V kadencja

Odpowiedź ministra pracy i polityki społecznej

na zapytanie nr 150

w sprawie funkcjonowania przepisów Kodeksu pracy w zakresie udzielania na wniosek pracownika urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim

   Odpowiadając na zapytanie Pana Posła Jana Szwarca, przesłane przy piśmie z dnia 22 grudnia 2005 r., znak: SPS-024-150/05, w sprawie funkcjonowania przepisów Kodeksu pracy w zakresie udzielania na wniosek pracownika urlopu wypoczynkowego przypadającego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, uprzejmie wyjaśniam, co następuje:

   Zgodnie z art.163 § 3 Kodeksu pracy, na wniosek pracownicy udziela się jej urlopu bezpośrednio po urlopie macierzyńskim; dotyczy to także pracownika - ojca wychowującego dziecko, który korzysta z urlopu macierzyńskiego. Urlop ten przysługuje w pełnym należnym pracownikowi wymiarze także wówczas, gdy bezpośrednio po zakończeniu urlopu wypoczynkowego pracownik korzysta z urlopu wychowawczego.

   W ocenie Pana Posła powołany stan prawny powoduje nieuzasadnione obciążenie pracodawcy obowiązkiem udzielenia urlopu wypoczynkowego w pełnym wymiarze za okres, w którym pracownik faktycznie pracy nie świadczy. Zdaniem Pana Posła należałoby w takich przypadkach stosować, określoną w art. 155² Kodeksu pracy, zasadę udzielania urlopu w wymiarze proporcjonalnym, tak jak ma to miejsce w odniesieniu do pracowników podejmujących pracę po urlopie wychowawczym. Stosownie bowiem do regulacji zawartej w art. 155² K.p. pracownikowi powracającemu do pracy u dotychczasowego pracodawcy po trwającym co najmniej 1 miesiąc okresie urlopu wychowawczego przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze proporcjonalnym do okresu pozostałego do końca danego roku kalendarzowego.

   Wobec powyższego pragnę wyjaśnić, iż uzasadnienia dla wskazanego przez Pana Posła zróżnicowania w zakresie wymiaru urlopu wypoczynkowego należnego pracownikowi po urlopie macierzyńskim i po urlopie wychowawczym należy upatrywać w przepisach Kodeksu pracy, które w sposób odmienny określają wymiar tych urlopów, zasady ich udzielania oraz korzystania z urlopu.

   Przede wszystkim należy wskazać na istotne różnice w zakresie wymiaru tych urlopów. Urlop wychowawczy może być udzielony na 3 lata (a w niektórych przypadkach na dłużej), natomiast maksymalny wymiar urlopu macierzyńskiego wynosi obecnie 26 tygodni. Ponadto decyzja o wymiarze i terminie korzystania z urlopu wychowawczego należy do pracownika, natomiast w przypadku urlopu macierzyńskiego pracownik nie ma wpływu zarówno na wymiar, jak i termin korzystania z tego urlopu. Konsekwencją tych odmienności jest zróżnicowanie w zakresie wymiaru urlopu wypoczynkowego należnego pracownikowi bezpośrednio po urlopie macierzyńskim i po urlopie wychowawczym.

   Pragnę także dodać, iż urlop macierzyński nie jest jedynym okresem niewykonywania pracy pozostającym bez wpływu na wymiar przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego. Poza zakresem powołanych przez Pana Posła przepisów art. 155¹ i art. 155² K.p., zawierających zasadę proporcjonalności urlopu wypoczynkowego, pozostaje także okres niewykonywania pracy z powodu choroby. Dlatego też pracownikowi podejmującemu pracę po okresie niewykonywania pracy z powodu choroby (niezależnie od długości trwania tego okresu) podobnie jak po urlopie macierzyńskim, przysługuje urlop wypoczynkowy w pełnym wymiarze.

   Odnosząc się do podniesionego przez Pana Posła argumentu, iż obciążenie pracodawcy obowiązkiem udzielenia pracownikowi podejmującemu pracę po urlopie macierzyńskim urlopu wypoczynkowego w pełnym wymiarze może utrudniać lub uniemożliwiać pracownikowi podjęcie pracy, pragnę podkreślić, iż w razie rozwiązania umowy po urlopie macierzyńskim i podjęcia nowego zatrudnienia wymiar należnego pracownikowi urlopu ustala się na zasadach określonych w art. 155¹ K.p., tj. w wymiarze proporcjonalnym, chyba że pracownik wykorzystał urlop w całości przed rozwiązaniem umowy.

   Jednocześnie uprzejmie informuję, iż z korespondencji kierowanej do Ministerstwa nie wynika, aby podniesiony przez Pana Posła problem był przyczyną ˝niechęci przedsiębiorców do zatrudniania młodych kobiet˝, tym bardziej że z uprawnień do urlopów mogą korzystać także ojcowie. Dlatego też nie są obecnie planowane działania legislacyjne w tej sprawie.

   Minister

   Krzysztof Michałkiewicz

   Warszawa, dnia 12 stycznia 2006 r.