V kadencja

Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej - z upoważnienia prezesa Rady Ministrów -

na interpelację nr 6272

w sprawie rządowych strategicznych programów badawczych w świetle kontroli NIK

   Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając z upoważnienia Prezesa Rady Ministrów na interpelację Pani Poseł Anny Sobeckiej w sprawie rządowych strategicznych programów badawczych w świetle kontroli NIK (SPS-023-6272/07), uprzejmie proszę o przyjęcie następujących wyjaśnień.

   Strategiczny Program Rządowy pt. ˝Nowoczesne technologie dla potrzeb rozwoju systemu obrony przeciwlotniczej wojsk i obiektów˝ (SPR-3) został ustanowiony w 1994 r., jednak współfinansowanie jego realizacji przez Komitet Badań Naukowych rozpoczęło się dopiero w 1996 r. Zakładał on opracowanie siłami narodowego zaplecza badawczo-rozwojowego i produkcyjnego przeciwlotniczego zestawu artyleryjskiego (PZA LOARA), przeciwlotniczego zestawu rakietowego (PZR LOARA) oraz przeciwlotniczego przenośnego zestawu rakietowego (GROM).

   Resort Obrony Narodowej już w 1992 r. rozpoczął prace badawczo-rozwojowe związane z opracowaniem koncepcji przeciwlotniczego zestawu rakietowo-artyleryjskiego LOARA, które następnie stanowiły bazę do rozpoczęcia prac nad realizacją techniczną zestawu w ramach SPR-3. Strategiczny Program Rządowy został zakończony w 2003 r. Na przebieg i czas jego realizacji istotny wpływ miały zachodzące w tym okresie zmiany polityczne, gospodarcze i ekonomiczne, takie jak np.: transformacja gospodarki w gospodarkę rynkową, poziom inflacji złotego na poziomie ok. 500% czy też przystąpienie Polski do NATO.

   Pomimo wspomnianych zakłóceń w ramach SPR-3 opracowano kompletny zestaw artyleryjski PZA LOARA oraz zestaw rakiet GROM. Uzyskane wyniki badań (w tym także testów poligonowych ze strzelaniem bojowym) potwierdziły pełne uzyskanie zakładanych parametrów taktyczno-technicznych tych zestawów. Z uwagi na brak możliwości wydzielenia przez resort Obrony Narodowej oraz ówczesny Komitet Badań Naukowych środków finansowych niezbędnych do opracowania zestawu rakietowego PZR LOARA zrezygnowano na tym etapie z wykonania tej części programu.

   Zestaw GROM jest produkowany seryjnie i kilkaset jego sztuk znajduje się na wyposażeniu Sił Zbrojnych RP. Zestaw PZA LOARA jest przygotowany do produkcji seryjnej od 2005 r. Wykonano jeden egzemplarz produkcyjny, który aktualnie jest eksploatowany w jednostce wojskowej Wojsk Lądowych. Produkcja wielkoseryjna tego zestawu nie została dotychczas uruchomiona z uwagi na ograniczone możliwości finansowe Ministerstwa Obrony Narodowej, co ma związek z kosztami realizacji innych programów, takich jak np. samolot F-16 czy Kołowy Transporter Opancerzony oraz kosztami zabezpieczenia misji zagranicznych Sił Zbrojnych RP. Zakłada się zakupy tego zestawu po 2008 r., tzn. po wyposażeniu go w system strzelania amunicją programowalną, pozwalający zdecydowanie zwiększyć efektywność zwalczania celów typu małe rakiety i pociski moździerzowe.

   Realizacja programu SPR-3 była wielokrotnie kontrolowana przez Najwyższą Izbę Kontroli. Ostatnia kontrola NIK (Nr P/05/078) miała miejsce w okresie od dnia 1 lipca do dnia 30 listopada 2005 r. W wystąpieniu pokontrolnym NIK nr KOB-1/41011-05/06 z dnia 21 marca 2006 r. przedstawionym Ministrowi Obrony Narodowej negatywnie oceniono realizację programu SPR-3, głównie z powodu niewykonania zestawu rakietowego PZR LOARA oraz długi czas realizacji programu.

   Minister Obrony Narodowej w piśmie nr 970 z dnia 4 kwietnia 2006 r. skierowanym do Kolegium Najwyższej Izby Kontroli zgłosił istotne zastrzeżenia dotyczące ocen, uwag i wniosków zawartych w ww. wystąpieniu pokontrolnym. Jego zdaniem wiele zawartych w wystąpieniu pokontrolnym wniosków nie znajduje potwierdzenia w faktach.

   W następstwie stanowiska Ministra Obrony Narodowej Kolegium Najwyższej Izby Kontroli pismem nr WPK/WPZ-0023-136/06/K z dnia 18 września 2006 r. podjęło uchwałę nr 36/2006 z dnia 30 sierpnia 2006 r. w sprawie zastrzeżeń do wystąpienia pokontrolnego, w której część zastrzeżeń uwzględniono w całości lub częściowo, a kilka oddalono. Takie stanowisko zdecydowanie złagodziło negatywną ocenę realizacji programu SPR-3 w odniesieniu do zasadniczych tez ujętych w wystąpieniu pokontrolnym NIK. Zgodnie z ustawą z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (Dz. U. z 2001 r. Nr 85, poz. 937 ze zm.) uchwała Kolegium NIK w sprawie zastrzeżeń do wystąpienia pokontrolnego jest ostateczna, co oznacza, że Ministerstwo Obrony Narodowej nie może się od niej odwołać.

   Główny cel programu SPR-3 - pozyskanie nowoczesnych technologii dla potrzeb rozwoju systemu obrony przeciwlotniczej został osiągnięty i w praktyce zweryfikowany. Polski przemysł obronny uzyskał zdolności niezbędne do budowy systemów zapewniających Siłom Zbrojnym RP organizowanie efektywnej obrony przeciwlotniczej. Opracowane technologie zostały w praktyce zastosowane nie tylko w wyrobie GROM i PZA LOARA, ale między innymi także w trakcie opracowywania zestawu rakietowego bliskiego zasięgu - POPRAD czy też modernizacji systemów kierowania ogniem.

   Przedstawiając powyższe wyjaśnienia, mam nadzieję, że uzna je Pan Marszałek za zasadne i wystarczające.

   Z wyrazami szacunku

   Sekretarz stanu

   Marek Zająkała

   Warszawa, dnia 27 lutego 2007 r.