V kadencja
Odpowiedź ministra skarbu państwa
na interpelację nr 3545
w sprawie nadzoru nad wynagrodzeniami szefów spółek z jednoosobowym i większościowym udziałem Skarbu Państwa
Szanowny Panie Marszałku! W nawiązaniu do interpelacji posła Jarosława Stawiarskiego w sprawie nadzoru nad wynagrodzeniami członków zarządów spółek z jednoosobowym i większościowym udziałem Skarbu Państwa przedstawiam następujące stanowisko.
Wysokość wynagrodzenia prezesa i członków zarządu jednoosobowych spółek Skarbu Państwa oraz spółek z większościowym udziałem Skarbu Państwa reguluje w sposób wyczerpujący ustawa z dnia 3 marca 2000 r. o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi (Dz. U Nr 26, poz. 306 ze zm.) (dalej - ustawa kominowa). Zapisy powyższej ustawy znalazły odzwierciedlenie w zapisach umowy i statutu wzorcowego będącymi załącznikami do ˝Zasad nadzoru właścicielskiego nad spółkami z udziałem Skarbu Państwa oraz innymi państwowymi osobami prawnymi˝1).
Zgodnie z powyższymi regulacjami:
- wysokość wynagrodzenia prezesa zarządu oraz rady nadzorczej spółki z jednoosobowym udziałem Skarbu Państwa ustala, w drodze oświadczenia, Minister Skarbu Państwa2),
- wysokość wynagrodzenia prezesa zarządu oraz rady nadzorczej spółki z większościowym udziałem Skarbu Państwa oraz spółek zależnych (tj. takich, w których ponad 50% udziałów/akcji posiada spółka z jednoosobowym lub większościowym udziałem Skarbu Państwa) ustala walne zgromadzenie/zgromadzenie wspólników,
- wysokość wynagrodzenia członka zarządu ustala rada nadzorcza lub walne zgromadzenie/zgromadzenie wspólników, jeśli statut/umowa spółki tak stanowi.
We wszystkich wskazanych wyżej przypadkach, jak również w odniesieniu do wynagrodzeń pozostałych członków zarządu organ ustalający wynagrodzenie jest związany bezwzględnie obowiązującymi ustawowymi ograniczeniami kwotowymi w zakresie wysokości wynagrodzeń.
W świetle wskazanych powyżej przepisów ustawy, jak również zapisów statutów/umów wzorcowych spółek z jednoosobowym lub większościowym udziałem SP, niesłuszne jest stwierdzenie, iż wynagrodzenia zarządu zależą od uznania rady nadzorczej.
W ramach realizowanej polityki właścicielskiej, przy ustalaniu wysokości wynagrodzenia zarządu, Minister Skarbu Państwa, działając osobiście (w przypadku prezesa zarządu) jako walne zgromadzenie lub poprzez radę nadzorczą (w przypadku pozostałych członków zarządu), bierze pod uwagę m.in. sytuację ekonomiczną danej spółki oraz osiągnięty wynik finansowy. W przypadku pogarszających się wyników bada również, na ile sytuacja ta jest spowodowana błędnymi działaniami zarządczymi, a na ile innymi, niezależnymi od zarządu okolicznościami (przykładowo w odniesieniu do FŁT Kraśnik były to m.in. wahania kursów walut). Po dokonaniu takiej analizy Minister Skarbu Państwa podejmuje stosowne decyzje co do wysokości wynagrodzenia.
Uwaga ta dotyczy w całej rozciągłości FŁT Kraśnik, w której rada nadzorcza nie decyduje o wynagrodzeniu prezesa zarządu (ustala je Minister Skarbu Państwa), a jedynie o wynagrodzeniu drugiego, wybranego przez załogę członka zarządu, będąc w tym zakresie związana ograniczeniami kwotowymi ustawy kominowej. Należy również zaznaczyć, że wynagrodzenie samych członków rady nadzorczej jest ustalane przez Ministra Skarbu Państwa.
Ustalony na V kadencję poziom wynagrodzeń członków Zarządu wynosi:
1) Prezes Zarządu - Dyrektor Generalny - 6-krotność średniego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego,
2) Członek Zarządu - Dyrektor Produkcji - 5-krotność średniego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.
