V kadencja

Odpowiedź na zapytanie w sprawie zapewnienia środków finansowych na działalność Federacji Konsumentów

Odpowiedź prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów - z upoważnienia prezesa Rady Ministrów -

na zapytanie nr 2421

w sprawie zapewnienia środków finansowych na działalność Federacji Konsumentów

   Szanowny Panie Marszałku! W związku z przesłanym przy piśmie Pana Adama Lipińskiego, Sekretarza Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów (Nr DSPA-4403-491/07 z dnia 19.04.2007 r.), zapytaniem Pana Posła Henryka Siedlaczka, dotyczącym finansowania Federacji Konsumentów, uprzejmie przedstawiam stosowne informacje oraz stanowisko Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie finansowania pozarządowych organizacji konsumenckich.

   Zadania realizowane przez pozarządowe organizacje konsumenckie stanowią bardzo ważny element polityki konsumenckiej. Doświadczenie oraz zaplecze merytoryczne poszczególnych organizacji są podstawą do systematycznego wspierania przez budżet państwa ich działalności, z uwzględnieniem specyfiki poszczególnych organizacji, jednakże wymagają one też stałej kontroli, z uwagi na fakt finansowania ich ze środków publicznych.

   Projektując budżet państwa na rok 2008, w mojej ocenie, należałoby rozważyć możliwość zwiększenia budżetu Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w części dotyczącej dotacji na zadania zlecone stowarzyszeniom czy fundacjom (część 53, dział 500, rozdział 50095) co najmniej o kwotę 1 mln zł, w celu zagwarantowania, z jednej strony, organizacjom możliwości rozwoju, z drugiej zaś strony, zapewnienia indywidualnym konsumentom zwiększonego zakresu bezpośredniego wsparcia, które ustawowo i statutowo realizowane jest przez organizacje pozarządowe.

   Pozwolę sobie ponadto przedstawić działania podejmowane przez UOKiK w ostatnich latach w tym zakresie, z uwzględnieniem podziału na środki krajowe (ustalane corocznie ustawą budżetową) i środki finansowe Unii Europejskiej - wsparcie instytucjonalne organizacji pozarządowych, o które UOKiK systematycznie ubiegał się i otrzymywał z Komisji Europejskiej.

   1. Zestawienie środków budżetowych

   1.1. Dotacje przyznane przez UOKiK W 2003 r. (1 900 000 zł + 250 000*) zł + 300 000 zł współfinansowanie Phare PL0102.05).

   1) Prowadzenie ogólnokrajowego bezpłatnego poradnictwa i pomocy prawnej w zakresie uprawnień konsumentów oraz dochodzenia ich roszczeń, szkolenia i publikacje (1 550 000 zł) - Federacja Konsumentów.

   2) Konsultacje prawne dla powiatowych (miejskich) rzeczników konsumentów oraz konsumentów indywidualnych, wydawanie biuletynu dla rzeczników konsumentów, monitoring informacji publikowanych na stronach internetowych Komisji Europejskiej na temat bezpieczeństwa żywności oraz prowadzenia międzynarodowej współpracy z organizacjami konsumenckimi (240 000 zł) - Stowarzyszenie Konsumentów Polskich.

   3) Edukacja konsumencka wśród młodzieży szkolnej (90 000 zł) - Fundacja Test-Jakość.

   4) Opracowanie i druk foldera nt. zakupu żywności i jej przechowywania (20 000 zł) - Polskie Towarzystwo Ekonomiki Gospodarstwa Domowego.

