V kadencja

Interpelacja nr 538

do ministra gospodarki

w sprawie zasadności wprowadzenia do obrotu taksometrów elektronicznych uniemożliwiających przedsiębiorcom zmiany cen usług bez konieczności dokonania ponownej legalizacji urządzenia pomiarowego

   Szanowny Panie Ministrze! Prowadzący działalność gospodarczą przy użyciu taksometru elektronicznego dokonuje zmiany ceny poprzez zmianę układu taryf. § 49.2 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie wymagań metrologicznych, którym powinny odpowiadać taksometry elektroniczne (Dz. U. Nr 108 poz. 1014 z 2003 r.) określa, że świadectwo legalizacji ponownej taksometru jest ważne przez 25 miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca, w którym została dokonana legalizacja taksometru zainstalowanego w taksówce, jeżeli spełnia on wymagania metrologiczne określone w rozporządzeniu i posiada nieuszkodzone cechy zabezpieczające. Natomiast §11 tego rozporządzenia stwierdza, że każdorazowa zmiana układu taryf wymaga potwierdzenia w świadectwie legalizacji ponownej. Nie stwierdza się co prawda, że zmiana układu taryf powoduje usunięcie zabezpieczeń taksometru, ale tak jest w rzeczywistości. Każdorazowa zmiana układu taryf powoduje usunięcie lub uszkodzenie cech zabezpieczających, co powoduje konieczność uzyskania przez kierowcę taksówki świadectwa ponownej legalizacji taksometru. W tym celu musi udać się do odpowiedniego urzędu, by uzyskać stosowne świadectwo. Jest to rozwiązanie wysoce niepraktyczne. Urzędy funkcjonują w konkretnych miastach i w określonych godzinach, w związku z czym taksówkarze w niektórych dniach i godzinach pozbawieni są możliwości zmiany cen. W żadnej innej grupie podatników nie stosuje się tego typu restrykcji, żeby dokonanie zmiany ceny za towar lub usługę wymagało zgłoszenia do urzędu, a przy tym aby zmuszało podmiot gospodarczy do uzyskania legalizacji ponownej urządzeń pomiarowych. Takie uregulowanie zasad działania taksometru uniemożliwia funkcjonowanie w realiach gospodarki rynkowej. Głównym czynnikiem determinującym popyt jest jednak cena usługi, a funkcjonowanie w realiach gospodarki rynkowej wymaga ze strony taksówkarza natychmiastowej reakcji poprzez zmianę ceny (układu taryf), ceteris paribus, na zmiany popytu na jego usługi. Regulacje zawarte w § 11 omawianego rozporządzenia nie wskazują, że społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej.

   Przestoje (ograniczenia) w wykonywaniu zawodu pracowników zatrudnionych w systemie akordowym, których wynagrodzenie uzależnione jest ściśle od osiąganych przychodów, niewynikające z winy pracownika ani pracodawcy, lecz wynikające z rozporządzenia, a nie z ustawy, również wskazują na naruszenie norm art art. 65.1 Konstytucji, która gwarantuje wolność wykonywania zawodu.

   Na podstawie art. 10 § 1 ustawy Kodeks pracy nikomu, z wyjątkiem przypadków określonych w ustawie, nie można zabronić wykonywania zawodu. Przerwy w pracy spowodowane koniecznością dokonania legalizacji ponownej taksometru z okazji zmiany cen na usługi, spowodowane mocą rozporządzenia a nie ustawy, uniemożliwiają pracownikom wykonywanie zawodu, co może naruszać zasady określone w art. 10 § 1 Ustawy Kodeks pracy.

   Ponadto dochodzi tu jeszcze aspekt ekonomiczny podniesionej kwestii, gdyż każdorazowa zmiana taryfy wiąże się z poniesieniem opłat za dokonanie legalizacji ponownej taksometru.

