V kadencja

Odpowiedź zastępcy prokuratora generalnego

na interpelację nr 8989

w sprawie działalności na obszarze Polski sekt, grup oraz osób stosujących metody psychomanipulacji

   Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na przekazaną przy piśmie z dnia 31 lipca 2007 r. (nr SPS-023-8989/07) interpelację Posła Andrzeja Mańka w sprawie działalności na obszarze Polski sekt, grup oraz osób stosujących metody psychomanipulacji - przedstawiam co następuje:

   W zainteresowaniu Ministerstwa Sprawiedliwości i Prokuratury Krajowej pozostają sprawy dotyczące przestępstw przeciwko wolności sumienia i wyznania, stypizowane w rozdziale XXIV Kodeksu karnego w zakresie przestępstw wyczerpujących dyspozycję art. 194-196 Kodeksu karnego, o ile następuje ich zgłoszenie przez osoby pokrzywdzone.

   Natomiast w odniesieniu do zasygnalizowanej w treści interpelacji kwestii działalności na obszarze Polski sekt, grup oraz osób stosujących metody psychomanipulacji stwierdzić należy, że Ministerstwo Sprawiedliwości nie ma obiektywnych możliwości posiadania szczegółowego rozeznania w tym zakresie.

   W związku z powyższym - odpowiadając na zadane pytanie - w Ministerstwie Sprawiedliwości nie jest prowadzona lista sekt. czy też osób destrukcyjnie oddziałujących na człowieka. Nie należy też do zakresu działania Ministerstwa Sprawiedliwości monitorowanie działalności zarejestrowanych i istniejących grup i organizacji, na określenie których używa się takich pojęć jak ˝nowe ruchy religijne˝, ˝ruchy parareligijne˝, ˝sekty˝, ˝ruchy kultowe˝, ˝kulty˝. Wreszcie nie istnieje też możliwość pełnego rozeznania w zakresie faktycznej działalności takich grup albowiem nie istnieją wypracowane prawne rygory kwalifikacji danej grupy do wyżej wymienionych organizacji.

   Na gruncie obowiązującego prawa działalność wymienionych grup może stanowić formę aktywności obywateli i jest możliwa w formie stowarzyszeń, kościołów, związków wyznaniowych lub innych osób prawnych oraz niesformalizowanych związków osób fizycznych. Podmioty te podlegają wtedy ogólnie obowiązującym przepisom prawnym.

   Odpowiadając zatem na pytanie zawarte w pkt 2 interpelacji - uprzejmie informuję, iż w najbliższym czasie Ministerstwo Sprawiedliwości nie zamierza wprowadzić nowych rozwiązań prawnych dotyczących działalności grup, sekt czy osób - o których mowa wyżej. Problem nie pozostaje jednak poza zainteresowaniami Ministerstwa Sprawiedliwości i propozycje zmian legislacyjnych są rozważane od szeregu lat. Z tych też względów, m.in. pismo Rady Ruchów Stowarzyszeń Katolickich przy Kurii Diecezjalnej Bielsko-Żywieckiej z dnia 5 kwietnia 2001 r. skierowanym do ministra sprawiedliwości o podjęcie kroków w celu zakazu propagowania w Polsce satanizmu, jego odmian i symboliki oraz zakazu działalności grup i sekt odwołujących się do ideologii satanistycznej - przekazane zostało, za pośrednictwem Biura Postępowania Przygotowawczego Prokuratury Krajowej, do Departamentu Legislacyjno-Prawnego w Ministerstwie Sprawiedliwości. Rozwiązania legislacyjne w tym zakresie, zmierzające do penalizacji zjawisk psychomanipulacji, były przedmiotem dyskusji w czasie posiedzeń zespołów o charakterze międzyresortowym.

   W nawiązaniu do powyższego jak i w odniesieniu do kwestii poruszonej w pkt 3 interpelacji - uprzejmie informuję, iż wobec osób fizycznych powiązanych z sektami, grupami i innymi organizacjami - wyciągane są konsekwencje karno-prawne w przypadkach, gdy działania tych osób zawierają ustawowe znamiona czynów zabronionych. W skali kraju - na ogólną liczbę zarejestrowanych przestępstw - tego rodzaju sprawy stanowią niewielką ilość, zaś odrębnej rejestracji w tym zakresie Ministerstwo Sprawiedliwości nie prowadzi. Natomiast odnotowano, na przestrzeni kilku ostatnich lat, liczne postępowania karne z udziałem Ryszarda Matuszewskiego - guru Bractwa Zakonnego Himavanti.

