V kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 4796

w sprawie urealnienia wysokości dochodu z 1 ha gospodarstwa rolnego

   Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na pismo z dnia 29 września 2006 r. znak: SPS-023-4796/06, przy którym przekazana została interpelacja posła Zbigniewa Pacelta w sprawie urealnienia wysokości dochodu z 1 ha gospodarstwa rolnego, uprzejmie wyjaśniam, co następuje.

   Zdefiniowanie dostępu ludności rolniczej do świadczeń socjalnych, których przyznanie uzależnione jest od dochodów świadczeniobiorcy, wymagało określenia zasad wyceny dochodów z pracy w gospodarstwie rolnym. W latach 90. posłużono się dość umownym parytetem, jakim są tzw. hektary przeliczeniowe oraz przyjęto umownie, że cezurą dostępu ludności rolniczej do świadczeń socjalnych jest posiadanie statystycznie nie więcej niż 2 ha przeliczeniowych na osobę. Przyjęcie w różnych ustawach tzw. socjalnych wspólnej umownej miary fizycznej 2 ha przeliczeniowych, nie oznaczało jednakże w efekcie tożsamych wielkości kwot dochodów z ha przeliczeniowego, gdyż te ostatnie były odpowiednikiem przyjętych w tych ustawach kwot stanowiących kryterium dochodowe dla ludności pozarolniczej. Początkowo obowiązywały trzy różne kwoty dochodu przy przydzielaniu świadczeń.

   Zgodnie z obecnie obowiązującymi, od października 2006 r., przepisami w zakresie przyznawania prawa do świadczeń, stosuje się dwa różne sposoby ustalania dochodu osiąganego z gospodarstwa rolnego, który stanowi kryterium przy przydzielaniu tych świadczeń. W przypadku, gdy rodzina utrzymuje się z gospodarstwa rolnego przyjmuje się, że kwota miesięcznego dochodu z 1 ha przeliczeniowego wynosi:

   - 207 zł - na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. Nr 64, poz. 593, z późn. zm.) oraz zgodnie z rozporządzeniem RM z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie zweryfikowania kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (Dz.U. Nr 135, poz. 950). Kwota określająca wysokość dochodu z gospodarstwa rolnego, ujęta w ustawie o pomocy społecznej, jest wartością przyjętą arbitralnie. Wysokość tego dochodu określa minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego.

   Od 1 października 2006 r. zmieniły się kryteria dochodowe decydujące o możliwości otrzymania świadczeń z pomocy społecznej, a mianowicie: dla osoby samotnej - 477 zł, dla osoby w rodzinie - 351 zł.

   W przypadku gdy rodzina utrzymuje się z gospodarstwa rolnego, przyjmuje się, że z 1 ha przeliczeniowego uzyskuje się dochód miesięczny w wysokości 207 zł. Z liczb tych wynika, że o świadczenia z pomocy społecznej mogą ubiegać się te rodziny rolników, które posiadają do 1,69 ha przeliczeniowego na osobę w rodzinie.

   - 153,67 zł - na podstawie ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. Nr 228, poz. 2255, z późn. zm.). W przypadku, gdy rodzina lub osoba ucząca się utrzymuje się z gospodarstwa rolnego, przyjmuje się, że z 1 ha przeliczeniowego uzyskuje się dochód miesięczny w wysokości 1/12 dochodu ogłaszanego corocznie w drodze obwieszczenia przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 18 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz.U. z 1993 r., Nr 94, poz. 431, z późn. zm.). Zgodnie z komunikatem prezesa GUS z 21 września 2006 r. przeciętny dochód w 2005 r. z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 ha przeliczeniowego wyniósł 1844 zł, co daje miesięcznie 153,67 zł.

   Dochód ogłaszany przez prezesa GUS - 153,67 zł - przyjmowany jest również przy ustalaniu prawa do dodatku mieszkaniowego, przyznawaniu kredytów i pożyczek studentom oraz stypendiów.

   Przeciętny dochód z hektara przeliczeniowego ogłaszany przez prezesa GUS jest wielkością uśrednioną w skali kraju z wyników indywidualnych gospodarstw rolnych objętych badaniami statystycznymi i stanowi wypadkową wielkość dochodów z jednostkowych gospodarstw rolnych, zarówno takich, które osiągają w przybliżeniu podobny, jak i większy lub mniejszy dochód.

   Wyliczenie faktycznie osiągniętego przez dane gospodarstwo rolne dochodu możliwe jest wyłącznie na podstawie prowadzonej ewidencji zdarzeń gospodarczych zaistniałych w tym gospodarstwie. Do czasu powszechnego wprowadzenia rachunkowości rolnej nie będzie możliwe określenie faktycznych dochodów każdego gospodarstwa rolnego, a tym samym każdy sposób określenia dochodowości gospodarstwa rolnego będzie wielkością przybliżoną.

   Jednocześnie wyjaśniam, że podejmowane są działania, które mogą przybliżyć określenie wartości dochodu z gospodarstwa rolnego. Począwszy od 2004 r. na podstawie ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. o zbieraniu i wykorzystywaniu danych rachunkowych z gospodarstw rolnych (Dz.U. z 2001 r., Nr 3, poz. 20, z późn. zm.), 12 400 wylosowanych gospodarstw rolnych z obszaru całej Polski prowadzi rachunkowość rolną w ramach systemu obowiązującego wszystkie kraje członkowskie Farm Accountancy Data Network (FADN). Wyniki zagregowanych danych pochodzących z tej rachunkowości, w tym w zakresie osiągniętego średniego dochodu w poszczególnych typach gospodarstw, mogą być uwzględnione do wyznaczenia jednolitego kryterium dochodowego przy przydzielaniu wszystkich świadczeń rolnikom i ich rodzinom.

   Nadmieniam również, że aktualnie obowiązujące kryteria przyznawania świadczeń rolnikom i ich rodzinom traktowane są jako rozwiązanie przejściowe przed zastosowaniem we wszystkich przepisach opartych na kryterium dochodowym rzeczywistego dochodu uzyskiwanego z prowadzenia działalności rolniczej, np. w oparciu o wyniki rachunkowości rolnej.

   Podsekretarz stanu

   Sebastian Filipek-Kaźmierczak

   Warszawa, dnia 11 października 2006 r.