V kadencja

Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki - z upoważnienia ministra -

na zapytanie nr 87

w sprawie fundacji działających przy Ministerstwie Edukacji i Nauki

   Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na pismo SPS-024-87/05 dotyczące zapytania Pana Posła Zygmunta Wrzodaka w sprawie fundacji, dla których w rozumieniu ustawy z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach (Dz. U. z 1991 r. Nr 46, poz. 203, z późn. zm.) ministrem właściwym jest Minister Edukacji i Nauki, uprzejmie wyjaśniam:

   Uprawnienia ministra właściwego w stosunku do fundacji określają przepisy art. 13, 14 i 19 ustawy o fundacjach. Natomiast zgodnie z art. 12. ust. 1 o zgodności działania fundacji z przepisami prawa i statutem oraz celem, w jakim fundacja została ustanowiona, orzeka sąd w postępowaniu nieprocesowym na wniosek właściwego ministra lub wojewody.

   Ustawa o fundacjach w przepisie art. 12 ust. 2 zobowiązuje fundacje do składania corocznie właściwemu ministrowi sprawozdań ze swojej działalności, ale nie określa terminu, w którym sprawozdanie powinno zostać złożone.

   Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 8 maja 2001 r. w sprawie ramowego zakresu sprawozdania z działalności fundacji (Dz. U. Nr 50, poz. 529) w § 5 określa, że sprawozdanie obejmuje okres roku kalendarzowego. Składa się je każdego roku z działalności za rok ubiegły. Rozporządzenie również nie wskazuje terminu składania sprawozdań właściwemu ministrowi, czyli praktycznie po zakończeniu roku fundacje przez cały następny rok składają sprawozdania.

   Ustawa o fundacjach nie daje ministrowi właściwemu instrumentów odpowiedniego oddziaływania w przypadku, gdy fundacja nie realizuje obowiązku sprawozdawczego, jak również nie daje prawa bezpośredniego ingerowania w działalność fundacji i prowadzenia w niej czynności kontrolnych.

   Kompetencje ministra właściwego określają art. 12-14 ustawy o fundacjach. W przypadku działania fundacji niezgodnie z prawem minister może jedynie wystąpić do sądu o orzeczenie, czy fundacja działa zgodnie z prawem (art. 12). Minister może również wystąpić do sądu o zawieszenie zarządu fundacji i wyznaczenie zarządcy przymusowego (art. 14).

   Przewidziane w ustawie o fundacjach środki sprawowania nadzoru w istocie rzeczy są mało skuteczne. Problem ten staje się wyjątkowo złożony w przypadku ministrów właściwych, którzy pełnią rolę ministrów właściwych dla dużej liczby fundacji.

   Skuteczne wyegzekwowanie złożenia sprawozdań z działalności prowadzonej za rok ubiegły przez fundacje, które niedopełniły ustawowego obowiązku ich złożenia, jest bardzo trudną sprawą z różnych powodów, m. in. nieaktualnego adresu fundacji. Wysyłane pisma przypominające o ustawowym obowiązku sprawozdawczym są zwracane z adnotacją,,adresat nieznany˝. Innym powodem nieskładania sprawozdań jest zawieszanie działalności przez fundacje i niepoinformowanie o tym ministra właściwego.

   Minister Edukacji i Nauki jest ministrem właściwym dla ok. 1800 fundacji, których cele statutowe dotyczą oświaty, szkolnictwa wyższego i nauki. Z obowiązku sprawozdawczego wywiązuje się ok. 500 fundacji. Większość monitów wysyłanych do fundacji nieskładających sprawozdań zwracana jest z adnotacją ˝adresat nieznany˝.

   Sprawozdania fundacji są analizowane pod względem merytorycznym i formalnym w departamentach, których cele statutowe są zbieżne z zakresem działania departamentu. W przypadku sprawozdań niespełniających wymogów rozporządzenia wysyłane są pisma z prośba o ich uzupełnienie.

   Informacje o wszelkich nieprawidłowościach w działaniach fundacji dają podstawę do zobligowania pisemnie zarządów fundacji do zaniechania takich działań, a w przypadku stwierdzonych nadużyć przez organa kontroli lub przestępstw sprawy kierowane są do właściwych prokuratur.

   W 2005 roku Ministerstwo Edukacji i Nauki wystosowało pisma do fundacji, oraz umieściło ich treść na stronie internetowej: www.menis.gov.pl, dotyczące nowelizacji przepisów ustawy z dnia 5 marca 2004 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2004 r. Nr 62, poz. 577), która wprowadziła fundacje do katalogu instytucji zobowiązanych do rejestrowania transakcji. Fundacje mają obowiązek prowadzenia rejestru transakcji finansowych oraz przekazywania Generalnemu Inspektorowi Informacji Finansowej danych zawartych w rejestrze.

   Fundacja Inicjatyw Polskich została zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym w dniu 29.10. 2004 r. pod numerem KRS 220571.

   Sąd przesłał ministrowi informację o zarejestrowaniu fundacji oraz jej statut, który nie wskazuje nazwisk fundatorów.

   Fundacja Inicjatyw Polskich z siedzibą w Warszawie przy ulicy Jeżewskiego 7/43 utworzona została w celu:

   prowadzenia działalności w zakresie kultury, edukacji, oświaty i wychowania, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży,

   kształtowania świadomości obywatelskiej i narodowej,

   ochrony i upowszechniania dziedzictwa narodowego oraz tradycji i wartości religijnych,

   pielęgnowania polskości,

   promowania i upowszechniania sportu, kultury fizycznej, turystyki i rekreacji,

   promowania idei samorządności i wspierania inicjatyw lokalnych,

   aktywizacji zawodowej, gospodarczej i społecznej młodzieży i dorosłych,

   upowszechniania rzetelnych informacji o procesach integracji europejskiej, a w szczególności integracji Polski z Unią Europejską,

   promowania i ochrony zdrowia,

   ochrony środowiska i zabytków,

   rozwoju gospodarki i nauki,

   prowadzenia działalności charytatywnej.

   Uprzejmie informuję, że do chwili obecnej do ministerstwa nie wpłynęło sprawozdanie z działalności Fundacji Inicjatyw Polskich. Po otrzymaniu sprawozdania fundacji natychmiast prześlę jego kopię Panu Posłowi*).

   Z wyrazami szacunku

   Sekretarz stanu

   Jarosław Zieliński

   Warszawa, dnia 14 grudnia 2005 r.