   1.2 Dotacje przyznane przez UOKiK w 2004 r. (tabela nr 1)

Tabela nr 1

Lp. Nazwa organizacji Treść zadania Kwota przekazanej dotacji
1 2 3 4
1. Federacja Konsumentów WZPA/64/04 Pomoc prawna przy prowadzeniu spraw przed sądami powszechnymi i polubownymi 149 968 zł
2. Stowarzyszenie Konsumentów Polskich WZPA/65/04 Opracowanie Biuletynu oraz konsultacje prawne dla powiatowych (miejskich) rzeczników konsumentów 180 000 zł
3. Federacja Konsumentów WZPA/66/04 Ogólnopolskie bezpłatne poradnictwo i pomoc prawna w zakresie uprawnień konsumentów oraz dochodzenie ich roszczeń 1 100 000 zł
4. Stowarzyszenie Konsumentów Polskich WZPA/67/04 Organizacja szkoleń dla powiatowych (miejskich) rzeczników konsumentów 40 000 zł
5. Federacja Konsumentów WZPA/68/04 Sporządzanie pozwów 130 000 zł
6. Polskie Towarzystwo Ekonomiki Gospodarstwa Domowego WZPA/100/04 Przeprowadzenie testów porównawczych dwóch rodzajów produktów 138 485 zł
7. Centrum Konsumenckie WZPA/101/04 Przeprowadzenie ogólnopolskiej edukacji młodego konsumenta 87 700 zł
8. Stowarzyszenie Konsumentów Polskich WZPA/102/04 Opracowanie i druk publikacji konsumenckich (3 broszury) 69 160 zł
9. Centrum Konsumenckie WZPA/116/04 Opracowanie i druk broszury zawierającej zbiór przepisów prawa konsumenckiego oraz wzory wystąpień do przedsiębiorców, wzory pozwów 67 950 zł
10. Stowarzyszenie Konsumentów Polskich WZPA/117/04 Sporządzenie Ekspertyzy żywnościowej na temat wymagań dotyczących żywności w aspekcie obowiązujących przepisów krajowych i unijnych 15 000 zł
11. Stowarzyszenie Konsumentów Polskich WZPA/118/04 Organizacja szkoleń finansowych dla powiatowych (miejskich) rzeczników konsumentów 104 960 zł
12. Stowarzyszenie Konsumentów Polskich WZPA/119/04 Organizacja szkoleń dla powiatowych (miejskich) rzeczników konsumentów (tematyka szkoleń: prawo telekomunikacyjne, usługi turystyczne, mediacje, negocjacje) 104 470 zł
Razem 2 187 693 zł

   1.3 Dotacje przyznane przez UOKiK w 2005 r. (tabela nr 2)

Tabela nr 2

Lp. Nazwa organizacji Treść zadania Kwota przekazanej dotacji
1. Federacja Konsumentów aneks do umowy WZPA/66/04 Ogólnopolskie bezpłatne poradnictwo i pomoc prawna w zakresie uprawnień konsumentów oraz dochodzenie ich roszczeń 1 100 000 zł
2. Stowarzyszenie Konsumentów Polskich aneks do umowy WZPA/65/04 Opracowanie Biuletynu oraz konsultacje prawne dla powiatowych (miejskich) rzeczników konsumentów 180.000 zł
3. Polskie Towarzystwo Ekonomiki Gospodarstwa Domowego WZPA/47/05 Przeprowadzenie testów porównawczych dwóch rodzajów produktów: batonów czekoladowych i kremów do rąk 147 500 zł
4. Federacja Konsumentów WZPA/45/05 Opracowanie i druk publikacji nt. Stałych Polubownych Sądów Konsumenckich przy Prezesie Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty 37 722 zł
5. Federacja Konsumentów WZPA/48/05 Sporządzanie pozwów w imieniu i na rzecz konsumentów 130 000 zł
6. Federacja Konsumentów WZPA/49/05 Pomoc prawna przy powadzeniu spraw przed sądami powszechnymi i sądami polubownymi 150 000 zł
7. Federacja Konsumentów WZPA/76/05 Edukacja konsumencka w zakresie bezpieczeństwa korzystania z Internetu 93 405 zł
8. Federacja Konsumentów WZPA/77/05 Opracowanie i druk ulotki dotyczącej zagadnień związanych z ochroną konsumentów przed niezamówionymi informacjami handlowymi 44 183 zł
9. Stowarzyszenie Konsumentów Polskich WZPA/46/05 Ogólnopolska edukacja młodego konsumenta 88 800 zł
10. Stowarzyszenie Konsumentów Polskich WZPA/91/05 Szkolenie dla powiatowych (miejskich) rzeczników konsumentów 158 390 zł
11. Centrum Konsumenckie WZPA/93/05 Szkolenie dla przedsiębiorców 67 800 zł
Razem 2 197 800 zł

