V kadencja
Zapytanie nr 242
do ministra transportu i budownictwa
w sprawie wypłacenia odszkodowania z tytułu przekazania drogi na rzecz gminy na mocy decyzji podziałowych
Szanowny Panie Ministrze! Podczas pełnienia przeze mnie jednego z dyżurów poselskich zwrócił się do mnie przedstawiciel jednej z gmin powiatu wolsztyńskiego w sprawie wniosków, które wpłynęły do Urzędu Gminy o wypłacenie odszkodowania za przekazane na rzecz gminy na mocy decyzji podziałowych drogi, które z mocy prawa przeszły na własność gminy zgodnie z art. 98 ustęp 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 roku. Sprawy są nieuregulowane np. z roku 1997, 1998, a także z lat osiemdziesiątych.
Plan miejscowy, a co za tym idzie, decyzje podziałowe, na skutek których wytyczono w planie drogi, został zrobiony na wniosek zainteresowanych mieszkańców, po podpisaniu przez nich deklaracji o przystąpieniu do planu, pokryciu kosztów jego opracowania i przekazania powstałych dróg na rzecz gminy bez żadnych roszczeń. Dodatkowo mieszkańcy Osłonina, na podstawie otrzymanych decyzji i wykonania planu podziału gruntów z przeznaczeniem na działki letniskowe, podpisali umowy i aneksy do tych umów. Zrzekli się na piśmie kolejny raz prawa do odszkodowania od gminy za przekazane grunty pod drogi. Gmina w zamian za koszt opracowania planu odstąpiła od pobrania przysługującej jej z tytułu wzrostu wartości nieruchomości renty planistycznej. Gmina ze swych zobowiązań wywiązała się w 100%. Skoro dojdzie do wypłacenia odszkodowań, budżet na rok 2006 będzie musiał być zmieniony i z wydatków będą musiały być wykreślone inwestycje, co jednocześnie pozbawi gminę możliwości pozyskiwania środków unijnych, a co za tym idzie skutki będą odczuwalne przez wiele lat.
Należy zwrócić uwagę na to, iż ustawodawca nierówno traktuje gminę i właścicieli gruntów. Wynika to z tego, że gmina ma obowiązek wypłacić odszkodowanie za przejęte drogi kilka, kilkanaście czy nawet kilkadziesiąt lat po przeprowadzonym podziale wg aktualnie obowiązujących cen rynkowych. Jednak prawo do pobrania opłaty adiacenckiej (opłata za wzrost wartości nieruchomości będący wynikiem podziału nieruchomości - art. 98a ust. 1 ustawy) gmina ma tylko w terminie 3 lat od dnia, w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna. Nakładając opłatę adiacencką, gmina mogłaby sobie zminimalizować skutki finansowe wypłaconych odszkodowań, ale tylko w ww. terminie.
Po upływie tego terminu gmina nie może zrobić już nic poza wypłaceniem odszkodowania. Dlatego celowe jest wprowadzenie do ustawy zapisu, który równałby prawa obu stron tak, aby właściciele nieruchomości nie mogli domagać się wypłaty odszkodowania po upływie 3 lat od dnia, w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna lub ewentualnie umożliwić gminie wprowadzenie opłaty adiacenckiej po upływie 3 lat od dnia uostacznienia się decyzji podziałowej.
Dlaczego właściciele gruntów, którzy w wyniku przeprowadzonych podziałów nieruchomości uzyskują ogromne korzyści majątkowe, mają takie samo prawo do odszkodowania jak podmioty przymusowo pozbawione własności? Czy dla rozwiązania powyższego problemu z pewnością niejednej gminy w Polsce nie warto byłoby jak najszybciej zmienić ustawę o gospodarce nieruchomościami?
Będę wdzięczny Panu Ministrowi za zainteresowanie się problemem i udzielenie odpowiedzi w tej sprawie.
Z poważaniem
Poseł Stanisław Piosik
Wolsztyn, dnia 6 stycznia 2006 r.