V kadencja
Odpowiedź ministra pracy i polityki społecznej
na interpelację nr 1409
w sprawie wsparcia przez instytucje rządowe inicjatyw pozarządowych w obszarze ekonomii społecznej w 2006 r.
Szanowny Panie Marszałku! Nawiązując do otrzymanej interpelacji Pana Posła Tadeusza Tomaszewskiego przy piśmie z dnia 28 lutego 2006 r., znak: SPS-023-1409/06, w sprawie wsparcia przez instytucje rządowe inicjatyw pozarządowych w obszarze ekonomii społecznej, pozwalam sobie przedstawić poniżej stanowisko do poruszonych w niej kwestii.
Pytanie nr 1: Jakie konkursy i na jakie zadania zamierza ogłaszać w roku 2006 resort pracy i polityki społecznej, których celem będzie wspieranie polityki społecznej?
Stanowisko:
A. W chwili obecnej Departament Pomocy i Integracji przygotowuje resortowy program ˝Aktywne formy przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu na rok 2006˝. Organizacje pozarządowe, szczególnie te posiadające doświadczenie w działalności na rzecz przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu oraz w walce z ubóstwem, a także promujące nowe formy zatrudnienia lub samozatrudnienia, np. poprzez spółdzielczą formułę pracy, zostały wskazane w programie jako jeden z głównych realizatorów zadania. Jednym z celów programu jest zintensyfikowanie w kraju działań wykorzystujących instrumentarium dwóch ustaw:
- ustawy z 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym (Dz.U. 122, 1134, z późn. zm.),
- ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. Nr 99, poz. 1001, z późn. zm.) oraz towarzyszących jej aktów wykonawczych, szczególnie w zakresie tworzenia spółdzielni socjalnych.
Program składa się z czterech komponentów:
Komponent I: Wzmocnienie roli klubów integracji społecznej jako instytucjonalnych aktywnych form przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu.
Komponent II: Promocja idei programów prac społecznie użytecznych w środowisku osób zagrożonych wykluczeniem społecznym.
Komponent III: Wyrównywanie szans dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym poprzez rozwój centrów integracji społecznej.
Komponent IV: Wzmocnienie organizacji pozarządowych realizujących najskuteczniejsze programy integracyjne.
Wiele organizacji pozarządowych włącza się aktywnie w proces korzystania z rozwiązań ustawy o zatrudnieniu socjalnym, inicjując powoływanie centrów i klubów integracji społecznej oraz innych form aktywizacji społeczno-zawodowej, tym samym dysponując często niekonwencjonalnymi formami pomocy, kierowanej do osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Te inicjatywy mogą być wzorem dla innych, dlatego warto je propagować.
Ministerstwo zamierza ogłosić konkurs ˝Promocja dobrych praktyk w zakresie programów reintegracji społecznej i zawodowej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym realizowanych przez organizacje pozarządowe˝ w III kwartale 2006 r.
Informacje na temat konkursów w ramach poszczególnych komponentów programu będą się pojawiały na stronie internetowej Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej oraz w prasie o zasięgu ogólnokrajowym. Kwota przeznaczona na realizację programu wynosi 2 300 000 zł.
B. Przedstawiciele Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej uczestniczą w pracach nad przygotowaniem Programu operacyjnego ˝Kapitał ludzki˝, w ramach którego zostały stworzone następujące priorytety związane z prowadzeniem aktywnej polityki społecznej:
Priorytet I. Zatrudnienie i integracja społeczna (centralny)
Działanie 1.2. Wsparcie systemowe instytucji działających w obszarze polityki społecznej
Priorytet IV. Skuteczna administracja
Działanie 4.5. Rozwój potencjału III sektora.
Wsparcie podmiotów gospodarki społecznej w zakresie realizacji zadań publicznych.
C. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej jest partnerem w dwóch projektach realizowanych w ramach IW Equal ˝Tu jest praca˝, którego administratorem jest Uniwersytet Warszawski, oraz ˝W poszukiwaniu polskiego modelu ekonomii społecznej˝, którego administratorem jest Fundusz Inicjatyw Ekonomiczno-Społecznych.
Oba projekty mają na celu poprzez działania prowadzone w dziedzinie edukacji, promocji, badań oraz doradztwa prawno-finansowego wspieranie inicjatyw społeczeństwa obywatelskiego, w tym spółdzielczości socjalnej, służące aktywizacji społecznej i zawodowej grup najsłabszych na rynku pracy i środowisk zagrożonych wykluczeniem społecznym. Celem obu projektów jest pomoc w utrzymaniu dotychczasowych oraz tworzeniu nowych (przejściowych i stałych) miejsc pracy, dzięki czemu osoby po długotrwałych kryzysach życiowych odzyskają źródło zarobkowania i możliwość poprawy sytuacji społeczno-ekonomicznej.
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej jako partner w projektach odpowiedzialne jest za realizację następujących zadań:
- współpracę w przygotowywaniu projektów przepisów prawnych w zakresie gospodarki społecznej, sformułowanych w ramach projektu;
- upowszechnianie rezultatów i wzmacnianie wizerunku gospodarki społecznej wśród przedstawicieli administracji rządowej, samorządowej, sektora pozarządowego;
- przekazywanie bieżących informacji na stronie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej o działaniach projektu, w tym warsztatach, konferencjach, pomocy doradczo-finansowej dla zakładających przedsiębiorstwa społeczne;
- wsparcie przy inicjatywach mających na celu tworzenie spółdzielni socjalnych;
- propagowanie i koordynację współpracy oraz wymiany informacji między instytucjami administracji publicznej, pracodawców, sektora pozarządowego na rzecz rozwoju gospodarki społecznej.