   1.4 Dotacje przyznane przez UOKiK w 2006 r. (tabela nr 3)

Tabela nr 3

Lp. Beneficjent Umowa Cel dotacji Kwota udzielonej
dotacji		 Rozliczenie dotacji -
kwota faktycznie
wykorzystanej dotacji
Data Nr
1 2 3 4 5 6 7
1 Federacja Konsumentów 9.03.2006 r. WZPA/41/06 Pomoc prawna przy prowadzeniu spraw przed sądami powszechnymi i polubownymi sądami konsumenckimi 160 0001) 159 901,36
2 Stowarzyszenie Konsumentów Polskich 14.03.2006 r. WZPA/42/06 Opracowanie Biuletynu oraz konsultacje prawne dla powiatowych (miejskich) rzeczników konsumentów 186 3522) 75 465,023)
3 Federacja Konsumentów 7.04.2006 r. WZPA/53/06 Sporządzanie pozwów w imieniu i na rzecz konsumentów 140 0004) 131 831,39
  Federacja Konsumentów 28.04.2006 r. WZPA/65/06 Prowadzenie ogólnopolskiego bezpłatnego poradnictwa i pomocy prawnej w zakresie uprawnień konsumentów oraz dochodzenia ich roszczeń 1 180 0005) 1 178 923,25
Razem 1 566 352 1 546 121,02

1) W ramach umowy przekazano do FK kwotę 160 000 zł, rozliczenie dotacji zamknęło się kwotą 159 901,36, pozostałą kwotę FK zwróciła na konto bankowe UOKiK (103,06 w 2007 r. - dochody UOKiK z tytułu rozliczeń z lat ubiegłych).

2) W ramach umowy przekazano do SKP kwotę 86 352 zł, rozliczenie dotacji zamknęło się kwotą 75 465,02, pozostałą kwotę SKP zwróciło na konto bankowe UOKiK w 2006 r.

3) Umowa rozwiązana przez UOKiK z dniem 20 września 2006 r.

4) W ramach umowy przekazano do FK kwotę 140 000 zł, rozliczenie dotacji zamknęło się kwotą 131 835,93, pozostałą kwotę FK zwróciła na konto bankowe UOKiK (8168,61 w 2006 r.) kwotę pobraną w nadmiernej wysokości stwierdzoną przy rozliczeniu częściowym.

5) W ramach umowy przekazano do FK kwotę 1 180 000 zł, rozliczenie dotacji zamknęło się kwotą 1 178 923,25, pozostałą kwotę FK zwróciła na konto bankowe UOKiK (1159,20 w 2007 r. - dochody UOKiK z tytułu rozliczeń z lat ubiegłych) kwotę pobraną w nadmiernej wysokości stwierdzoną przy rozliczeniu końcowym.

   Pozostałe środki budżetowe roku 2006 oraz również roku 2007 przeznaczone są na współfinansowanie grantów dla organizacji pozarządowych w ramach Transition Facility 2004 (szczegółowo opisanych w dalszej części niniejszego pisma), czyli również bezpośrednio zostaną przekazane na działalność konsumenckich organizacji pozarządowych, w tym również dla Federacji Konsumentów. W ramach środków posiadanych w budżecie UOKiK, stosownie do zobowiązań określonych fiszką projektu PL2004/016-829.02.04.04, w wysokości określonej dla współfinansowania równoległego (dla FFW - JFK) oraz w wysokości określonej dla współfinansowania łącznego (dla organizacji) zapewnił współfinansowanie projektu PL2004/016-829.02.04.04. W sierpniu 2006 r. zostało zawarte porozumienie z JFK określające zasady i płatności na rzecz JFK, a we wrześniu 2006 r. i styczniu 2007 r. zostały zawarte porozumienia z organizacjami pozarządowymi stosownie do kwot faktycznie zakontraktowanych. Dane dotyczące zawartych porozumień przedstawia tabela nr 4.

