V kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 4374

w sprawie prac legislacyjnych nad zakwestionowaną przez Trybunał Konstytucyjny ustawą Prawo o adwokaturze

   Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na pismo, nr SPS-023-4374/06, przy którym przekazana została interpelacja posła Sławomira Zawiślaka w sprawie prac legislacyjnych nad zakwestionowanymi przez Trybunał Konstytucyjny przepisami ustawy Prawo o adwokaturze, uprzejmie informuję, co następuje.

   W wyroku z dnia 19 kwietnia 2006 r., sygn. K 6/06 (Dz. U. Nr 75, poz. 529), w pkt 5 Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 66 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2002 r. Nr 123, poz. 1058, z późn. zm.) w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 7 lit. a ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o zmianie ustawy Prawo o adwokaturze i niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 163, poz. 1361 oraz z 2006 r. Nr 75, poz. 529) w zakresie, w jakim stwarza możliwość dopuszczenia do wykonywania zawodu adwokata osób, które po złożeniu wskazanych w nim egzaminów nie wykazują się odpowiednią praktyką w zawodzie prawniczym, jest niezgodny z art. 17 ust. 1 Konstytucji RP. Wskazany przepis utracił moc obowiązującą z dniem 4 maja 2006 r. W związku z powyższym od dnia 4 maja 2006 r. przestała istnieć możliwość wpisu na listę adwokatów osób, które ukończyły aplikacje prawnicze i zdały egzaminy zawodowe inne niż adwokacki.

   Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 19 kwietnia 2006 r. zakwestionował możliwość wpisywania na listę adwokatów bez odbycia aplikacji adwokackiej i zdania egzaminu adwokackiego osób po innych aplikacjach prawniczych z uwagi na istotne różnice w przebiegu aplikacji oraz w zakresie szkolenia i egzaminów dotyczących poszczególnych zawodów prawniczych. Odnosi się to w szczególności do aplikacji i egzaminu prokuratorskiego i notarialnego.

   Natomiast w ocenie Trybunału w związku postępującym zbliżeniem ról zawodowych adwokata i radcy prawnego oraz identycznym okresem trwania aplikacji adwokackiej i radcowskiej nie istnieją przesłanki kwestionowania przygotowania zawodowego, jakie przynosi aplikacja radcowska potwierdzona zdanym egzaminem radcowskim. Pozwala to uznać, że ukończona aplikacja radcowska i zdany egzamin radcowski potwierdzają przygotowanie także do wykonywania zawodu adwokata. Również aplikacja sądowa i egzamin sędziowski, z uwagi na fakt, iż przygotowują i weryfikują przydatność konkretnych osób do podjęcia wysoce odpowiedzialnej funkcji sędziego, stanowią, zdaniem Trybunału, wystarczający wymóg do wykonywania zawodu adwokata. W związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 kwietnia 2006 r. w Ministerstwie Sprawiedliwości prowadzone są prace nad opracowaniem projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo o adwokaturze, którego celem jest dostosowanie postanowień ustawy do wskazanego wyroku Trybunału.

   Odnosząc się natomiast do przedstawionej w interpelacji propozycji zwolnienia z egzaminu konkursowego na aplikację adwokacką i radcowską osób, które złożyły wcześniej egzamin sędziowski i prokuratorski, wskazać należy, iż zdanie wskazanych egzaminów zawodowych powinno oznaczać, że osoby te dysponują wiedzą wystarczającą do zdania egzaminu konkursowego na aplikacje korporacyjne, w związku z czym te egzaminy nie powinny stanowić dla tej grupy osób problemu i takie zwolnienie można uznać za bezprzedmiotowe. Ponadto wydaje się mało prawdopodobne, by osoby po ukończonej aplikacji sądowej lub prokuratorskiej były zainteresowane odbywaniem kolejnej 3,5-letniej, płatnej aplikacji. Niemniej jednak pragnę uprzejmie poinformować, iż przedstawiona w interpelacji propozycja zostanie rozważona w toku prac legislacyjnych nad nowelizacją ustaw korporacyjnych.

   Odnosząc się natomiast do kwestii gwarancji zatrudnienia po odbytej aplikacji, uprzejmie zauważam, że z uwagi na niewielkie liczby nowych etatów sędziowskich jedynie część osób po zdanych egzaminach zawodowych uzyskuje mianowanie na stanowisko asesora, jednakże wiele z nich jest zatrudnianych w innych zawodach prawniczych w wymiarze sprawiedliwości, przykładowo jako referendarze sądowi lub asystenci sędziów. Niemniej jednak szansa na zatrudnienie osób, które odbyły aplikację, jest obecnie znacznie większa z powodu znacznie obniżonego limitu przyjęć.

   Z wyrazami szacunku

   Podsekretarz stanu

   Andrzej Duda

   Warszawa, dnia 29 września 2006 r.