V kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości - z upoważnienia ministra -

na zapytanie nr 2901

w sprawie nieprawidłowości w działaniach Komornika Rewiru I Sądu Rejonowego w Nysie

   Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na zapytanie, nr SPS-024-2901/07, Pana Posła Ryszarda Knosali z dnia 12 czerwca 2007 r. dotyczące nieprawidłowości w działaniach Komornika Sądowego Rewiru I przy Sądzie Rejonowym w Nysie, uprzejmie informuję, co następuje.

   Dokonano analizy działalności Komornika Sądowego Rewiru I przy Sądzie Rejonowym w Nysie - Anny Maciuszek - w okresie ostatnich 5 lat, czyli w latach 2002-2007, pod kątem stawianych jej w zapytaniu zarzutów. Zarzuty dotyczące nieprawidłowości w działalności wymienionego Komornika okazały się niezasadne, co wynika z poniższego sprawozdania.

   Analiza, która jest przedstawiona poniżej, obejmuje dane statystyczne odnośnie do liczby składanych skarg przez strony postępowań egzekucyjnych zarówno w trybie administracyjnym, jak i judykacyjnym w powyższym okresie na czynności tego Komornika i ich wyniki. Ponadto obejmuje wyniki corocznych kontroli Prezesa Sądu Rejonowego w Nysie, przeprowadzanych w trybie art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz.U. z 2006 r., Nr 167, poz. 1191), w szczególności z lat 2006-2007, oraz wyniki kontroli innych organów.

   W sprawach, w których strony postępowania składały skargi w trybie administracyjnym, a materia w nich podniesiona wykraczała poza zakres nadzoru administracyjnego, inicjowano nadzór sądu z urzędu w trybie art. 759 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego. Wyniki przeprowadzanych kontroli sądowych, jak również wydanych w następstwie nadzoru sądu z urzędu postanowień nie dawały podstaw do wszczęcia wobec Komornika postępowania dyscyplinarnego. Komornik każdorazowo bowiem wykonywała wydane jej zalecenia pokontrolne.

   Należy podkreślić, że do chwili obecnej nie uwzględniono przeciwko Komornikowi - Annie Maciuszek - żadnej skargi złożonej przez stronę w trybie ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki.

   W 2006 r. w ramach czynności nadzorczych Izby Komorniczej we Wrocławiu, podjętych na skutek skarg skierowanych bezpośrednio do Izby, stwierdzono uchybienia w zakresie nieprawidłowości stosowania przez Komornika art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz.U. z 2006 r., Nr 167, poz.1191), które stanowiły podstawę do wystąpienia przez Radę Izby Komorniczej we Wrocławiu z wnioskiem dyscyplinarnym z dnia 18 października 2006 r. Przepis powyższy dotyczył obowiązku nałożonego na komornika w zakresie ściągania opłaty stosunkowej od dłużnika i obliczania jej proporcjonalnie do wyegzekwowanych kwot.

   W tym samym czasie na skutek skarg skierowanych w trybie administracyjnym do Prezesa Sądu Okręgowego w Opolu stwierdzono tożsame uchybienia, w tych samych sprawach, które były przedmiotem skarg kierowanych do Rady Izby Komorniczej we Wrocławiu. Wobec uprzedniego wystąpienia przez Radę Izby Komorniczej we Wrocławiu z wnioskiem dyscyplinarnym nie kierowano odrębnego wniosku dyscyplinarnego przeciwko Komornikowi o te same uchybienia, które zostały objęte wnioskiem dyscyplinarnym złożonym przez Radę Izby Komorniczej.

   W następstwie rozpoznania opisanego wyżej wniosku Komisja Dyscyplinarna przy Krajowej Radzie Komorniczej w Warszawie orzeczeniem z dnia 19 stycznia 2007 r., wydanym w sprawie o sygn. akt D 36/06, uznała Annę Maciuszek za winną zarzucanego jej w pkt 1 wniosku przewinienia z art. 71 ust. 2 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, dotyczącego naruszenia art. 59 ust. 1 ustawy, natomiast uniewinniła wymienioną od popełnienia czynu zarzucanego w pkt 2 tego wniosku, dotyczącego niewykonania zaleceń powizytacyjnych.