   Fakt dokonania zmiany ceny poprzez zmianę układu taryf w taksometrze skutkuje wcześniejszym złamaniem cech zabezpieczających taksometr, tym samym utratę ważności świadectwa legalizacji ponownej taksometru i utratę prawa wykonywania zawodu. Uzyskanie ponownego prawa wykonywania zawodu poprzez uzyskanie nowego świadectwa legalizacji ponownej taksometru uzależnione jest również od obowiązku daninowego, określonego w załączniku (Lp. IV 13b) wynikającego z § 2.1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 14 października 2004 r. w sprawie opłat za czynności urzędowe wykonywane przez organy administracji miar i podległe im urzędy (Dz.U. 2004 Nr 229, poz. 2309).

   Żaden inny podatnik prowadzący działalność gospodarczą, polegającą na przewozie osób, na podstawie art. 4 pkt. 1-3 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2004 r. nr 204, poz. 2088) nie jest ograniczony w kwestiach zmiany ceny, tj. nie ma ograniczeń w zakresie zmiany jej wysokości, a tym bardziej częstotliwości jej zmian, i może ją zmieniać nawet kilkakrotnie w ciągu dnia, nie powodując przerw w pracy pracowników. Na podstawie pisma DPO-VII/J.Sz/5172/w/03, z dn. 2003.09.16, z Departamentu Polityki Przemysłowej Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, podpisanego przez zastępcę dyrektora Panią Hannę Tatarzyn wynika, że Ministerstwu nie są znane inne podmioty gospodarcze, które są zobowiązane do ponownej legalizacji swych urządzeń w przypadku zmian cen na swoje towary czy usługi.

   Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w odpowiedzi na interpelację z dnia 18 września 2003 r., znak: SPS-0202-4848/03 (załącznik nr 4), Pana Posła Waldy Dzikowskiego, nr 4848, stoi na stanowisku, iż wymienione wyżej rozporządzenie MGPiPS nie ustala cen za przewozy taksówkami i układu taryf, które mają obowiązywać w danej taksówce, gdyż takie regulacje nie mieszczą się w upoważnieniu ustawowym zawartym w ustawie z dnia 11 maja 2001 r. Prawo o miarach, w oparciu o które wydane jest to rozporządzenie. Zatem opcja taksometru określona w § 11 rozporządzenia nie powinna być ukryta przed przedsiębiorcą świadczącym usługi przewozu osób i ładunku oraz zaplombowana, lecz dla zapewnienia zasad wyrażonych w art. 2. i art. 20 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej jemu udostępniona bez poświadczania w świadectwie legalizacji ponownej. Wprawdzie z rozporządzenia nie wynika, kto jest upoważniony do zmiany układu taryf, to jednak taksometr powstał w wyniku tego rozporządzenia i odpowiada stanowi faktycznemu.

   Na konferencji uzgodnieniowej, która odbyła się w dniu 26.05.2003 r. w siedzibie Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej przedstawiciel FORUM ZZ - Leszek Zakrzewicz odniósł się do zapisów § 48.4 pkt 2a przedstawionego wówczas projektu rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wymagań metrologicznych, którym powinny odpowiadać taksometry elektroniczne. Związkowiec zapytał, czy taksówkarz również jest upoważniony do zmiany układu taryf, i sugerował przewodniczącemu konferencji, by nim był. Przekazał on Ministerstwu także wszystkie uwagi w tej kwestii. Propozycje przedstawiciela Związków Zawodowych zostały całkowicie pominięte przy wydawaniu stosownego rozporządzenia, czego rezultatem jest zapis § 11 obowiązującego rozporządzenia. Wyraźny zapis dotyczący osób uprawnionych do zmiany układu taryf został zlikwidowany, a funkcja określona w § 11 rozporządzenia ukryta pod obudową taksometru i zaplombowana dla zabezpieczenia przed ingerencją przedsiębiorcy.

   Czy w związku z powyższym Ministerstwo Gospodarki przewiduje dokonanie zmiany niekorzystnych dla tej grupy przedsiębiorców, w trybie pilnym i bez narażania na ponowne skutki finansowe, zapisów rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie wymagań metrologicznych, którym powinny odpowiadać taksometry elektroniczne (Dz. U. Nr 108 poz. 1014 z 2003 r.)?

   Z poważaniem

   Poseł Paweł Arndt

   Warszawa, dnia 11 stycznia 2006 r.