Tabela nr 4

Lp. Beneficjent Porozumienie Cel dotacji Kwota współfinansowania
Data Nr
1 2 3 4 5 6
1 Fundacja Fundusz Współpracy Jednostka Finansująco-Kontraktująca 4.08.2006 r. BN Współfinansowanie projektu PL2004/016-829.02.04.04. System ochrony konsumentów w części dotyczącej komponentu grantowego - Nr ref. 2004/016-829.02.04.04 64 106,52 EUR
2 Federacja Konsumentów 29.09.2006 r. 1 Infoteka - system informacji konsumenckiej 59 738,04 EUR
3 Stowarzyszenie Konsumentów Polskich 29.09.2006 r. 2 Infolinia konsumencka 59 550,00 EUR
4 Związek Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć 26.09.2006 r. 3 Co młody konsument wiedzieć powinien? - ogólnopolska kampania edukacyjna w szkołach 15 000,00 EUR
5 Stowarzyszenie Krzewienia Edukacji Finansowej 26.09.2006 r. 4 Świadomy i odpowiedzialny młody konsument 14 988,28 EUR
6 Polskie Towarzystwo Ekonomiki Gospodarstwa Domowego 26.09.2006 r. 5 Wzmocnienie pozycji konsumentów na rynku poprzez przeprowadzenie trzech niezależnych testów porównawczych wybranych produktów... 19 704,45 EUR
7 Stowarzyszenie Krzewienia Edukacji Finansowej 26.09.2006 r. 6 Krajowa Sieć Ośrodków Doradztwa Finansowego i Konsumenckiego 39 852,38 EUR
8 Federacja Konsumentów 12.01.2007 r. 3/2007 Porównawcze testy konsumenckie. Wzmocnienie pozycji konsumentów dzięki przeprowadzeniu dwóch niezależnych testów konsumenckich wybranych produktów rynkowych... 12 952,71 EUR
9 Stowarzyszenie Konsumentów Polskich 12.01.2007 r. 2/2007 "Masz prawo - ogólnopolska edukacja młodych konsumentów" 14 101,00 EUR
10 Polskie Towarzystwo Ekonomiki Gospodarstwa Domowego 12.01.2007 r. 1/2007 Wzmocnienie pozycji konsumentów na rynku poprzez przeprowadzenie trzech niezależnych testów porównawczych wybranych produktów... 19 840,58 EUR
11 Fundacja Fundusz Współpracy Jednostka Finansująco-Kontraktująca 4.08.2006 r. BN Współfinansowanie projektu PL2004/016-829.02.04.04. System ochrony konsumentów w części dotyczącej komponentu grantowego - Nr ref. 2004/016-829.02.04.04 14 395,37 EUR
Razem 334 229,33 EUR

   W 2006 r. UOKiK sfinansował 30% wartości porozumień, 70% płatności dokonane było/będzie w 2007 r.

   Dla JFK:

   58 278,65 euro + 5827,87 euro = 64 106,52 euro, 254 983,68 PLN

   Dla organizacji:

   208 833, 15 euro

   Z tego:

   2006 r. 30%, tj. 62 649,95 euro, 246 540,45 PLN

   2007 r. 70%, tj. 146 183,20 euro x 4,1 zł/1 euro, 600 000,00 PLN

   1.5 Dotacje przyznane przez UOKiK w 2007 r.

   Na 2007 r. budżet UOKiK przewiduje kwotę dotacji w wysokości 2100 tys. zł, w tym:

   - § 2820 1500 tys. zł,

   - § 2822 600 tys. zł (realizując projekt Transition Facility 2004 - 2004/016-829.02.04, Urząd zobowiązany jest do jego współfinansowania w zakresie wskazanym w pkt 1.4).

   W wyniku przeprowadzonego pierwszego postępowania konkursowego, UOKiK zlecił realizację w roku 2007 następujących zadań publicznych:

   1) Ogólnopolskie bezpłatne poradnictwo i pomoc prawna w zakresie uprawnień konsumentów oraz dochodzenia ich roszczeń - Radzie Krajowej Federacji Konsumentów (przyznana dotacja w wys. 1 100 000 zł).

   2) Pomoc prawna przy prowadzeniu spraw przed sądami powszechnymi i polubownymi sądami konsumenckimi oraz sporządzanie pism procesowych na rzecz konsumentów - Radzie Krajowej Federacji Konsumentów (przyznana dotacja w wys. 259 997 zł).

   3) Opracowanie Biuletynu dla powiatowych (miejskich) rzeczników konsumentów - Stowarzyszeniu Konsumentów Polskich (przyznana dotacja w wys. 100 000 zł).

   Pozostałe środki będą przedmiotem postępowania konkursowego.

   2. Zestawienie dofinansowania konsumenckich organizacji pozarządowych ze środków programu Phare oraz Transition Facility realizowanych przez UOKiK.

   2.1 Projekt PL0004.03 ˝Ochrona konkurencji i konsumentów˝, Phare 2000 (projekt zrealizowany).

   Przedstawiciele wszystkich organizacji uczestniczyli w większości seminariów i szkoleń o tematyce konsumenckiej prowadzonych przez ekspertów francuskich i fińskich, organizowanych w ramach umowy bliźniaczej. Ponadto brali udział w wizycie studyjnej do Paryża (Narodowy Instytut Konsumencki).

