy o pracownikach samorządowych uprzejmie przedstawiam następujące informacje.

   Wprowadzenie do ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1593, z późn. zm.) nowych rozwiązań regulujących procedurę naboru na wolne stanowiska pracy w jednostkach organizacyjnych samorządu terytorialnego było uwarunkowane orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego (wyrok z dnia 25 stycznia 2005 r. o sygn. akt K25/04), w którym - kwestionując sposób określania wymagań kwalifikacyjnych pracowników samorządowych - Trybunał uznał za celowe ustawowe uregulowanie zasad naboru w administracji samorządowej, z ustaleniem kryteriów łączących możliwość zajmowania określonego stanowiska z wykształceniem uznawanym za gwarantujące należyte sprawowanie funkcji w administracji.

   Dodać należy ponadto, że procedura naboru dotyczy wolnych stanowisk urzędniczych (kierowniczych stanowisk urzędniczych), o których mowa w art. 3a ust. 1 ustawy o pracownikach samorządowych, czyli tych, dla których podstawę zatrudnienia stanowi mianowanie lub umowa o pracę. Ustawodawca nie dokonuje na gruncie ww. regulacji rozróżnienia naboru na ˝wewnętrzny˝ i ˝zewnętrzny˝, opierając istotę procesu kwalifikacyjnego związanego z powierzaniem danych stanowisk na zasadzie jego otwartości i konkurencyjności. Jej realizacji i urzeczywistnieniu służą kolejne postanowienia ww. artykułu regulujące m.in.: kwestię upowszechniania ogłoszenia o naborze, listy kandydatów, którzy zgłosili się do danego naboru, czy też informacji o wynikach naboru. Tym samym, jakkolwiek kreowanie polityki kadrowej w administracji samorządowej pozostaje wyłącznie domeną pracodawcy samorządowego, niemniej otwarty i konkurencyjny charakter naboru na wolne stanowiska urzędnicze wymaga, aby pracodawca samorządowy stworzył dla wszystkich potencjalnie zainteresowanych zatrudnieniem kandydatów równe warunki przystąpienia do naboru (odnosi się to zatem do możliwości ubiegania się o wolne stanowisko zarówno zatrudnionych na innych stanowiskach pracowników, jak i osób dotychczas niezatrudnionych u danego pracodawcy samorządowego).

   Zasadne wydaje się twierdzenie, że ustawodawca nie definiuje expressis verbis pojęcia ˝wolne stanowiska urzędnicze˝. Nie oznacza to jednakże, iż nie można dokonać interpretacji przedmiotowego pojęcia poprzez analizę łączących strony (pracodawcę samorządowego i pracownika samorządowego) stosunków pracy. Szeroki zakres znaczeniowy terminu ˝wolne stanowiska urzędnicze˝, którym posługuje się ustawodawca, na gruncie art. 3a ust. 1 ww. ustawy, jest uwarunkowany przede wszystkim skutkiem (w postaci wolnego stanowiska pracy) różnorodnych pod względem formy stosunków pracy. Do zakresu przedmiotowego terminu zaliczają się zatem m.in.: różnego rodzaju zdarzenia faktyczne i prawne, na skutek których ustanie (wygaśnie) łączący strony stosunek pracy (tj. np. w przypadku upływu terminu, na który została zawarta umowa o pracę na czas określony, rozwiązania umowy o pracę przez pracodawcę lub pracownika bądź też nabycia przez pracownika prawa do emerytury), oraz przypadki faktycznej nieobecności pracownika, wskutek czego nie są realizowane obowiązki przypisane do danego stanowiska (co wiąże się z koniecznością zapewnienia zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy), czy też zmiany organizacyjne wiążące się z tworzeniem nowych stanowisk. Istotne przy tym pozostaje, że zakres pojęciowy stanowiska urzędniczego - poprzez określenie wymagań kwalifikacyjnych - normuje art. 3 ust. 3 i 4 omawianej ustawy, natomiast wykazy poszczególnych stanowisk zaliczanych do danej kategorii zawierają akty wykonawcze (rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 sierpnia 2005 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników samorządowych zatrudnionych w urzędach gmin, starostwach powiatowych i urzędach marszałkowskich, Dz.U. Nr 146, poz. 1223, z późn. zm., oraz rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 sierpnia 2005 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników samorządowych zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych jednostek samorządu terytorialnego, Dz.U. Nr 146, poz. 1222, z późn. zm.).

   Pragnę ponadto dodać, iż w wystąpieniach kierowanych do MSWiA przez przedstawicieli pracodawców samorządowych realizujących bezpośrednio przepisy ustawy o pracownikach samorządowych podnoszone są postulaty dotyczące kształtu obowiązujących rozwiązań prawnych, jak też wątpliwości w zakresie ich stosowania. Wątpliwości interpretacyjne dotyczą przede wszystkim prowadzenia polityki kadrowej, w tym możliwości przenoszenia pracownika samorządowego na inne stanowisko, jak też zawierania z nim kolejnych umów o pracę (przy konieczności przeprowadzenia procedury naboru). Z uwagi na wspomniane wnioski, w MSWiA podjęte zostały prace mające na celu opracowanie odpowiedniej inicjatywy legislacyjnej umożliwiającej pracodawcy samorządowemu prowadzenie bardziej elastycznej polityki kadrowej, w tym m.in. w zakresie przenoszenia pracownika samorządowego zatrudnionego na stanowisku urzędniczym lub kierowniczym stanowisku urzędniczym na inne stanowisko w tej samej jednostce, przy uwzględnieniu jego przygotowania zawodowego oraz posiadanych kwalifikacji.

   Jednocześnie uprzejmie informuję, że wskutek nowelizacji art. 7 ustawy o pracownikach samorządowych, dokonanej na mocy ustawy z dnia 10 marca 2006 r. o zmianie ustawy o pracownikach samorządowych, ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli oraz ustawy o służbie cywilnej (Dz.U. Nr 79, poz. 549) rozszerzony został krąg osób, które mogą zajmować stanowiska urzędnicze w służbie cywilnej, w szczególności ze względu na posiadane kwalifikacje i przygotowanie zawodowe uzyskane w urzędach administracji państwowej lub samorządowej (poprzez przeniesienie bądź oddelegowanie pracownika na podstawie odrębnych przepisów do wykonywania zadań poza jednostką organizacyjną, w której jest zatrudniony). Ustawa umożliwia m.in.: przeniesienie mianowanego pracownika samorządowego do pracy nie tylko do innego pracodawcy samorządowego, lecz również na stanowisko urzędnicze w rozumieniu art. 2 ustawy o służbie cywilnej. Ww. uprawnienia odnoszą się także do pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę (vide art. 7 i 7a ww. ustawy).

   Z wyrazami szacunku

   Sekretarz stanu

   Jarosław Zieliński

   Warszawa, dnia 27 lipca 2006 r.