V kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki - z upoważnienia prezesa Rady Ministrów -

na zapytanie nr 785

w sprawie braku reakcji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki w związku z niewykonaniem przez Górnośląski Zakład Elektroenergetyczny SA w Gliwicach wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie, nakazującego mu dostarczanie energii do Huty Łaziska SA

   Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na zapytanie Pana Posła Bogusława Wontora z dnia 20 marca 2006 r., przekazane do Ministerstwa Gospodarki z upoważnienia Prezesa Rady Ministrów przy piśmie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 2006 r., znak DPS-4403-786/06, dotyczące braku reakcji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na niewykonywanie przez Vattenfall Distribution Poland GZE S.A postanowienia Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 29.12.2005 r., nakazującego dostarczanie energii elektrycznej do Huty ˝Łaziska˝ S.A., uprzejmie przedstawiam, co następuje.

   Mając na uwadze potencjalne skutki wynikające z braku dostarczania energii elektrycznej do Huty Łaziska S.A. przez Vattenfall Distribution Poland GZE S.A., Ministerstwo Gospodarki od początku lutego 2006 roku w sposób ciągły monitoruje działania, które są podejmowane w przedmiotowej sprawie.

   Liczne pisma kierowane do Ministra Gospodarki m.in. od Zarządu Huty Łaziska S.A. w Łaziskach Górnych, dotyczące wstrzymania od 1 lutego br. dostaw energii elektrycznej dla potrzeb Huty przez Vattenfall Distribution Poland. GZE S.A., spowodowały, że na podstawie art. 34a ust. 1 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów (Dz.U. z 1999 r. Nr 82, poz. 929 z późn. zm.), w związku z art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz.U. z 1999 r. Nr 82, poz. 928 z późn. zm.) wydałem polecenie Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki zbadania sprawy w trybie pilnym i przekazywania informacji na temat podejmowanych działań. Pozwolę sobie w tym miejscu wskazać, że Minister Gospodarki nie ma uprawnień do ingerowania w proces zawierania umów sprzedaży energii elektrycznej, jak również egzekwowania wyroków sądów przez zainteresowane strony. Do zadań Ministra Gospodarki, który jest naczelnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach polityki energetycznej, należy przygotowanie projektu polityki energetycznej państwa oraz określanie warunków planowania i funkcjonowania krajowych systemów energetycznych, w trybie i zakresie określonym w ustawie z dnia 10 kwietnia - Prawo energetyczne (Dz.U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1504 z późn. zm.).

   W trwającym od 2001 r. sporze zarówno Huta ˝Łaziska˝ S.A., jak i Vattenfall Distribution Poland GZE S.A., korzystają z zagwarantowanego im konstytucyjnie prawa do sądu, zaskarżając kolejno wydawane orzeczenia sądów w tej sprawie. Zarówno bowiem Vattenfall Distribution Poland GZE S.A., jak i Huta Łaziska S.A., jako spółki akcyjne z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wpisane do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (a zatem w świetle obowiązujących przepisów są przedsiębiorcami polskimi), mają obowiązek, na podstawie art. 83 Konstytucji, przestrzegania prawa Rzeczypospolitej Polskiej oraz są wobec nich skuteczne wszystkie prawomocne orzeczenia sądów, a także ostateczne decyzje administracyjne.

   Ostatnimi orzeczeniami sądu w przedmiotowej sprawie są postanowienia Sądu Okręgowego w Warszawie Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów - z dnia 24 lutego 2006 r. (sygn. akt XVII AmE 94/94), nakładające na Vattenfall Distribution Poland. GZE S.A obowiązek dostarczania energii elektrycznej do Huty ˝Łaziska˝ S.A. według aktualnej taryfy sprzedawcy, a nie jak to było dotychczas - po cenach z 2001 r., i postanowienie z dnia 20 marca 2006 r. (sygn. akt XVII AmE 94/04), oddalające wniosek odwołującej się Huty ˝Łaziska˝ S.A., o wstrzymanie wykonania zaskarżonego postanowienia z dnia 24 lutego 2006 r. oraz wniosek Huty o stwierdzenie upadku zabezpieczenia.

   Jeśli chodzi o Urząd Regulacji Energetyki, pragnę podkreślić, że ustawodawca powierzył nadzór nad Prezesem URE Ministrowi Gospodarki, lecz nie wyposażył w skuteczne środki na postępowanie nadzorowanego podmiotu.

   Zarówno ustawa z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej, jak i ustawa z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów w zakresie możliwości sprawowania nadzoru, jak i form jego wykonywania, nie stanowią samoistnej podstawy prawnej dla podejmowania czynności nadzorczych, lecz odsyłają do odrębnych przepisów prawa materialnego powołujących do życia dany organ nadzorowany. Art 36 ustawy o działach administracji rządowej przewiduje bowiem, że zadania i kompetencje ministra kierującego określonym działem w stosunku do organów, w tym terenowych organów administracji rządowej i jednostek organizacyjnych jemu podległych lub przez niego nadzorowanych, określają odrębne przepisy, natomiast art. 34 ust. 2 ustawy o Radzie Ministrów stanowi, że Minister nadzoruje i kontroluje działalność organów i jednostek, w stosunku do których uzyskał uprawnienia nadzorcze na podstawie przepisów ustawowych - na zasadach określonych w tych przepisach.

