V kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Transportu - z upoważnienia ministra -

na zapytanie nr 3130

w sprawie planów modernizacji linii kolejowych

   Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na zapytanie Posła Piotra Gadzinowskiego w sprawie planów modernizacji linii kolejowych, a szczególnie przeniesienia przewozów towarowych z transportu drogowego na kolejowy, uprzejmie informuję, co następuje.

   W wielu rejonach Polski, a szczególnie w północno-wschodniej, powstał problem gwałtownego przyrostu międzynarodowych przewozów drogowych, które są dokuczliwe dla lokalnych społeczności i środowiska naturalnego. Poziom tych przewozów dochodzi do 3 mln ton rocznie, koncentrując się głównie na kierunku do/z Litwy. W ramach tego potoku przewagę stanowi tranzyt z krajów bałtyckich oraz z Rosji przez kraje bałtyckie. Dochodzą również przewozy bezpośrednie i tranzytowe do/z Białorusi. Obszar ten nie jest ani technicznie (infrastrukturalnie), ani organizacyjnie przygotowany do obsługi tak zwiększonego ruchu.

   Naturalny jest pogląd, że ten uciążliwy ruch powinien być przejęty przez transport kolejowy, a wręcz najlepiej w całości ˝wstawiony˝ na wagony kolejowe. Nie jest to jednak proces samoczynny i nawet gdyby kolej została wyposażona w odpowiedni tabor i punkty przeładunku, to wcale jeszcze nie znaczy, że nastąpi dobrowolne dążenie właścicieli ciężarówek do skorzystania z oferty przewozu kolejowego, tym bardziej, że nie ma w tym zakresie żadnego administracyjnego przymusu, jak np. w krajach alpejskich. Praktycznie jedyną zachętą dla właścicieli pojazdów drogowych mógłby być tylko pozytywny wynik porównania ceny przewozu kolejowego z drogowym. Jednakże przeprowadzone analizy pokazują, że - aby to osiągnąć - niezbędne jest zrekompensowanie podwyższonych kosztów poprzez zapewnienie odpowiedniego wsparcia finansowego przez państwo.

   Zanim nie nastąpi kompleksowe rozwiązanie problemu w postaci spójnego programu rozwoju przewozów intermodalnych w Polsce, w tym w regionie północno-wschodniej Polski, mającego perspektywę co najmniej do 2010 r., nad którym Ministerstwo Transportu podjęło pracę, obecnie powinny być przedsiębrane działania krótkookresowe, wykorzystujące już istniejący lub aktualnie rozbudowany potencjał infrastrukturalny. Organizacja przewozów ciężarowych pojazdów drogowych, naczep i kontenerów transportem kolejowym, transportem morskim i śródlądowym wymaga zapewnienia odpowiedniej infrastruktury liniowej i punktowej w postaci sprawnej sieci linii kolejowych o wysokim standardzie technicznym oraz terminali transportu kombinowanego i centrów logistycznych wyposażonych w specjalistyczny sprzęt przeładunkowy, informatyczny, telekomunikacyjny itp. W pierwszej kolejności modernizuje się infrastrukturę transportu kolejowego objętą Umową europejską o ważnych międzynarodowych liniach transportu kombinowanego i obiektach towarzyszących (AGTC). Dotyczy to: 10 odcinków linii kolejowych, 13 terminali transportu kombinowanego, 10 kolejowych przejść granicznych, 2 stacji zmiany szerokości toru. Obecnie do wymogów, ustalonych umową AGTC, przystosowanych jest około 4 tys. km linii kolejowych. Niewystarczająca liczba terminali i brak nowoczesnego sprzętu powodują, że transport intermodalny/kombinowany w Polsce jest znacznie droższy, niż w innych państwach. Ponadto, porównanie cen transportu intermodalnego z cenami innych rodzajów transportu wykazuje, że jest on z reguły mniej konkurencyjny niż transport drogowy. Jest to spowodowane dodatkowymi kosztami ponoszonymi przez operatorów transportu intermodalnego m.in. ten rodzaj transportu wymaga stosowania drogiego sprzętu specjalistycznego, który nie jest stosowany w drogowym transporcie towarów. Średnia opłata dla klienta kształtuje się na poziomie 70 zł/tkm, a w przypadku kolei 135 zł/tkm.

   W ˝Sektorowym Programie Operacyjnym Transport na lata 2004-2006˝ przeznaczono na działanie: rozwój systemów intermodalnych kwotę 31,6 mln euro (wsparcie UE - 23,7 mln euro, a wsparcie finansowe publiczne krajowe - 7,9 mln euro). Dla okresu 2007-2013 Program Operacyjny ˝Infrastruktura i Środowisko˝, przewiduje kwotę 109 mln euro. Działanie będzie kontynuowane poprzez budowę (rozbudowę) sieci terminali transportu kombinowanego i centrów logistycznych. Pomoc będzie udzielana na: zakup sprzętu przeładunkowego, budowę placów składowych i przeładunkowych, torów dojazdowych, przeładunkowych, magazynów, modernizację urządzeń łącznościowych, systemów informatycznych, a także prac projektowych i dokumentacji związanej z tymi inwestycjami.

   Inną barierą rozwoju transportu intermodalnego/kombinowanego jest brak odpowiedniego taboru kolejowego. Obecnie PKP CARGO, ani inny operator transportu intermodalnego w Polsce nie dysponuje wagonami, które mogłyby być wykorzystywane do przewozów intermodalnych. Cena zakupu jednego wagonu wynosi około 170 tys. euro. W początkowym etapie, dla rozpoczęcia przewozów regularnych, niezbędne jest około 45 wagonów, co oznacza, że jednorazowe nakłady inwestycyjne wynoszą 28 650 tys. zł. Alternatywnym i korzystniejszym pod względem finansowym rozwiązaniem inwestycyjnym jest wynajęcie, leasing lub inna forma pozyskania wagonów; jednakże polscy przewoźnicy napotykają na ogromne trudności w znalezieniu odpowiedniego taboru, gdyż wszystkie istniejące rezerwy w Europie są wyczerpane.

   Wyrażam przekonanie, ze nadchodzący okres realizacji Programu Operacyjnego ˝Infrastruktura i Środowisko 2007-2013˝ będzie przebiegał sprawnie, a dzięki poczynionym inwestycjom w transporcie intermodalnym, wzrośnie atrakcyjność oferty usług transportu intermodalnego dla klientów.

   Uprzejmie proszę Pana Marszałka o przyjęcie powyższej odpowiedzi na zapytanie, a Panu Posłowi Piotrowi Gadzinowskiemu dziękuję za zainteresowanie się powyższą kwestią.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Mirosław Chaberek

   Warszawa, dnia 21 sierpnia 2007 r.