   Komisja Dyscyplinarna ukarała Komornika karą upomnienia. Z uzasadnienia orzeczenia wynika, że w zakresie wymiaru kary Komisja wzięła pod uwagę fakt przyznania się przez Komornika do popełnienia zarzucanego jej czynu oraz m.in. potwierdzone przez komorników wizytatorów usunięcie stwierdzonych uchybień. Orzeczenie powyższe jest prawomocne.

   Z powyższych względów, skoro Komornik została ukarana za zarzucane jej przewinienia w zakresie naruszenia przepisu art. 59 ust. l ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, brak było podstaw do wystąpienia z kolejnym wnioskiem dyscyplinarnym obejmującym materię i sprawy, które zostały prawomocnie osądzone. Należy zwrócić uwagę na fakt, że Komornik została uznana za winną naruszenia art. 59 ust. 1 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, przepisu który był już trzykrotnie nowelizowany. W orzecznictwie i doktrynie budził on wielokrotnie rozbieżności odnośnie do jego wykładni.

   Problematyka kosztów egzekucji, pomimo iż czterokrotnie w tym przedmiocie wypowiadał się Trybunał Konstytucyjny (por. wyrok TK z 3 grudnia 2003 r. K 5/02; OTK-A 2003/9/98, wyrok TK z 8 maja 2006 r. P 18/05, OTK-A 2006/5/53, wyrok TK z 17 maja 2005 r. P 6/05, OTK-A 2005/5/50, wyrok TK z 27.02.2007 r. P 22/06/i), w dalszym ciągu powoduje wiele kontrowersji zarówno w orzecznictwie, jak i w doktrynie. Trybunał Konstytucyjny stwierdził m.in. naruszenie art. 2 Konstytucji RP, normującego zasady przyzwoitej legislacji. Podkreślił w uzasadnieniu wyroku z dnia 17 maja 2005 r. P 6/04, że w zasadzie przyzwoitej legislacji mieści się wymaganie określoności przepisów, które muszą być formułowane w sposób poprawny, precyzyjny i jasny.

   Przywołane wyroki Trybunału Konstytucyjnego nie dotyczą wprost uchybień zarzucanych Komornikowi, ale obrazują niejasność i nieprecyzyjność uregulowań w zakresie kosztów egzekucji zawartych w ustawie z 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji, w szczególności w dacie, kiedy powyższe uchybienia Komornik popełniła. Nie można bowiem tych uchybień oceniać według aktualnego stanu wiedzy, kiedy to szereg wątpliwości zostało usuniętych w następstwie orzeczeń Sądu Najwyższego i Trybunału Konstytucyjnego.

   Należy również zauważyć, że od chwili wydania orzeczenia przez Sąd Dyscyplinarny do chwili obecnej jest zauważalna wyraźna poprawa w pracy komornika, w zakresie ustalania kosztów postępowania egzekucyjnego, co wynika z analizy przeprowadzanych wizytacji kancelarii wymienionej oraz analizy skuteczności skarg wnoszonych na czynności komornika.

   Brak jest w chwili obecnej podstaw do złożenia również obok wniosku dyscyplinarnego wniosku o zawieszenie Komornika w czynnościach. Do wystąpienia z takim wnioskiem nie uprawniają wyniki kontroli Kancelarii, dokonanej przez Audytora Wewnętrznego Sądu Okręgowego w Opolu, przeprowadzonej w dniach 25 i 26 stycznia 2007 r., lustracji przeprowadzonej w dniu 30 marca 2007 r. przez wizytatora ds. egzekucyjno-komorniczych Sądu Okręgowego w Opolu w zakresie spraw z repertorium Kms (należności sądowe) oraz wyniki kontroli sędziego upoważnionego przez Prezesa Sądu Rejonowego w Nysie, przeprowadzonej w dniach od 19 czerwca 2007 r. do 29 czerwca 2007 r.

