V kadencja

Interpelacja nr 919

do ministra spraw wewnętrznych i administracji

w sprawie przeciwdziałania włóczęgostwu, drobnej przestępczości ulicznej oraz innym patologiom uciążliwym dla obywateli, także zjawiska wagarowania dzieci i młodzieży

   Wielce Szanowny Panie Ministrze! Na podstawie art. 14 ust. 1 pkt 7 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora z dnia 9 maja 1996 r. (z późn. zm.) oraz art. 192 uchwały Sejmu RP z dnia 30 lipca 1992 r. Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej zwracam się do pana ministra z interpelacją w sprawie przeciwdziałania włóczęgostwu, drobnej przestępczości ulicznej oraz innym patologiom uciążliwym dla obywateli, także zjawiska wagarowania dzieci i młodzieży.

   Stan faktyczny

   Z opisywanym problemem zetknąłem się na większą skalę już jako przewodniczący Komisji Bezpieczeństwa Rady Miasta Poznania. Obecnie, kiedy pełnię funkcję posła na Sejm RP, wpływa do mojego biura bardzo dużo sygnałów wskazujących na konieczność podjęcia pilnych kroków w zakresie zmian prawnych oraz działań organów stojących na straży porządku publicznego dotyczących bardzo uciążliwej dla obywateli drobnej przestępczości ulicznej, włóczęgostwa oraz nasilającego się wśród dzieci i młodzieży zjawiska wagarowania. Moja dotychczasowa praktyka działalności społecznej i politycznej potwierdza konieczność podjęcia zdecydowanych działań w omawianym zakresie, co w znacznej mierze czyni już rząd Kazimierza Marcinkiewicza.

   Problem włóczęgostwa sprowadza się w polskiej rzeczywistości głównie do gromadzenia się grup ludzi, najczęściej ze środowisk szczególnie narażonych na rozwój patologii społecznych na ulicach, w bramach, na klatkach schodowych, w okolicach sklepów prowadzących sprzedaż napojów alkoholowych itp. Te swoiste - trwające często wiele godzin - zebrania najczęściej mają na celu wspólne spożywanie napojów alkoholowych w miejscach do tego nieprzeznaczonych, a zwykle w miejscach, gdzie jest to wprost zabronione. Spożywanie alkoholu w tych okolicznościach generuje z kolei inne niekorzystne zjawiska społeczne, takie jak zakłócanie porządku publicznego, zaczepianie przechodzących ludzi, wyłudzanie pieniędzy, drobne kradzieże, dewastację mienia, a w konsekwencji nawet spadek atrakcyjności wielu miejsc, co nie pozostaje bez wpływu na skutki finansowe np. dla osób prowadzących działalność gospodarczą w miejscach dotkniętych tym zjawiskiem. Bardzo często grupy tego typu przemieszczają się również, rozszerzając wachlarz miejsc swojej ˝aktywności˝. W ten sposób mamy do czynienia z typowym włóczęgostwem, do tego często o charakterze kryminogennym.

   Opisywane zjawisko ma bezpośredni wpływ na dalszą demoralizację osób w nim uczestniczących m.in. poprzez przywiązywanie ich na stałe do grup marginesu społecznego, utrwalanie przekonania o tym, iż nie należy szukać innej drogi w swoim życiu m.in. poprzez szukanie pracy. Poza wszelką wątpliwością jest również fakt, że zjawisko włóczęgostwa, ulicznych libacji i drobnej przestępczości eskaluje z czasem w stronę znacznie poważniejszej przestępczości, niestety coraz częściej również z udziałem osób nieletnich.

   Z opisywanym zjawiskiem łączy się również niestety coraz powszechniejsze zjawisko wagarowania dzieci i młodzieży. Oprócz oczywistego aspektu zakłóceń w realizacji konstytucyjnego obowiązku szkolnego mamy w tym przypadku do czynienia z narastaniem zjawiska generowania przestępczości w czasie zajęć lekcyjnych. W godzinach lekcyjnych wagarująca młodzież często dopuszcza się spożywania napojów alkoholowych oraz zażywania środków odurzających, a nierzadkie są również przypadki popełniania w tym czasie czynów zabronionych. Bardzo często liczne grupy wagarowiczów sieją postrach na drodze swoich przemarszów oraz w miejscach swoich spotkań. Patologiczna i kryminogenna działalność pozostających w zdecydowanej mniejszości, ale jednak widocznych grup dzieci i młodzieży ma z kolei swoją kontynuację już na terenie szkół, co objawia się zarówno w stosunku do innych uczniów, jak i coraz częściej w stosunku do nauczycieli.

   Opisane zjawiska mają ogromny wpływ na ogólne poczucie bezpieczeństwa obywateli oraz poziom przestępczości. Doświadczenia amerykańskie (szczególnie nowojorskie) wskazują, że właśnie w walce z drobną przestępczością uliczną, wandalizmem, włóczęgostwem, bezcelowym wystawaniem w miejscach do tego nieprzeznaczonych upatrywać można początków sukcesów w walce z przestępczością, także tą najpoważniejszą. To właśnie takie działania utwierdzają również obywateli w przekonaniu, że państwo nie jest bezsilne wobec publicznego nieporządku. Zwalczanie zjawisk opisanych w interpelacji ma także istotny wymiar prewencyjny, gdyż wielu młodych ludzi zaczynających od picia napojów alkoholowych w bramie i drobnych wykroczeń oraz przestępstw staje się naturalnym obszarem werbunku dla zorganizowanych grup przestępczych, w tym sieci handlarzy narkotyków. Niestety do tej pory bardzo często mieliśmy do czynienia z bezsilnością policji oraz sił porządkowych wobec powyższych zjawisk. Tłumaczono to niedoskonałością prawa, koniecznością zajęcia się ważniejszymi sprawami, a nawet niską szkodliwością społeczną.

   Pytania

   1. Jakie działania będą podjęte przez kierowany przez Pana Ministra resort w opisywanej kwestii?

   2. Jakie zmiany prawne oraz zmiany w działaniu organów bezpieczeństwa publicznego w omawianym zakresie będą podejmowane w najbliższym czasie?

   3. Czy widzi Pan Minister możliwości większego zaangażowania jednostek samorządów terytorialnych w rozwiązywanie problemów opisanych w interpelacji?

   4. Czy widzi Pan Minister możliwości większego zaangażowania organizacji pozarządowych w rozwiązywanie problemów opisanych w interpelacji?

   Na podstawie art. 193 uchwały Sejmu RP z dnia 30 lipca 1992 r. Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej zwracam się do pana ministra z uprzejmą prośbą o udzielenie odpowiedzi na powyższe pytania.

   Łączę wyrazy szacunku

   Poseł Jacek Tomczak

   Poznań, dnia 24 stycznia 2006 r.