V kadencja

Odpowiedź ministra zdrowia

na zapytanie nr 63

w sprawie jakości wody pitnej na terenie miasta stołecznego Warszawy

   Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na pismo z dnia 6 grudnia 2005 r., znak: SPS-024-63/05, w sprawie przekazania zapytania Pana Piotra Gadzinowskiego - Posła na Sejm RP z dnia 30 listopada 2005 r. dotyczącego pogorszenia jakości wody przeznaczonej do spożycia na terenie miasta stołecznego Warszawy, uprzejmie wyjaśniam, co następuje.

   Nadzór nad jakością wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi sprawują organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej na zasadach określonych w ustawie z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. Nr 90, poz. 575 z późn. zm.) oraz w ustawie z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. Nr 72, poz. 747 z późn. zm.).

   Jednocześnie zgodnie z zapisami ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne ma obowiązek zapewnić konsumentom należytą jakość dostarczanej wody.

   Na organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej, w tym państwowego powiatowego inspektora sanitarnego, rozporządzeniem z dnia 19 listopada 2002 r. w sprawie wymagań dotyczących jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 203, poz. 1718), wydanym na podstawie art. 13 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, nałożony został obowiązek prowadzenia monitoringu kontrolnego oraz przeglądowego jakości wody, a tym samym sprawowania nadzoru nad przedsiębiorstwami wodociągowo-kanalizacyjnymi na podległym terenie.

   W ramach prowadzenia monitoringu jakości wody Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w m.st. Warszawie stwierdził w badaniach z 12 września br. nieakceptowany zapach wody i natychmiast powiadomił pisemnie Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji S.A. w m.st. Warszawie (PHK 6030/104/05) o stwierdzonych nieprawidłowościach w zakresie przebadanych parametrów. Ponadto zobowiązał przedsiębiorstwo do informowania o podjętych działaniach, wskazując jednocześnie teren Pragi Południe jako wymagający intensywnego płukania sieci wodociągowej oraz zwiększonej częstotliwości badań kontrolnych jakości wody.

   Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji S.A. w m.st. Warszawie zastosowało się do wskazań Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego m.st. Warszawy, zgodnie z którymi niezwłocznie wykonano intensywne 12-godzinne płukanie sieci wodociągowej. Następnie pobrano do analizy laboratoryjnej próbki wody pochodzące z sieci ulicznej. Uzyskane wyniki badań potwierdziły zgodność badanych parametrów, w tym również zapachu, z obowiązującymi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 19 listopada 2002 r.

   Ponowne zgłoszenie dotyczące nieprzyjemnego zapachu wody pochodzącej z sieci wodociągowej odebrano w pierwszych dniach listopada. Zgłoszenia dotyczyły głównie rejonu Saskiej Kępy, Gocławia, Grochowa, a następnie Mokotowa i starej części Pragi Północ.

   Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w m.st. Warszawie w dniach 4 i 7 listopada br. powiadomił pismami Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji S.A. w Warszawie o przekroczeniach w wynikach badań jakości wody, zobowiązując jednocześnie do podjęcia stosownych działań zmierzających do poprawy jakości wody.

   W wyniku tej interwencji Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Warszawie podjęło następujące działania:

   - zintensyfikowano płukanie sieci wodociągowej obejmującą tzw. końcówki przewodów wodociągowych i całe rejony miasta przez intensywne odwadnianie i wymianę wody;

   - zintensyfikowano badania jakości wody w sieci miejskiej z naciskiem położonym na oznaczenie zapachu wody ˝na zimno˝ i ˝na gorąco˝(60^oC), próby wody do badań laboratoryjnych pobierane były z sieci miejskiej oraz bezpośrednio w mieszkaniach osób skarżących się na zapach wody, wzmożona kontrola dotyczyła całej strefy zasilania Zakładu Wodociągu Praskiego, poboru próbek wody dokonywano sukcesywnie;

   - znacznie zwiększono liczbę wykonywanych badań wody w układzie technologicznym Zakładu Wodociągu Praskiego: zwiększono częstotliwość analiz wykonywanych na poszczególnych etapach uzdatniania wody;

   - ograniczono produkcję Zakładu Wodociągu Praskiego z uwagi na fakt, że zgłoszenia dotyczyły jedynie strefy zasilania Zakładu Wodociągu Praskiego, zdecydowano o czasowym ograniczeniu produkcji tego Zakładu z jednoczesnym przejęciem znacznej części strefy zasilania przez Zakład Wodociągu Północnego, który pobiera wodę z innego źródła - z Zalewu Zegrzyńskiego;

   - zmieniono sposób dezynfekcji wody uzdatnionej w Zakładzie Wodociągu Praskiego - ze stosowanego dotychczas ClO2 stopniowo na mieszankę ClO2 i Cl2, a obecnie na Cl2 z minimalną dawką ClO2 (do 0,4 mg/l ClO2);

   - prowadzony jest na bieżąco biomonitoring (na rybach) w układzie przepływowym wody surowej oraz dodatkowo prowadzi się testy bioindykacji w układach technologicznych.

