V kadencja

Interpelacja nr 2123

do ministra finansów

w sprawie traktowania krwi jako darowizny i odliczania przez krwiodawców stosownej kwoty od podatku dochodowego

   W Polsce jest kilkaset tysięcy honorowych krwiodawców, którzy oddając krew nie otrzymują w zamian żadnych korzyści materialnych, taka bowiem jest zasada honorowego krwiodawstwa. Krew jest jednym z najcenniejszych darów. Niemal każdy może ją ofiarować (głównie na przeszkodzie stoją względy zdrowotne), a więc także osoby nie najlepiej sytuowane materialnie.

   Zapotrzebowanie na krew i preparaty krwiopochodne w Polsce cały czas się zwiększa. Jednak z roku na rok liczba honorowych krwiodawców i ilość krwi oddawanej przez nich systematycznie spada. W Polsce oddaje się dwa razy mniej krwi niż w krajach Europy Zachodniej. Jednym z powodów jest na pewno niedostateczna świadomość, ale także brak zachęt o charakterze prawnym.

   Według krwiodawców do 2003 r. polskie prawo traktowało krew (a ściśle rzecz biorąc jej równowartość wyrażoną w złotówkach) jako darowiznę, co umożliwiało odliczanie określonej kwoty od podatku od osób fizycznych, tak jak to się miało z innymi rodzajami darowizn - pieniężnymi czy rzeczowymi.

   Nowelizacja ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i uchwalenie ustawy o działalności pożytku publicznego uniemożliwiło dokonywanie przedmiotowych obliczeń, gdyż w wypadku honorowego krwiodawstwa nie mamy do czynienia z organizacjami pożytku publicznego. Nie jest więc możliwe odliczanie od podstawy podatku dochodowego od osób fizycznych kwoty ekwiwalentu za krew oddaną przez honorowego dawcę.

   Krwiodawcy uważają, że mają takie samo prawo do odliczania od podatku wartości darowizny w postaci oddanej krwi, jak te osoby, które dokonują darowizn pieniężnych lub rzeczowych na rzecz organizacji pożytku publicznego. Naturalnie, skutki finansowe wprowadzenia ulgi to ubytek dla dochodów budżetowych, którego wysokość będzie uzależniona od liczby honorowych dawców krwi, którzy skorzystają z odliczenia, jednak wydaje się potrzebą chwili, aby te ulgi zastosować, by honorowe krwiodawstwo otrzymało wsparcie - w ten sposób także moralne.

   Zgodnie z wcześniejszymi szacunkami Ministerstwa Finansów i przy założeniu, iż rocznie krew oddaje 280 tys. osób, maksymalna kwota odliczenia wyniesie 780 zł, a średnia stawka podatkowa osób korzystających z odliczenia wyniesie 24%, wówczas skutek budżetowy wyniesie 52,4 mln zł (jeżeli z ulgi skorzystają wszyscy krwiodawcy), jednak rzeczywista kwota będzie znacznie niższa. Jak widać, kwota, którą uzyskuje w ten sposób budżet państwa, jest niewielka. Organizacje zrzeszające honorowych krwiodawców wskazują, że wsparcie budżetowe przeznaczone na promowanie krwiodawstwa (skierowane m.in. do Europejskiej Fundacji Honorowego Dawcy Krwi) przekracza wpływy budżetu z tytułu zniesionej ulgi. Ulga podatkowa była jednym z głównych instrumentów promocji krwiodawstwa w Polsce. Skutkiem społecznym zmiany prawa w tej kwestii będzie promocja honorowego krwiodawstwa i, co za tym idzie, doprowadzi do zwiększenia ilości oddanej krwi i materiałów krwiopochodnych.

   Przedmiot regulacji nie jest objęty prawem Unii Europejskiej. Pomysł zmiany obowiązującego prawa w tej materii wydaje się uzasadniony. W związku z powyższym uprzejmie proszę o odpowiedź na następujące pytania:

   1. Czy w Ministerstwie Finansów są prowadzone prace nad przywróceniem ulgi podatkowej z tytułu darowanej krwi przez honorowych krwiodawców? W jakim najszybszym czasie ulga może być przywrócona? Czy byłoby to możliwe jeszcze w tym roku podatkowym?

   2. Jakie są skutki finansowe proponowanych zmian (czy są zgodne z przedstawionymi powyżej)?

   Z poważaniem

   Poseł Roman Czepe

   Warszawa, dnia 25 marca 2006 r.