   W wyniku rozpoznania skarg, kontroli audytora, lustracji, kontroli Prezesa Sądu Rejonowego i innych podejmowanych w ramach nadzoru administracyjnego i judykacyjnego czynności nie stwierdzono, aby Komornik aktualnie w dalszym ciągu nieprawidłowo stosowała przepis art. 59 ust. l ustawy o komornikach sądowych i egzekucji czy też nieprawidłowo naliczała koszty egzekucji.

   W toku rozpoznawania skarg na czynności komornika za lata 2002-2007, wpłynęło ogółem 458 skarg, z czego: uwzględniono 174 skargi, oddalono 95 skarg, odrzucono 106 skarg, umorzono 43 skargi, załatwiono w inny sposób 16 skarg, uchylono do ponownego rozpoznania 3 skargi, skarg w toku jest 21. W początkowym okresie zauważa się wysoką liczbę skarg uwzględnionych: w roku 2002 na 34 skargi ogółem uwzględniono 16 skarg, w 2003 r. na 94 skargi ogółem uwzględniono 63 skargi. W roku 2005 na 100 skarg ogółem uwzględniono 30 skarg, w 2006 r. na 126 skarg ogółem uwzględniono 22 skargi, a w I półroczu 2007 r. na 25 skarg ogółem uwzględniono 3 skargi. Należy zauważyć wyraźną tendencję malejącą odnośnie do uwzględnianych skarg. O ile w latach 2002-2003 liczba skarg uwzględnionych wynosiła odpowiednio: 50% i nawet około 70%, to w latach 2005-2007 odpowiednio: 30%, 17% i 12%. Jest to zatem wyraźny i zauważalny postęp w pracy komornika.

   Analogicznie wyniki pracy komornika widoczne są przy analizie skarg na działalność komornika, w trybie administracyjnym rozpoznawanych przez Prezesa Sądu Rejonowego w Nysie. W latach 2002-2007 wpłynęło ogółem 36 skarg, z czego: 9 skarg okazało się zasadnych, 1 - częściowo zasadna, 16 - niezasadnych, rozpoznanych w inny sposób - 10. Każdorazowo jednak w okresie statystycznym, będącym przedmiotem analizy, liczba uwzględnionych procentowo skarg zasadnych nie przekraczała 20-30%. W latach 2005-2007 na działalność komornika do Prezesa Sądu Okręgowego w Opolu wpłynęło ogółem 5 skarg, z czego: 2 uznano za niezasadne, 2 - za częściowo zasadne, a 1 - za zasadną w całości. Liczba skarg zasadnych nie przekraczała zatem 20%, co jest średnim wynikiem.

   Nie jest również zasadny zarzut prowadzenia przeciwko wymienionej postępowania karnego. Postępowanie, które toczy się w Prokuraturze Rejonowej w Nysie na tle prawidłowości pobierania kosztów egzekucji, nie zostało zakończone. Do chwili obecnej postępowanie toczy się w sprawie, a nie przeciwko osobie i komornikowi nie przedstawiono zarzutów. Postępowanie to jest stale monitorowane przez Ministerstwo Sprawiedliwości. W zależności od jego rezultatów, w szczególności jeżeli zostanie przedstawiony zarzut komornikowi, Minister Sprawiedliwości niezwłocznie podejmie stosowane działania.

   Ponadto informuję, że jeżeli w toku dalszych czynności nadzorczych stwierdzone zostaną w pracy komornika nieprawidłowości, podjęte będą środki nadzorcze odpowiednie do wagi stwierdzonych uchybień.

   Z uszanowaniem

   Podsekretarz stanu

   Andrzej Kryże

   Warszawa, dnia 12 lipca 2007 r.