   W ramach ww. projektu zrealizowany również został przez Stowarzyszenie Konsumentów Polskich kontrakt na szkolenia dla rzeczników konsumentów - wartość: 49 350 EUR - lipiec 2003 r.

   2.2 Projekt PL0102.05 ˝Polityka konkurencji i ochrona konsumentów˝, Phare 2001 (projekt zrealizowany).

   W ramach ww. projektu zrealizowano w roku granty o wartości 180 000 EUR (w tym 30 000 EUR jako współfinansowanie łączne UOKiK).

   Dotacje przyznano 3 organizacjom:

   - ˝Zebranie i upowszechnienie danych o pozycji konsumentów na polskim rynku artykułów gospodarstwa domowego˝ - Stowarzyszenie Konsumentów Polskich, w kwocie: 46 096,34 euro;

   - ˝Upowszechnianie wiedzy konsumenckiej na temat rynku usług ubezpieczeniowych˝ - Federacja Konsumentów, w kwocie: 46 307,15 euro;

   - ˝Wzmocnienie pozycji konsumentów na rynku artykułów żywnościowych poprzez przeprowadzenie niezależnych testów porównawczych wybranych produktów (płatki śniadaniowe, chipsy ziemniaczane)˝ - Polskie Towarzystwo Ekonomiki Gospodarstwa Domowego (we współpracy z SKP i FK), w kwocie: 51 428,90 euro.

   Ostateczna łączna wartość kontraktów podpisanych z pozarządowymi organizacjami konsumenckimi wyniosła 143 832,39 euro. Ponadto UOKiK przekazał na konta tych organizacji w ramach finansowania ich wkładu własnego kwotę 20% kosztów każdego z projektów na łączną sumę 28 766,48 euro. Wymaga podkreślenia fakt, iż wszystkie organizacje dostały grant w wysokości 100% wartości projektu, co było możliwe dzięki bezprecedensowemu zapewnieniu przez Urząd wymaganego wkładu własnego poszczególnych organizacji.

   Ponadto przedstawiciele organizacji konsumenckich byli zapraszani na większość seminariów i warsztatów o tematyce konsumenckiej, prowadzonych przez ekspertów niemieckich i austriackich, organizowanych w ramach umowy bliźniaczej (na koszt UOKiK).

   W ramach zmian (amendmentu) do umowy twinningowej zrealizowano także następujące działania dla Federacji Konsumentów:

   - zakup pozycji książkowych o tematyce konsumenckiej;

   - zakup sprzętu komputerowego i biurowego dla Rady Krajowej i 5 klubów Federacji Konsumentów;

   - wizyta studyjna do Berlina w celu wymiany doświadczeń w zakresie skuteczności wpływania konsumenckich organizacji na tworzenie polityki konsumenckiej (działalność lobbingowa);

   - seminarium w Warszawie nt. lobbingu w odniesieniu do działalności organizacji konsumenckich;

   - wizyta studyjna do Berlina w celu zapoznania się z funkcjonowaniem infoteki;

   - warsztaty nt. zarządzania infoteką;

   - doradztwo dla Federacji Konsumentów nt. tworzenia modelowych klubów: spotkania w klubach FK oraz warsztaty we Wrocławiu i Poznaniu.

   W celu zwiększenia efektywności FK eksperci z Niemiec przeanalizowali działalność i strukturę organizacji. W efekcie zostały przekazane wnioski i propozycje usprawnień, które między innymi miały pomóc FK starać się samodzielnie o wspólnotowe środki finansowe.

   2.3 Projekt PL0301.10 ˝Wzmocnienie polityki ochrony konsumentów˝, Phare 2003.

   W ramach ww. projektu zrealizowano jedyny tego rodzaju w ramach Phare kompleksowy komponent inwestycyjny (projekt urzędu centralnego obejmujący swoim zakresem również sektor pozarządowy i administrację samorządową) na zakup sprzętu informatycznego m.in. dla konsumenckich organizacji pozarządowych (Federacja Konsumentów i Stowarzyszenie Konsumentów Polskich) w następujących ilościach:

   - 434 zestawy komputerowe (w tym: 322 dla rzeczników konsumentów, 31 dla sądów polubownych, 51 dla organizacji - 47 Federacja Konsumentów, 4 Stowarzyszenie Konsumentów Polskich, 5 Inspekcja Handlowa, 15 UOKiK);

   - 51 kolorowych drukarek laserowych (w tym 31 dla rzeczników konsumentów, 2 dla FK, 1 dla SKP, 12 dla UOKiK i delegatur oraz 5 dla Inspekcji Handlowej);

   - 27 drukarek atramentowych dla Federacji Konsumentów.