   W przepisach prawa materialnego powołujących do życia organ - Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki i jego aparat obsługi, tj. ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz.U. z 2004 r. Nr 153, poz. 1504 z późn. zm.) ˝silniejsze˝ uprawnienia nadzorcze przewidziano dla innych, niż minister właściwy do spraw gospodarki organów administracji publicznej. Władcze formy nadzoru:

   - w ramach instancyjnej kontroli rozstrzygnięć indywidualno-konkretnych Sądowi Okręgowemu w Warszawie - Sądowi Ochrony Konkurencji i Konsumentów przyznano uprawnienie do rozpatrywania środków odwoławczych od rozstrzygnięć wydanych w postępowaniu toczącym się przed Prezesem URE,

   - w ramach uprawnienia do kształtowania obsady personalnej organu uprawnienie do powoływania i odwoływania Prezesa URE przyznano Prezesowi Rady Ministrów.

   Zważywszy jednak, że ani ustawa o działach administracji rządowej, ani ustawa o Radzie Ministrów, ani też ustawa Prawo energetyczne nie upoważniają ministra właściwego do spraw gospodarki do innych niż wyżej wskazanych władczych form wykonywania nadzoru (nadanie statutu oraz określenie zasięgu terytorialnego poszczególnych oddziałów terenowych URE), Minister Gospodarki może korzystać z form niewładczych przewidzianych w art. 34a ustawy o Radzie Ministrów, co uczyniłem wydając polecenie Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki zbadania sprawy dotyczącej trwającego sporu pomiędzy Hutą Łaziska S.A. i Vattenfall Distribution Poland GZE S.A., w trybie pilnym i przekazania informacji na temat podjętych działań w przedmiotowej sprawie.

   Z otrzymanych informacji wynika, że na podstawie art. 15 § 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954) Prezes URE w dniu 3 lutego 2006 roku przesłał pisemne upomnienie zawierające wezwanie Vattenfall Distribution Poland GZE S.A. do dobrowolnego wykonania obowiązku nałożonego jego postanowieniem z dnia 12 października 2001 roku, w terminie 7 dni od daty doręczenia upomnienia.

   Następnie Prezes URE w dniu 14 lutego 2006 roku wniósł do organu egzekucyjnego - Wojewody Śląskiego o wszczęcie wobec Vattenfall Distribution Poland GZE S.A. egzekucji administracyjnej obowiązku o charakterze niepieniężnym, określonego w ww. postanowieniu z dnia 12 października 2001 roku, znak OKA/1072/2001/JC/BK, nakazującemu podjęcie i kontynuowanie dostaw energii elektrycznej przez Vattenfall Distribution Poland GZE S.A. dla Huty Łaziska S.A. z siedzibą w Łaziskach Górnych na warunkach określonych w umowie sprzedaży energii elektrycznej i świadczenia usług przesyłowych nr 06-487, zawartej przez strony w dniu 30 lipca 2001 r. Stosownie do art. 28 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, jako środek egzekucyjny Prezes URE wskazał grzywnę w celu przymuszenia.

   W dniu 22 lutego 2006 roku Wojewoda Śląski wszczął postępowanie egzekucyjne wydając postanowienie, w którym nałożył na Vattenfall Distribution Poland GZE S.A. grzywnę w kwocie 25.000 zł w celu przymuszenia do podjęcia i kontynuowania dostaw energii elektrycznej dla Huty na warunkach określonych w ww. umowie 06-487. Ponowne postanowienie o nałożeniu na Vattenfall Distribution Poland GZE S.A grzywny w celu przymuszenia do wykonania obowiązku o charakterze niepieniężnym wydał Wojewoda Śląski w dniu 17 marca 2006 roku.

   Ponadto uprzejmie informuję, że z uwagi na brak działań umożliwiających dostawę energii elektrycznej do Huty Łaziska S.A., w dniu 19 kwietnia 2006 roku w siedzibie Ministerstwa Gospodarki odbyło się spotkanie w przedmiotowej sprawie z udziałem mojego przedstawiciela, Prezesa URE, Wojewody Śląskiego oraz zainteresowanych Posłów i przedstawiciela Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Ustalono, że w najbliższych dniach przedstawieni zostaną zainteresowanym stronom (GZE S.A. i Hucie Łaziska S.A.) kandydaci na mediatorów, którymi zgodnie z sugestiami powinni być sędziowie w stanie spoczynku. Wybrany mediator, po zaaprobowaniu przez zainteresowane strony, powinien przedstawić regulamin mediacji, który również będzie wymagać akceptacji Zarządów Huty Łaziska S.A. i GZE S.A. Zaproponowano, aby w skład zespołu mediacyjnego również weszli Wojewoda, Prezes URE lub wskazani przez nich przedstawiciele, zainteresowani Posłowie oraz przedstawiciele Związków Zawodowych zainteresowanych stron.

   Przedstawiając powyższe wyjaśnienia mam nadzieję, że zostaną one przyjęte jako wyczerpująca na aktualnym etapie odpowiedź na poruszone w zapytaniu problemy.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Andrzej Kaczmarek

   Warszawa, dnia 24 kwietnia 2006 r.