Interpelacja w sprawie bezprawnych i rażąco sprzecznych z ustawą działań urzędów skarbowych żądających od osób niewidomych i osób ciężko niepełnosprawnych ruchowo dokumentowania wydatków na cele rehabilitacyjne oraz związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, w świetle art. 26 ust. 1 pkt 6 i 7c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

V kadencja

Interpelacja nr 7890

do ministra finansów

w sprawie bezprawnych i rażąco sprzecznych z ustawą działań urzędów skarbowych żądających od osób niewidomych i osób ciężko niepełnosprawnych ruchowo dokumentowania wydatków na cele rehabilitacyjne oraz związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, w świetle art. 26 ust. 1 pkt 6 i 7c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

   W sprawie bezprawnych i rażąco sprzecznych z ustawą działań urzędów skarbowych żądających od osób niewidomych i osób ciężko niepełnosprawnych ruchowo dokumentowania wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych (koszty przewodnika i psa przewodnika dla osób niewidomych oraz użytkowania auta przez osoby niepełnosprawne ruchowo) poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne - w świetle art. 26 ust. 1 pkt. 6 w zw. z art. 26 ust. 1 pkt 7c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j.: Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176, ze zm.).

   Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w art. 69 stanowi, iż osobom niepełnosprawnym władze publiczne udzielają, zgodnie z ustawą, pomocy w zabezpieczeniu egzystencji, przysposobieniu do pracy oraz komunikacji społecznej.

   Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt. 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j.: Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.) osoby niepełnosprawne lub mające na utrzymaniu osoby niepełnosprawne mogą skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej. Podstawę obliczenia podatku dla ww. osób stanowi dochód po odliczeniu wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne. Skorzystanie z ulgi wymaga dopełnienia przez podatnika warunków określonych w ustawie.

   Wysokość poniesionych wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie, z wyjątkiem - w świetle art. 26 ust. 7a pkt 7, 8 i 14 w zw. z art. 7c - wydatków poniesionych na:

   - opłacenie przewodników osób niewidomych I i II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa, w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2280 zł;

   - utrzymanie przez osoby niewidome psa przewodnika w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł;

   - używanie samochodu osobowego stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16 roku życia, dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł.

   W zakresie wydatków wskazanych powyżej ustawa wprost zatem zwalnia z obowiązku ich dokumentowania.

   Pomimo, iż ustawa w sposób jednoznaczny zwalnia osoby uprawnione z obowiązku dokumentowania ww. wydatków, urzędy skarbowe żądają od osób niepełnosprawnych przedstawiania dokumentów (m.in. żądanie ujawnienia osoby przewodnika).

   Z opinii prawnych, którymi dysponujemy, jednoznacznie wynika, że działanie urzędów skarbowych nie znajduje podstaw prawnych, natomiast poprzez opisaną praktykę urzędy te usiłują lub chcą ustanowić nową, pozaustawową, a zatem bezprawną, przesłankę prawną warunkującą skorzystanie z ulgi podatkowej.

   W przedstawionych powyżej okolicznościach zwracamy się o:

   1. Zobowiązanie urzędów skarbowych do natychmiastowego zaprzestania bezprawnych działań polegających na żądaniu od osób niepełnosprawnych dokumentowania - w celu skorzystania z ulgi podatkowej poprzez odliczenie wydatków na opłacenie przewodników osób niewidomych, w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2280 zł - utrzymania przez osoby niewidome psa przewodnika, w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty wskazanej powyżej oraz używania samochodu osobowego stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej, o których mowa w art. 26 ust. 7a pkt 7, 8 i 14 ustawy.

   2. Wyjaśnienie, na ile urzędy skarbowe są przygotowane do obsługi osób niepełnosprawnych, a w szczególności na ile urzędy te są dostępne dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich, osób niewidomych i osób niesłyszących?

   Z poważaniem

   Posłowie Sławomir Jan Piechota

   i Cezary Grabarczyk

   Wrocław-Łódź, dnia 24 kwietnia 2007 r.