   Wymaga podkreślenia fakt, iż wymagane 25% współfinansowania części inwestycyjnej zastało zapewnione przez UOKiK, tak więc organizacje pozarządowe otrzymały sprzęt komputerowy nie ponosząc żadnych kosztów.

   2.4 Projekt Transition Facility 2004 ˝System ochrony konsumentów˝.

   W ramach projektu realizowany jest komponent grantowy specjalnie dedykowany dla konsumenckich organizacji pozarządowych o łącznej wartości: 1 075 000 EUR (w tym 75 000 EUR współfinansowanie UOKiK).

   Zgodnie z zatwierdzonym przez Komisję Europejską projektem UOKiK, w ramach grantu środki finansowane są przeznaczone na:

   - infotekę (stworzenie i aktualizacja) - c.a. 300 000 EUR;

   - infolinię konsumencką (stworzenie i rozwój) - c.a. 300 000 EUR;

   - edukację młodych konsumentów (ogólnokrajowe kampanie edukacyjne oraz edukacja konsumencka w szkołach) - c.a. 75 000 EUR;

   - testy porównawcze - c.a. 200 000 EUR;

   - usługi finansowe (poradnictwo) - c.a. 200 000 EUR.

Zestawienie podpisanych umów (realizacja upływa w czerwcu bądź październiku br.).
PL2004/016-829.02.04.04

Dane dotyczące beneficjentów
LP Numer projektu Nazwa projektu Nazwa Kwota dotacji w euro
(80% całości budżetu)
Działanie I "Rozwój, zapewnienie działania i regularna aktualizacja "Infoteki" dla konsumentów"
1 KON/04 Infoteka - system informacji konsumenckiej Federacja Konsumentów 238 952,16
Działanie II "Rozwój i działanie infolinii dla konsumentów"
2 KON/08 Infolinia konsumencka Stowarzyszenie Konsumentów Polskich 238 200,00
Działanie III "Edukowanie młodych konsumentów dzięki ogólnokrajowym działaniom szkoleniowym w szkołach"
3 KON/02 Co młody konsument wiedzieć powinien? - ogólnopolska kampania edukacyjna w szkołach. Związek Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć 60 000,00
4 KON/06 Świadomy i odpowiedzialny młody konsument Stowarzyszenie Krzewienia Edukacji Finansowej 59 953,12
Działanie IV "Przeprowadzenie porównawczych testów produktów"
5 KON/01 Wzmocnienie pozycji konsumentów na rynku poprzez przeprowadzenie trzech niezależnych testów porównawczych wybranych produktów... Polskie Towarzystwo Ekonomiki Gospodarstwa Domowego 78 817,80
Działanie V "Usługi doradcze dotyczące nadmiernego zadłużania i powiązanej problematyki usług finansowych"
6 KON/05 Krajowa Sieć Ośrodków Doradztwa Finansowego i Konsumenckiego Stowarzyszenie Krzewienia Edukacji Finansowej 159 409,50
Razem euro 835 332,58

   Dodatkowo, na wniosek Urzędu przeprowadzono drugą rundę aplikacyjną, w wyniku której podpisane zostały następujące umowy:

   1) W dniu 15.12.2006 r. podpisano z PTEGD umowę nr 8299/JFK/PPt-DV/2006-TF2004/016-829.02.04.04/P/Kon2/01 na przeprowadzenie trzech niezależnych testów porównawczych wybranych produktów: kosmetyków pielęgnacyjno-ochronnych (nieprzeznaczonych do opalania) z deklaracją ochrony przeciwsłonecznej; kosmetyków przeznaczonych do opalania z deklaracją ochrony przeciwsłonecznej; suszarek do włosów do użytku domowego - kwota 79 362,32 EUR.

   2) W dniu 15.12.2006 r. podpisano ze Stowarzyszeniem Konsumentów Polskich umowę nr 8297/JFK/PPt-DV/2006-TF2004/016-829.02.04.04/P/Kon2/05 na realizację przedsięwzięcia pt. ˝Masz prawo - ogólnopolska edukacja młodych konsumentów.˝ - kwota 56 404,00 EUR.