Pytanie nr 2. Czy przewiduje się w roku 2006 kolejne konkursy, których celem będzie wspieranie powstawania spółdzielni socjalnych?
Stanowisko:
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej planuje w roku 2006 realizację resortowego programu pt.: Wspieranie rozwoju spółdzielczości socjalnej˝, który zakłada uzyskanie następujących celów:
- kontynuowanie działań z 2005 r. propagujących ideę spółdzielczości socjalnej jako alternatywnego sposobu tworzenia miejsc pracy przez osoby zagrożone wykluczeniem społecznym,
- udzielenie bezpośredniego wsparcia finansowego grupom założycielskim spółdzielni socjalnych, które podjęły decyzję o rozpoczęciu działalności w 2006 r., w celu stworzenia kolejnych 30 spółdzielni.
Na realizację programu resort zamierza przeznaczyć kwotę 500 000 zł.
Pytanie nr 3. Ile do dnia 30 stycznia 2006 r. powstało spółdzielni socjalnych i jaką pomoc finansową otrzymały z Funduszu Pracy?
Stanowisko:
Według danych uzyskanych z Centrum Ogólnopolskich Rejestrów Sądowych i Informatyzacji Resortu w Ministerstwie Sprawiedliwości (stan na 31 grudnia 2005 r.) powstało 39 spółdzielni socjalnych. Część tych spółdzielni (25) uzyskało wsparcie w ramach Regionalnych Funduszy Ekonomii Społecznej finansowanych przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Trudno w chwili obecnej udzielić jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o wysokość pomocy finansowej uzyskanej z Funduszu Pracy, ponieważ nie wszystkie środki z Funduszu Pracy, o które wystąpiły osoby bezrobotne, zamierzające utworzyć spółdzielnie socjalne, zostały im już przyznane i przekazane przez powiatowy urząd pracy.
Pytanie nr 4: Jakich form pomocy udzielają powiatowe i wojewódzkie urzędy pracy klubom pracy prowadzonym przez organizacje pozarządowe?
Stanowisko:
Z danych gromadzonych w ramach statystyki publicznej wynika, iż w 2005 r. w ogólnej liczbie 588 klubów pracy działających na terenie kraju 100 prowadzonych było przez instytucje i organizacje, które współpracowały z powiatowymi urzędami pracy. Kluby te w 2005 r. objęły szkoleniami w zakresie umiejętności poszukiwania pracy 3722 osoby (w tym 80% stanowili bezrobotni, a 20% poszukujący pracy) i 7805 zajęciami aktywizacyjnymi (bezrobotni - 84%, poszukujący pracy - 16%).
Powiatowe urzędy pracy zapewniają ˝pozaurzędowym˝ klubom pracy dostęp do bieżących informacji o lokalnym rynku pracy, do zbiorów informacji zawodowej, materiałów promocyjnych i metodycznych, jakimi same dysponują, gwarantują także wymianę doświadczeń i w miarę możliwości wsparcie szkoleniowe. W miarę możliwości pracownicy powiatowego urzędu pracy, m.in. liderzy, pośrednicy pracy czy doradcy zawodowi, biorą też udział w wybranych zajęciach prowadzonych w ˝pozaurzędowych˝ klubach pracy. Jeszcze inny rodzaj pomocy polega na okresowym użyczaniu współpracującym klubom pracy, przez powiatowy urząd pracy, własnego sprzętu, w celu poprawy warunków świadczenia pomocy uczestnikom zajęć klubowych. Forma pomocy ze strony powiatowego urzędu pracy w każdym przypadku dostosowana jest do zakresu zadań i charakteru potrzeb poszczególnych klubów pracy.
Organizacja czy instytucja, która jest zainteresowana stałą współpracą z powiatowym urzędem pracy, może uzyskać od niego prawo do wykorzystywania opracowanego na zlecenie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej programu szkolenia pn. Klub Pracy. Program ten obejmuje 20 odrębnych modułów warsztatowych, które mogą być wykorzystywane w całości lub w części, stosownie do potrzeb osób zainteresowanych pomocą w klubie pracy. Program ten udostępniany jest jednak tylko tym partnerom, którzy w ocenie powiatowego urzędu pracy są odpowiednio przygotowani i dają gwarancję, iż właściwie prowadzić będą zajęcia mające na celu pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy. Z takimi partnerami powiatowy urząd pracy podpisuje z zasady porozumienie o współpracy, w ramach którego ustalone zostają jej warunki. Powiatowe urzędy pracy na bieżąco współpracują z klubami pracy działającymi na ich terenie, natomiast wojewódzkie urzędy pracy udzielają im wsparcia w miarę potrzeb. Jedną z najważniejszych form tej pomocy jest doskonalenie kwalifikacji zawodowych liderów z ˝pozaurzędowych˝ klubów pracy w ramach szkoleń organizowanych przez wojewódzkie urzędy pracy.
Z poważaniem
Minister
Krzysztof Michałkiewicz
Warszawa, dnia 27 marca 2006 r.