V kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 3193

w sprawie jednoczesnego funkcjonowania w obrocie prawnym dwóch ksiąg wieczystych dotyczących tej samej nieruchomości

   Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na interpelację Pani poseł Julii Pitery w sprawie jednoczesnego funkcjonowania w obrocie prawnym dwóch ksiąg wieczystych dotyczących tej samej nieruchomości, przekazanej przy piśmie Pana Marka Kotlinowskiego wicemarszałka Sejmu z dnia 22 czerwca 2006 r., uprzejmie przedstawiam następujące stanowisko:

   Zgodnie z treścią art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz.U. z 2001 r. Nr 124 poz. 1361 z późn. zm.), dla każdej nieruchomości prowadzi się odrębną księgę wieczystą, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. Powyższa zasada obowiązywała także pod rządem dekretu z dnia 11 października 1946 r. Prawo o księgach wieczystych (Dz.U. Nr 57 poz 320). Zatem wpis w księdze wieczystej działek stanowiących część nieruchomości, dla której jest już prowadzona inna księga wieczysta, w przedmiotowej sprawie jest to k.w. nr 1863, w każdym razie narusza prawo. Z przedstawionego przez Panią poseł stanu faktycznego wynika, że ta sama część większej nieruchomości objęta jest różnymi księgami wieczystymi, w których ujawnieni są różni właściciele. W konsekwencji zachodzi niezgodność stanu prawnego nieruchomości ujawnionego w księgach wieczystych z rzeczywistym stanem prawnym.

   Usunięcie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym może nastąpić tylko w drodze powództwa z art. 10 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Orzecznictwo Sądu Najwyższego uznaje za dopuszczalne, w opisanej przez Panią poseł sytuacji, uzgodnienie stanu prawnego ujawnionego w księgach wieczystych z rzeczywistym stanem prawnym, przez wykreślenie wpisów dotyczących działek, dla których są prowadzone inne księgi wieczyste. Uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym musi polegać na doprowadzeniu do jej rzeczywistego - a więc aktualnego - stanu prawnego, a nie do stanu prawnego, który wprawdzie istniał w przeszłości, lecz w chwili żądania uzgodnienia nie odpowiada już rzeczywistości.

   Odpowiadając zatem na pytania Pani poseł, uprzejmie informuję, że dopiero orzeczenie sądu cywilnego, wydane w sprawie o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, pozwoli na ustalenie, które księgi wieczyste dla nieruchomości położonej w Warszawie przy ulicy Bohaterów wskazują prawidłowo stan prawny nieruchomości. Minister Sprawiedliwości nie posiada legitymacji do wniesienia powództwa z art. 10 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Powództwo takie może wytoczyć tylko osoba uprawniona do złożenia wniosku o dokonanie wpisu w księdze wieczystej wymieniona w art. 626¹ § 2 Kodeksu postępowania cywilnego.

   Odpowiedź na pytanie 3 zawarte w interpelacji została wskazana powyżej, natomiast odpowiedź na pytanie 4 nie jest możliwa bez uprzedniego orzeczenia sądu wydanego w sprawie o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym jak również prawidłowości czynności podejmowanych w sprawie zakończonej orzeczeniem Ministra Rolnictwa z dnia 11 lipca 1952 r. (Nr G.K.Z.I./290/52).

   Jednocześnie wskazuję, że zgodnie z treścią art. 626¹³ § 1 Kodeksu postępowania cywilnego w razie stwierdzenia, że dla tej samej nieruchomości prowadzi się dwie lub więcej ksiąg wieczystych, ujawniających odmienny stan prawny, sąd z urzędu dokonuje wpisu ostrzeżenia we wszystkich księgach wieczystych założonych dla tej nieruchomości. W sytuacji gdyby ostrzeżenia takie nie zostały dotychczas wpisane, gdyż sąd nie stwierdził powyższej sytuacji, osoba zainteresowana w rozumieniu art. 626¹ § 2 Kodeksu postępowania cywilnego powinna w piśmie procesowym kierowanym do sądu wskazać na powyższe, celem podjęcia przez sąd działań z urzędu lub złożyć wniosek w tym przedmiocie.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Krzysztof Józefowicz

   Warszawa, dnia 29 czerwca 2006 r.