   3) W dniu 15.12.2006 r. podpisano z Federacją Konsumentów umowę nr 8298/JFK/PPt-DV/2006-TF2004/016-829.02.04.04/P/Kon2/07 na realizację przedsięwzięcia pt. ˝Porównawcze testy konsumenckie. Wzmocnienie pozycji konsumentów dzięki przeprowadzeniu dwóch niezależnych testów konsumenckich wybranych produktów rynkowych: pampersów oraz pielęgnacyjnych preparatów antybakteryjnych.˝ - kwota 51 810,84 EUR.

   Do powyższych kwot należy dodać 20% wymaganego współfinansowania, którego pokrycie zapewnia UOKiK (w ponad połowie ze środków własnych oraz ubiegając się o stosowne finansowanie z rezerwy celowej budżetu państwa przeznaczonej m.in. na współfinansowanie projektów Transition Facility), co również jest działaniem precedensowym, gdyż granty dla żadnych innych organizacji pozarządowych nie są finalnie przyznawane w wysokości 100%. Urząd podjął się negocjacji z Komisją Europejską takiej formy finansowania, mając na względzie sytuację (również prawną) organizacji konsumenckich w Polsce.

   W ramach twinningu realizowanego, również w projekcie Transition Facility 2004, wspólnie z Wielką Brytanią i Danią przewidziano szereg specjalistycznych szkoleń i konsultacji zagranicznych ekspertów o uznanej międzynarodowej pozycji dla konsumenckich organizacji pozarządowych, mających na celu stałe podwyższanie kwalifikacji zawodowych ich pracowników oraz dostęp do rozwiązań i doświadczeń innych krajów członkowskich UE, w których udział finansowany jest w całości przez UOKiK (np. trzy 1-dniowe sesje szkoleniowe dla rzeczników konsumentów i organizacji pozarządowych nt. zwiększania efektywności pracowników organizacji konsumenckich i rzeczników konsumentów, w celu ułatwienia działań lobbingowych i brania udziału w procesach decyzyjnych w skali kraju i Europy).

   Ponadto, pracownicy Urzędu informują poszczególne organizacje o wszystkich możliwościach zdobywania środków finansowych pochodzących z Komisji Europejskiej i służą doradztwem w przypadku pojawiania się pytań czy wątpliwości.

   Pragnę wskazać, iż UOKIK przygotuje do końca czerwca br., stosownie do uzgodnień w ramach Ewaluacji okresowej sektora Rynek Wewnętrzny, komponent: ochrona konsumentów, raport nr TF/IE/PL/IM/06004, analizę możliwości dalszego finansowania działań uruchomionych w wyniku przyznania grantów dla organizacji konsumenckich oraz przekaże wnioski z analizy organizacjom konsumenckim, przed zakończeniem realizacji działań w ramach przyznanych grantów.

   Należy również mieć na względzie fakt, iż Federacja Konsumentów otrzymuje z budżetu Urzędu około 90% wszystkich środków, które są przeznaczone dla organizacji konsumenckich. Dbając o właściwy rozwój ruchu konsumenckiego w Polsce oraz realizując cele rządowej polityki konsumenckiej, UOKiK zobowiązany jest do współpracy ze wszystkimi partnerami. W tym kontekście nie można jednakże pominąć faktu, iż Federacja Konsumentów jest jedyną organizacją konsumencką o zasięgu ogólnopolskim. W związku z tym, jako jedyna może prowadzić część zadań publicznych zlecanych przez UOKiK. Zadania, polegające m.in. na ogólnopolskim, bezpłatnym poradnictwie i pomocy prawnej w zakresie uprawnień konsumentów oraz dochodzenia ich roszczeń, sporządzaniu pozwów w imieniu i na rzecz konsumentów, udzielanie konsumentom pomocy prawnej przy prowadzeniu spraw przed sądami powszechnymi i sądami polubownymi powinny mieć jak najszerszy zasięg, tak aby pomoc organizacji docierała do największej możliwej liczby konsumentów.

