V kadencja

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów

na interpelację nr 6996

w sprawie wzrostu gospodarczego w Polsce oraz wzrostu długu sektora finansów publicznych

   Szanowny Panie Marszałku! Nawiązując do pisma Pana Marszałka z dnia 7 marca br. znak SPS-023-6996/07, przy którym przesłana została interpelacja Pana Posła Henryka Smolarza w sprawie wzrostu gospodarczego w Polsce oraz wzrostu długu sektora finansów publicznych, uprzejmie wyjaśniam, co następuje.

   Pytanie 1: ˝W jaki sposób Ministerstwo Finansów planuje zahamować rosnący dług sektora finansów publicznych˝?

   Na dług sektora finansów publicznych (SFP) składa się dług Skarbu Państwa (SP), stanowiący dominującą część długu SFP, prawie 95% udział wg danych z końca września 2006 r., oraz dług pozostałych jednostek sektora finansów publicznych. W obydwu przypadkach dług jest wynikiem konieczności finansowania wydatków i rozchodów jednostek sektora finansów publicznych nieznajdujących pokrycia w dochodach i przychodach tych jednostek.

   Minister Finansów bezpośrednio zarządza jedynie długiem SP. Narastanie zadłużenia SP wynika z konieczności finansowania deficytu budżetu państwa i innych potrzeb pożyczkowych, uchwalanych przez parlament w kolejnych ustawach budżetowych. Kumulacja zaciąganych w kolejnych latach zobowiązań skutkuje wzrostem wielkości zadłużenia.

   Rząd podejmuje działania mające na celu stabilizację i ograniczenie poziomu długu publicznego. Celem rządu jest niedopuszczenie, aby relacja długu publicznego do PKB znacząco przekroczyła poziom 50%, a następnie trwałe utrzymanie tej relacji na poziomie poniżej 50%. Głównym instrumentem ograniczania deficytu budżetowego oraz stabilizacji wielkości długu publicznego jest tzw. kotwica budżetowa ograniczająca poziom deficytu do 30 mld zł w kolejnych latach. Dzięki dynamicznemu rozwojowi polskiej gospodarki, czyli zwiększaniu realnego i nominalnego PKB, relacja deficytu do PKB maleje, a wzrost nominalnej wielkości zadłużenia nie powoduje znaczącego zwiększenia się relacji długu do PKB.

   Pozostawanie przez Polskę na ścieżce szybkiego wzrostu PKB w połączeniu z utrzymywaniem dyscypliny fiskalnej (której częścią jest kotwica budżetowa) pozwoli na stabilizację, a następnie stopniowe zmniejszanie się relacji długu do PKB, będącej miarą obciążenia, jakie dla gospodarki stanowi dług publiczny.

   W tabeli 1 przedstawiono prognozy kształtowania się wielkości długu publicznego w wartościach nominalnych i w relacji do PKB. Dane pochodzą z dokumentu Aktualizacja Programu Konwergencji przygotowanego w listopadzie 2006 r.

Tabela 1. Dług sektora finansów publicznych (prognoza do Aktualizacji Programu Konwergencji 2006)

	2006	2007	2008	2009
mld zł	506,8	550,7	593,5	639,1
% PKB	48,7%	49,5%	49,9%	49,9%

   Z tabeli wynika, że pomimo znaczących wzrostów nominalnego poziomu zadłużenia w kolejnych latach relacja prognozowanej wielkości długu do prognozowanego PKB wykazuje tylko niewielki wzrost. Przewidywane tempo przyrostu zadłużenia w latach 2007-2008 tylko nieznacznie przekracza, a w 2009 r. jest w przybliżeniu równe tempu wzrostu PKB.

   Dodatkowo należy zaznaczyć, że w ostatnich latach rzeczywista (zrealizowana) wielkość deficytu budżetowego okazywała się znacząco niższa od prognoz (w 2005 r. 28,6 mld zł wobec 35,0 mld zł zapisanych w ustawie budżetowej, w 2006 r. 25,9 mld zł wobec 30,5 mld zł zapisanych w ustawie budżetowej), co skutkowało niższymi potrzebami pożyczkowymi i w konsekwencji niższym tempem wzrostu wielkości długu publicznego. Do niższej relacji długu do PKB przyczyniło się również szybsze niż zakładane tempo wzrostu gospodarczego. Według wstępnych szacunków wysokość długu publicznego wyniosła na koniec 2006 r. 504,2 mld zł, co stanowiło ok. 48,0% PKB.

   Pytanie 2: ˝Jakie Ministerstwo Finansów podejmuje kroki, aby utrzymać trwały wzrost gospodarczy˝?

   Pragnę poinformować Pana Marszałka, iż Ministerstwo Finansów może jedynie w sposób ograniczony kształtować politykę gospodarczą poprzez stosowanie określonych instrumentów fiskalnych.

   Jednym z najważniejszych kroków, jakie Ministerstwo Finansów zamierza podjąć w celu podtrzymania ożywienia gospodarczego, jest proponowana obniżka kosztów pracy (redukcja tzw. klina podatkowego), która niewątpliwie przyczyni się do utrwalenia dalszej poprawy sytuacji na rynku pracy, ponieważ będzie stanowić istotny bodziec zachęcający do tworzenia nowych miejsc pracy oraz bezpośrednio przyczyni się do wzrostu wynagrodzeń netto i zwiększenia tym samym popytu konsumpcyjnego.

   W ostatniej Aktualizacji Programu Konwergencji rząd przedstawił zamiar obniżenia składki rentowej w latach 2008-2009 o łącznie 6 pkt proc., a w równym stopniu mieli na tym skorzystać zarówno pracobiorcy, jak i pracodawcy. Jednak lepsza od oczekiwanej sytuacja makroekonomiczna i nadwyżka budżetowa w styczniu br. spowodowały, iż podjęto decyzję o modyfikacji tych planów. W chwili obecnej pierwszy etap obniżki składki o 3 pkt proc. miałby zostać wdrożony już od 1 lipca tego roku i dotyczyć tylko części płaconej przez pracowników. W drugim etapie (tj. w 2008 r.) składka rentowa obniżona ma być o kolejne 4 pkt proc. (po 2 pkt proc. dla pracodawców i pracobiorców).

   Ponadto w zamierzeniach Ministerstwa Finansów jest skierowanie nie później niż w pierwszej połowie maja br. projektów zmian prawnych mających na celu przede wszystkim zmiany w zakresie podmiotowej i organizacyjnej konsolidacji sektora finansów publicznych oraz konsolidacji aparatu podatkowego i służby celnej, których skutkiem będzie ograniczenie wydatków publicznych, co w warunkach wysokiego wzrostu gospodarczego oznaczać będzie istotne zmniejszenie rozmiarów deficytu fiskalnego.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Katarzyna Zajdel-Kurowska

   Warszawa, dnia 27 marca 2007 r.