   W okręgu apelacji gdańskiej - prowadzonych było 25 postępowań. Były to postępowania zarówno przeciwko Ryszardowi Matuszewskiemu, z doniesienia innych osób, o popełnienie przez wyżej wymienionego przestępstw kradzieży mienia, gróźb karalnych, znieważenia jak i z doniesień Zarządu Stowarzyszenia ˝Macierz˝ wraz z petycją skierowaną do prezydenta RP w sprawie prześladowania Ryszarda Mohana Matuszewskiego.

   W okręgu apelacji warszawskiej również przeciwko niemu prowadzone było postępowanie karne, w którym przedstawione zostały Ryszardowi Matuszewskiemu zarzuty o popełnienie przestępstw z art. 191 § 1 K.k. (skierowanych gróźb karalnych w stosunku do redaktora naczelnego Wydawnictwa Studia EMKA w Warszawie, sekretarza redakcji i głównej księgowej oraz żądania przesłania na konto bankowe ww. pieniędzy w kwocie 100.000 zł na rzecz wsparcia działalności SUFI i Państwa Islamu - znieważonego treścią wydanej przez Wydawnictwo Książki ˝Al.-Qaidu-Buetno Terroru˝ oraz 15 zarzutów o inne przestępstwa, w tym o czyny z art. 255 § 2 K.k. w zb. z art. 136 § 3 K.k. w zb. z art. 235 K.k. w zw. z art. 11 § 2 K.k. (w liście internetowym nadanym przez ww. do Sejmu RP i różnych redakcji - podpisując się nazwiskiem innych osób - nawoływał do zabójstwa papieża Jana Pawła II podczas jego wizyty w Krakowie w dniu 16.08.2002 r.).

   Ryszard Matuszewski - na wniosek prokuratora został tymczasowo aresztowany i w toku postępowań przygotowawczych poddawany był obserwacji sądowo-psychiatrycznej. Przebywał w szpitalach z rozpoznaniem zespołu depresyjno-urojeniowego. Biegli wskazali, iż stan psychiczny podejrzanego stwarza wysokie prawdopodobieństwo, że popełni on czyny o charakterze podobnym do zarzucanych i w związku z powyższym na wniosek prokuratora - skierowany w trybie art. 324 K.p.k. - Sąd Okręgowy w Warszawie postanowieniem z dnia 20 czerwca 2006 r. umorzył postępowanie przygotowawcze wobec niego oraz zastosował środek zabezpieczający w postaci umieszczenia Ryszarda Matuszewskiego w zakładzie leczniczym.

   Podobne postępowania karne przeciwko wymienionemu prowadzone były w okręgu apelacji katowickiej i z aktualnej informacji uzyskanej z Prokuratury Apelacyjnej w Katowicach wynika, że przebywa on w Oddziale Psychiatrii Ogólnej Samodzielnego Wojewódzkiego Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Branicach.

   Natomiast, w odniesieniu do zagadnień poruszonych w pkt 4 interpelacji należy zasygnalizować, iż istniejące instytucje katolickie, naukowe, poradnie psychologiczne, prowadzą działalność ostrzegawczą i pomocniczą informując o zagrożeniach związanych z NRR i sektami. Pomagają demaskować cele i zamiary tych grup. Osoby pokrzywdzone mają zatem możliwość skorzystania z pomocy tychże instytucji. Podobnie, w przypadku osób dotkniętych przestępstwem popełnionym przez osobę powiązaną z sektą, czy też z NRR osobie pokrzywdzonej przysługuje katalog uprawnień, gwarantowany stosownymi przepisami procedury karnej.

   Przykładem takiej działalności informującej jest działalność Dominikańskiego Ośrodka Informacji o Nowych Ruchach Religijnych i Sektach, który to zawiadomił Ministerstwo Sprawiedliwości w sprawie dotyczącej sytuacji jaka zaistniała w Domu Formacyjnym Zgromadzenia Sióstr Rodziny Betańskiej w Kazimierz Dolnym. Śledztwo w powyższej sprawie, wszczęte o czyn z art. 151 K.k. o sygn. V Ds 33/07/S i pozostaje w zainteresowaniu Prokuratury Krajowej.

   Z poważaniem

   Zastępca prokuratora generalnego

   Dariusz Barski

   Warszawa, dnia 23 sierpnia 2007 r.