   W celu szczegółowej weryfikacji wywiązywania się Federacji Konsumentów z powierzonych zadań oraz wobec otrzymywanych sygnałów od konsumentów Urząd przeprowadził kontrolę merytoryczną (UOKiK przeprowadził również kontrolę w Stowarzyszeniu Konsumentów Polskich), która w konsekwencji prowadzi do podniesienia jakości świadczonych przez Federację usług oraz do zwiększenia efektywności realizowanych działań, a także zmniejszenia liczby skarg/negatywnych sygnałów od konsumentów, napływających do Urzędu w związku z działalnością konsumenckich organizacji pozarządowych (w załączeniu kopia wystąpienia pokontrolnego)*). Ponadto, niestety należy wskazać, iż realizacja zadań publicznych przez Federację Konsumentów wobec nieprzestrzegania przez FK przepisów obowiązujących dla dotacji udzielanych z budżetu państwa doprowadziła w bieżącym roku (rozliczenie roku 2006) do złożenia przez UOKiK zawiadomienia o naruszeniu dyscypliny finansów publicznych (kopia w załączeniu)*). Dodatkowo, realizacja grantu UE przeznaczonego na stworzenie infoteki w chwili obecnej podlega szczegółowej weryfikacji Urzędu i Fundacji ˝Fundusz Współpracy˝, wobec zaistnienia sytuacji dokonania przez Federację wydatkowania środków publicznych z pominięciem przepisów w zakresie zamówień publicznych, co skutkować może nawet nieuznaniem części wydatków poniesionych z naruszeniem prawa (kopia korespondencji w załączeniu)*). Należy ponadto wskazać na wyniki kontroli przeprowadzonej przez KPRM w roku 2006, które wskazywały na pewnego rodzaju nieprawidłowości występujące w działalności organizacji konsumenckich, w tym Federacji Konsumentów, których UOKiK nie może nie brać pod uwagę dokonując bieżącej oceny tego obszaru działań.

   Pragnę podkreślić, iż w budżecie UOKiK na rok 2007 nie ograniczono środków finansowych na działalność żadnej z organizacji pozarządowych, jednakże dotacje przyznawane są w wyniku otwartego konkursu ofert, zgodnie z ustawą o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, co w zasadniczy sposób ma wpływ na ostateczny kształt i beneficjentów udzielanych dotacji. Ponadto, Urząd w ramach posiadanych środków zobowiązany był do zapewnienia współfinansowania grantów TF 2004 oraz, co wymaga podkreślenia, dodatkowo na ten cel uzyskał środki z rezerwy celowej budżetu państwa na rok 2007 (współfinansowanie projektów UE) w wysokości 237 804 zł.

   W ocenie Urzędu, podjęte zostały wszystkie możliwe kroki w celu zapewnienia Federacji Konsumentów i innym organizacjom konsumenckim znaczącego wsparcia pochodzącego ze środków pomocowych Unii Europejskiej, ukierunkowanego zarówno na tak podstawowe rzeczy, jak zapewnienie pozycji książkowych dla Federacji Konsumentów czy wyposażenia (zestawy komputerowe, faksy, urządzenia wielofunkcyjne), ale przede wszystkim na finansowanie działań, które w znaczący sposób wpłyną na rozwój i utrzymanie struktur tych organizacji w dłuższej perspektywie.

   Reasumując, chciałbym podkreślić, że środki finansowe budżetu państwa dla organizacji konsumenckich są niezbędne (uwzględniając ponadto ograniczenia ustawowe w sposobie finansowania konsumenckich organizacji pozarządowych), gdyż wykonują one bardzo ważne zadania z zakresu realizacji polityki konsumenckiej, zaś Urząd dokłada wszelkich możliwych starań (w ramach swoich ograniczeń budżetowych), aby wspierać te organizacje, które wykonują swe działania w sposób przynoszący największe korzyści konsumentom. Mając powyższe na uwadze, pragnę poinformować, iż projektując budżet UOKiK na rok 2008 dołożę wszelkich starań, aby został on zwiększony w zakresie działu 500, rozdziału 50095 o kwotę co najmniej 1 mln zł, w szczególności, iż finansowanie ze środków UE w tak dużym zakresie jak dotychczas nie będzie już możliwe oraz przede wszystkim uwzględniając konieczność zapewnienia, oprócz działań dotychczasowych, również kontynuacji działań stworzonych ze środków Unii Europejskiej (ogólnopolska bezpłatna infolinia konsumencka czy infoteka).

   Z poważaniem

   Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

   Marek Niechciał

   Warszawa, dnia 8 maja 2007 r.