V kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa - z upoważnienia ministra -

na zapytanie nr 279

w sprawie rekompensaty dla byłych właścicieli nieruchomości z tytułu przejęcia ich mienia przez państwo

   Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na zapytanie poselskie Pani Poseł Marii Teresy Nowak (znak: SPS- 0240279/06) dotyczące kwestii zakresu przedmiotowego projektu ustawy o rekompensatach za przejęte przez Państwo nieruchomości oraz niektóre inne składniki mienia uprzejmie informuję, że w związku z upływem IV kadencji Sejmu RP prace nad powyższym projektem ustawy zostały przerwane na etapie uzgodnień w sejmowej Komisji Skarbu Państwa po I czytaniu w Sejmie.

   W grudniu 2005 r. projekt został zaakceptowany przez nowo powołaną Radę Ministrów i skierowany ponownie do I czytania w Sejmie.

   Celem projektowanej ustawy jest możliwe do realizacji naprawienie krzywd wywołanych brakiem rekompensaty z tytułu nieodpłatnego przejęcia przez Państwo mienia obywateli. Projekt umożliwia dochodzenie roszczeń osobom fizycznym będącym właścicielami mienia w chwili jego przejęcia i ich spadkobiercom oraz spółkom prawa handlowego.

   Projekt ustawy reguluje rekompensaty za mienie przejęte na podstawie wymienionych w projekcie 16 dekretów i ustaw nacjonalizacyjnych w latach 1944-1962, bez konieczności udowadniania bezprawności przejęcia. Rekompensata będzie przysługiwała również za mienie przejęte w tych latach bez podstawy prawnej lub z naruszeniem ówczesnego prawa, a także za mienie zajęte przez niemieckie władze okupacyjne i następnie przejęte przez Państwo Polskie. Przygotowany projekt przewiduje m.in. przyznanie rekompensaty za mienie przejęte na podstawie ustawy z dnia 8 stycznia 1951 r. o przejęciu aptek na własność Państwa (Dz.U. Nr 1, poz. 1 ze zm).

   Należy podkreślić, że przedmiotowy projekt nie zawiera ograniczeń podmiotowych w postaci wymogu obywatelstwa polskiego w stosunku do osoby zainteresowanej rekompensatą.

   Rekompensata będzie przyznawana w formie świadczenia pieniężnego. Po wejściu w życie regulacji roszczenia będą mogły być dochodzone jedynie na podstawie tej ustawy. Wyjątkiem są toczące się postępowania o zwrot mienia lub o odszkodowanie, wszczęte przed wejściem w życie ustawy.

   Z uwagi na zakres roszczeń i ograniczone możliwości płatnicze państwa, mając także na względzie zachowanie równowagi finansów publicznych, możliwe jest jedynie częściowe naprawienie skutków nacjonalizacji w formie rekompensat, a nie pełnych odszkodowań. Jednocześnie z uwagi na ochronę praw słusznie nabytych przez aktualnych właścicieli i wieczystych użytkowników nieruchomości, jakie ukształtowały się w ciągu kilkudziesięciu lat od przeprowadzonej nacjonalizacji, w obecnym kształcie projekt nie przewiduje restytucji w naturze.

   Projekt przewiduje finansowanie wypłat rekompensat ze środków zgromadzonych na państwowym funduszu celowym pn. Fundusz Reprywatyzacyjny, w kilku równych ratach. Pierwsza wypłata nastąpi nie wcześniej niż w 2009 r., po wcześniejszym ustaleniu grupy uprawnionych oraz przygotowaniu rejestru osób, którym przyznano rekompensatę, a przewidywany termin wypłat rekompensat minie w 2012 r.

   Równolegle w Ministerstwie Skarbu Państwa dobiegają końca prace nad przygotowaniem projektu ustawy o regulacji skutków dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy, który wymaga, jeszcze przed rozpoczęciem oficjalnej procedury legislacyjnej, uzgodnień finansowych z Gminą m.st. Warszawy.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Piotr Rozwadowski

   Warszawa, dnia 20 stycznia 2006 r.