V kadencja

Odpowiedź ministra obrony narodowej

na interpelację nr 1197

w sprawie możliwości użycia Jednostki Specjalnej GROM na terenie kraju w przypadkach określonych przez Radę Ministrów lub Ministra Obrony Narodowej

   Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na interpelację Panów Posłów Mieczysława Marcina Łuczaka i Mirosława Pawlaka w sprawie możliwości użycia Jednostki Specjalnej GROM na terenie kraju w przypadkach określonych przez Radę Ministrów lub Ministra Obrony Narodowej (SPS-023-1197/06), proszę o przyjęcie następujących wyjaśnień.

   Zgodnie z aktualnie obowiązującymi rozwiązaniami strukturalno-organizacyjnymi w Siłach Zbrojnych RP - Jednostka Wojskowa GROM podporządkowana jest bezpośrednio Ministrowi Obrony Narodowej, pozostałe zaś jednostki wojsk specjalnych podlegają dowódcom Rodzajów Sił Zbrojnych.

   Podstawową normą prawną regulującą możliwość użycia Sił Zbrojnych RP w sytuacjach kryzysowych do wsparcia Policji jest art. 18 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2002 r. Nr 7 poz. 58, ze zm.), rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 lipca 2005 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu użycia oddziałów i pododdziałów Policji oraz Sił Zbrojnych RP w razie zagrożenia bezpieczeństwa publicznego lub zakłócenia porządku publicznego (Dz. U. Nr 135, poz. 1134) oraz porozumienie z dnia 20 kwietnia 2005 r. w sprawie współdziałania Sił Zbrojnych RP z Policją w zakresie przeciwdziałania sytuacjom kryzysowym.

   W powyższych aktach prawnych zostało sprecyzowane, na czyj rozkaz i w jakich okolicznościach mogą zostać użyte pododdziały Sił Zbrojnych RP na terenie kraju. Wynika z nich, iż jednostki specjalne działają w razie zagrożenia bezpieczeństwa publicznego tylko na podstawie postanowienia Prezydenta RP, wydanego na wniosek Prezesa Rady Ministrów, i tylko w przypadkach, jeśli użycie uzbrojonych pododdziałów Policji okaże się niewystarczające. W sytuacjach wymagających natychmiastowych interwencji decyzje o udzieleniu pomocy Policji podejmuje Minister Obrony Narodowej, na wniosek ministra właściwego do spraw wewnętrznych, zawiadamiając niezwłocznie Prezydenta i Prezesa Rady Ministrów. Prezydent niezwłocznie wydaje postanowienie o zatwierdzeniu lub uchyleniu decyzji.

   Szczególne sytuacje występują w razie zagrożenia bezpieczeństwa publicznego lub zakłócenia porządku publicznego, zwłaszcza poprzez sprowadzenie:

   - niebezpieczeństwa powszechnego dla życia i zdrowia lub wolności obywateli;

   - bezpośredniego zagrożenie dla mienia, obiektów lub urządzeń ważnych dla bezpieczeństwa państwa;

   - zagrożenia przestępstwem o charakterze terrorystycznym.

   Należy podkreślić, iż w stosunku do jednostek specjalnych nie obowiązują odrębne uregulowania prawne niż te, które odnoszą się do całości sił zbrojnych. Możliwość użycia sił specjalnych na terenie kraju leży w kompetencjach Prezydenta RP (na wniosek Ministra Obrony Narodowej) i obwarowana jest wieloma ograniczeniami prawnymi.

   Odnosząc się do pytania dotyczącego systemu nadzoru nad jednostkami specjalnymi, informuję, iż ze względu na specyficzny charakter jednostek specjalnych, koordynacją działań szkoleniowo-doradczych zajmuje się nowo powstałe w Sztabie Generalnym Wojska Polskiego Szefostwo Działań Specjalnych. Natomiast decyzja o użyciu sił specjalnych pozostaje w gestii Ministra Obrony Narodowej. Dlatego nie wydaje się konieczne rozbudowanie funkcjonującego systemu nadzoru o kolejne komórki kontrolne. Aktualnie obowiązujące w tej materii rozwiązania w pełni zapewniają nadzór nad jednostkami specjalnymi.

   Ponadto w zakresie pytania dotyczącego zmian na stanowiskach dowódców w jednostkach specjalnych informuję, iż w ostatnich latach były one prowadzone zgodnie z pragmatyką kadrową i nie powodowały sytuacji kryzysowych.

   Przedstawiając powyższe wyjaśnienia, mam nadzieję, że uzna je Pan Marszałek za wystarczające.

   Łączę wyrazy szacunku

   Minister

   Radosław Sikorski

   Warszawa, dnia 9 marca 2006 r.