   Wymienione wyżej działania oraz badania są najlepszym obiektywnym gwarantem bezpieczeństwa sanitarnego produkowanej wody.

   Na dzień dzisiejszy nie są znane dokładne przyczyny pojawienia się nieakceptowalnego zapachu wody w sieci miejskiej. Niemniej jednak najbardziej prawdopodobną przyczyną są procesy wtórne zanieczyszczenia wody, które są bardzo złożone i nie do końca rozpoznane.

   W roku 2004 miała miejsce podobna sytuacja dotycząca pogorszenia jakości wody w postaci nieakceptowalnego zapachu. Po przeprowadzeniu całego szeregu badań ustalono, że za nieodpowiedni zapach wody uzdatnionej odpowiadała geosmina, produkt metabolizmu organizmów żyjących w wodach, np. promieniowców. Wykonywane były również badania chemiczne i toksykologiczne wody. We wszystkich przebadanych próbkach wody nie stwierdzono związków toksycznych. Niemniej jednak pochodne powstające w trakcie uzdatniania i dezynfekcji mogą mieć właściwości szkodliwe dla zdrowia. Poziom związków szkodliwych dla zdrowia jest określony ww. cytowanym rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 19 listopada 2002 r. i monitorowany przez przedsiębiorstwa wodociągowe w ramach kontroli wewnętrznej produkowanej wody oraz kontroli zewnętrznej realizowanej przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej w ramach nadzoru nad jakością wody.

   Czynnikiem wpływającym na wystąpienie tego rodzaju zjawiska były prawdopodobnie bardzo niskie stany wody w Wiśle.

   W tym roku również poziom wody w Wiśle od kwietnia sukcesywnie się obniżał, powodując osłabienie nurtu w rzece i spadek efektywności procesu infiltracyjnego. Ponadto utrzymująca się przez długi czas wysoka temperatura wody ujmowanej i wody w sieci dystrybucyjnej również wpływała negatywnie na jakość dostarczanej wody.

   Obecnie na zlecenie Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji S.A. w Warszawie w specjalistycznych ośrodkach badawczych warszawskim i poznańskim wykonywane są badania jakości wody wychodzącej z zakładu Wodociągu Północnego i wody w sieci miejskiej, ze szczególnym uwzględnieniem identyfikacji procesów zachodzących w wodzie w sieci dystrybucyjnej oraz poziomu i charakteru związków organicznych, które mogą być jedną z przyczyn pojawiania się nieakceptowalnego zapachu wody wodociągowej. Ponadto prowadzone są badania osadów znajdujących się wewnątrz przewodów wodociągowych.

   Równocześnie Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Warszawie nawiązało współpracę z ośrodkami naukowymi w celu opisania mechanizmu obserwowanego zjawiska i opracowania skutecznego sposobu i systemu zapobiegania w przypadku ponownego pojawienia się nieakceptowanego zapachu wody w sieci miejskiej.

   Jednocześnie uprzejmie informuję Pana Marszałka, że zgodnie z informacjami przekazanymi przez Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji S.A. w Warszawie od wielu lat jest sukcesywnie realizowany ˝Program Poprawy Jakości Wody˝. Program ten został przyjęty i zaakceptowany przez Radę m.st. Warszawy. W ramach tego programu zostały przeprowadzone głębokie modernizacje techniczne i technologiczne w zakresie Stacji Uzdatniania Wody we wszystkich zakładach dostarczających wodę mieszkańcom Warszawy. Obecnie do pełnej realizacji zamierzeń przyjętych w ww. programie pozostało jedynie wprowadzenie sorpcji na węglu aktywnym poprzedzonej procesem ozonowania pośredniego - proces przewidziany jest dla wszystkich Zakładów Wodociągowych Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji S.A. w Warszawie.

   Analizując zaistniałą sytuację, stwierdzam, że działania służb sanitarnych były prowadzone prawidłowo, ponieważ Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w m.st. Warszawie podejmował wszystkie niezbędne działania w zakresie swoich kompetencji, w tym informował mieszkańców o ewentualnych przyczynach i sposobach zmniejszania uciążliwości, jak również zadecydował o zwiększeniu liczby wykonywanych badań wody, dokonując poborów interwencyjnych w mieszkaniach prywatnych.

   Ponadto Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Warszawie, pełniący nadzór nad działaniami Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w m.st. Warszawie, przekazywał na bieżąco informacje Głównemu Inspektorowi Sanitarnemu, kierującemu działaniami organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

   Z wyrazami szacunku

   Minister

   Zbigniew Religa

   Warszawa, dnia 27 grudnia 2005 r.