V kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 7495

w sprawie udostępniania policji i prokuraturze informacji o podatnikach

   Szanowny Panie Marszałku! W związku z interpelacją Pana Posła Kazimierza Gwiazdowskiego z dnia 19.03.2007 r. w sprawie udostępniania Policji i prokuraturze informacji o podatnikach, przesłaną przy piśmie z dnia 6 kwietnia 2007 r. nr SPS-023-7495/07 i przekazaną przez ministra spraw wewnętrznych i administracji pismem z dnia 19 kwietnia 2007r. nr BMP-0713-3069/07/MM, pragnę uprzejmie wyjaśnić, iż przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005 r. Nr 8, po. 60 z późn. zm.) odrębnie regulują zasady udostępniania informacji stanowiących tajemnicę skarbową oraz zasady wydawania zaświadczeń. Odrębność tych regulacji wynika m. in. z odmiennej funkcji dokumentów wydawanych przez organy podatkowe w każdym z tych trybów.

   Zaświadczenie, zgodnie z treścią art. 306a powołanej ustawy, jest wydawane wyłącznie na żądanie osoby ubiegającej się o zaświadczenie, jeżeli urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego wymaga przepis prawa oraz jeżeli osoba ubiega się o zaświadczenie ze względu na swój interes prawny w urzędowym potwierdzeniu określonych faktów lub stanu prawnego. Ponieważ informacje zawarte w zaświadczeniu stanowią tajemnicę skarbową należy uznać, iż mogą one dotyczyć wyłącznie osoby ubiegającej się o wydanie zaświadczenia. Wprawdzie przepisy ustawy Ordynacja podatkowa przewidują możliwość wydania przez organy podatkowe zaświadczenia potwierdzającego określone fakty lub stan prawny dotyczący określonego podatnika na wniosek innych osób, lecz we wszystkich tych przypadkach niezbędna do wydania zaświadczenia jest zgoda podatnika (np. na podstawie art. 306g nabywca majątku podatnika, na podstawie art. 306h kontrahenci podatnika, jednostki organizacyjne uprawnione do udzielania kredytów i in.). Zgoda podatnika nie jest wtedy wymagana, gdy wnioskodawcą jest małżonek podatnika pozostający z nim w chwili wydania zaświadczenia we wspólności majątkowej. W świetle obowiązujących regulacji dotyczących wydawania zaświadczeń przez organy podatkowe należy uznać, iż brak jest podstaw prawnych do wydania zaświadczenia dotyczącego podatnika na wniosek Policji lub prokuratora. Prokurator oraz upoważniony przez niego funkcjonariusz Policji lub Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego uprawnieni są natomiast do uzyskiwania informacji o podatniku stanowiących tajemnicę skarbową w trybie przepisów regulujących zasady udostępniania tego rodzaju informacji, jednak nie będą one miały formy zaświadczenia. Zgodnie z art. 297 § 1 pkt 3 ustawy Ordynacja podatkowa akta, w tym akta zawierające informacje wymienione w art. 182, naczelnicy urzędów skarbowych oraz naczelnicy urzędów celnych udostępniają m.in. sądom lub prokuratorowi w związku z toczącym się postępowaniem. Natomiast akta i informacje w nich zawarte niezawierające informacji, o których mowa w art. 182, stosownie do art. 298 pkt 5 w zw. z art. 299 § 1 ordynacji, organy podatkowe udostępniają sądowi, prokuratorowi, a także upoważnionym przez prokuratora funkcjonariuszom Policji lub Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w związku z toczącym się postępowaniem.

   W świetle powołanych przepisów prokuratorzy są uprawnieni do uzyskiwania wszelkich informacji o podatnikach, wobec których prowadzone jest postępowanie, natomiast w przypadku Policji możliwe jest udostępnienie informacji stanowiących tajemnicę skarbową z wyłączeniem informacji pochodzących z banków wyłącznie funkcjonariuszowi Policji upoważnionemu pisemnie przez prokuratora. Zgodnie bowiem z art. 326 § 1 Kodeksu postępowania karnego prokurator sprawuje nadzór nad postępowaniem przygotowawczym w zakresie, w jakim go sam nie prowadzi. Jeżeli zatem postępowanie przygotowawcze prowadzone jest przez Policję, to udzielenie upoważnienia funkcjonariuszowi stanowi formę nadzoru prokuratora nad tym postępowaniem.

   Przedstawiając powyższe, pragnę zauważyć, iż istniejące przepisy ustawowe zawierają upoważnienie dla prokuratury i Policji do uzyskiwania od organów podatkowych informacji stanowiących tajemnicę skarbową, które są niezbędne do prowadzonych postępowań. Informacje uzyskane w tym trybie, mimo że nie mają formy zaświadczenia, mogą być tożsame z informacjami zawartymi w zaświadczeniu. Zbędne jest jednak nadawanie im formy zaświadczeń, bowiem są one wykorzystywane w toku postępowania prowadzonego przez te organy, natomiast zaświadczenie jest dokumentem potwierdzającym określone fakty lub stan prawny na żądanie wnioskodawcy dla potrzeb przedłożenia go w innych organach lub instytucjach.

   Odnosząc się do pytania Pana Posła dotyczącego sposobu rozpatrzenia wniosku Policji lub prokuratury o wydanie zaświadczenia w sprawach podatkowych osób fizycznych i prawnych, uprzejmie wyjaśniam, iż zgodnie z art. 306c ustawy Ordynacja podatkowa odmowa wydania zaświadczenia lub zaświadczenia o treści żądanej przez osobę ubiegającą się o nie następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie. Postanowienie odmawiające wydania zaświadczenia może być wydane w przypadku braku przepisu prawa wymagającego urzędowego potwierdzenia określonych faktów, braku właściwości miejscowej lub rzeczowej organu podatkowego, jak również w sytuacji, gdy wniosek pochodzi od osoby niebędącej stroną postępowania. W świetle powołanego przepisu uprawnione będzie w takim przypadku zarówno wydanie przez organ podatkowy postanowienia odmownego, jak i należy uznać za dopuszczalne udzielenie żądanych informacji na podstawie art. 299 § 1 w związku z art. 298 pkt 5 ustawy Ordynacja podatkowa, po uprzednim poinformowaniu prokuratora lub upoważnionego przez nią funkcjonariusza Policji o braku możliwości wydania zaświadczenia i uzyskania informacji o prowadzonym przez te organy postępowaniu. W przypadku podtrzymania przez prokuratora lub upoważnionego funkcjonariusza Policji żądania wydania zaświadczenia dotyczącego podatnika wydanie postanowienia o odmowie wydania zaświadczenia będzie jedynym możliwym sposobem zakończenia postępowania w sprawie wydania zaświadczenia.

   Przedstawiając powyższe, uprzejmie informuję, iż istniejący stan prawny w zakresie wydawania zaświadczeń i udzielania informacji stanowiących tajemnicę skarbową jest zamierzoną regulacją i nie są planowane zmiany legislacyjne w tym zakresie, bowiem nie można w przedstawionej sytuacji mówić o luce prawnej. Ponadto funkcjonowanie przepisów umożliwiających udzielenie informacji objętych tajemnicą skarbową prokuraturze i Policji nie budziło dotychczas wątpliwości w tym zakresie i ze strony tych organów nie były zgłaszane problemy w uzyskaniu informacji od organów podatkowych podległych ministrowi finansów.

   Podsekretarz stanu

   Marian Banaś

   Warszawa, dnia 10 maja 2007 r.