Ustalając poziom wynagrodzenia członków Zarządu FŁT Kraśnik S.A., wzięto pod uwagę następujące fakty:
a) wielkość spółki określoną poziomem przychodów ze sprzedaży i stanem zatrudnienia. Fabryka Łożysk Tocznych - Kraśnik S.A. jest dużą spółką, która osiąga ponad 200 mln zł przychodów ze sprzedaży (w 2004 roku 245 mln zł, w 2005 roku 227 mln zł, a planowana sprzedaż na 2006 rok wynosi ponad 248 mln zł). W fabryce zatrudnionych było w 2005 roku średniorocznie ponad 2800 osób i takie zatrudnienie zostanie utrzymane w 2006 roku;
b) aktualną sytuację ekonomiczno-finansowa Spółki, która jest złożona i wymaga od Zarządu dużego wysiłku. Spółka jest w przeważającym stopniu uzależniona od eksportu (ponad 70% sprzedaży ogółem, w ponad 80% sprzedaży łożysk), co przy obecnych wahaniach kursów euro powoduje konieczność podejmowania działań ponadstandardowych. Dodatkowo sytuację komplikuje posiadanie jednego dominującego kanału sprzedaży eksportowej, na który Spółka nie posiada wpływu korporacyjnego, oraz fakt, iż na rynku polskim Fabryka Łożysk Tocznych - Kraśnik S.A. pozostała jedynym producentem łożysk z kapitałem polskim;
c) złożoność problemów wynikającą z zarządzania dużym podmiotem gospodarczym, zarówno w aspekcie społecznym, gdyż jest to zakład miastotwórczy, jak i ekonomiczno-finansowym.
Podejmując decyzje o wysokości wynagrodzenia członka Zarządu, Rada Nadzorcza brała pod uwagę także wysokość wynagrodzenia przyznanego Prezesowi Zarządu przez Ministra Skarbu Państwa.
Dodatkowo należy zaznaczyć, iż rok 2005 był rokiem bardzo trudnym dla spółki. FŁT-Kraśnik S.A. poniosła stratę na sprzedaży w wysokości 8.639.995,82 zł (5.038.367,36 straty netto, tj. bez uwzględnienia obciążeń podatkowych). Główną przyczyną straty było niekorzystne dla eksporterów kształtowanie się kursów walut. W 2004 roku średni kurs euro wynosił 4,5340 zł, natomiast w 2005 roku jedynie 4,0254 zł. Przy sprzedaży przekraczającej 50 mln euro i ponad 80% eksporcie radykalne działania oszczędnościowe podejmowane na wszystkich kosztach, również na wynagrodzeniach, nie umożliwiły osiągnięcia dodatniego wyniku na sprzedaży.
Poziom strat udało się ograniczyć dzięki wprowadzonemu w trakcie roku zarządzaniu ryzykiem walutowym. Na tej działalności Spółka osiągnęła zysk ponad 1,3 mln zł.
Obecnie wyniki Spółki ulegają stopniowej poprawie. Po pierwszym półroczu plan rzeczowo-finansowy jest realizowany z wyprzedzeniem. Spółka osiągnęła zysk na sprzedaży w wysokości ponad 2 mln zł (zysk netto 480 tys. zł). Poszukiwane są nowe rynki zbytu, co w latach następnych pozwoli dodatkowo zwiększyć sprzedaż, pomimo rosnącej konkurencji chińskiej.
Ponadto należy wziąć pod uwagę, iż Zarząd w obecnej chwili pracuje w składzie 2-osobowym, w tym jeden członek wybrany przez załogę Spółki. W ogłoszonym przez Radę Nadzorczą postępowaniu kwalifikacyjnym na Członka Zarządu - Dyrektora Ekonomiczno-Finansowego nie udało się pozyskać kandydata do pracy w Zarządzie. Rada przewiduje ponowienie postępowania we wrześniu 2006 roku.
Z wyrazami szacunku
Minister
Wojciech Jasiński
Warszawa, dnia 25 lipca 2006 r.
1) "Zasady nadzoru właścicielskiego..." weszły w życie 19 października 2005 r. mocą Zarządzenia nr 41 Ministra Skarbu Państwa.
2) Patrz: art. 6 ustawy kominowej:
1. Organem właściwym do ustalania wynagrodzenia miesięcznego osób, o których mowa w art. 2 pkt 1, 5 i 7, w podmiotach wymienionych w art. 1 pkt 1-4 i 8-13, oraz osób, o których mowa w art. 2 pkt 10, jest organ założycielski lub organ właściwy do reprezentowania Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego w podmiocie albo organ, który utworzył lub nadzoruje dany podmiot.
2. Organem właściwym do ustalania wynagrodzenia miesięcznego osób, o których mowa w art. 2 pkt 1, 5 i 7, w podmiotach wymienionych w art. 1 pkt 5-7, jest zgromadzenie wspólników albo walne zgromadzenie akcjonariuszy.
3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, gdy odrębne przepisy upoważniają Prezesa Rady Ministrów do ustalenia wynagrodzenia miesięcznego.