IV kadencja

Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi

na interpelację nr 2988

w sprawie lokalizacji przemysłowych ferm tuczu trzody chlewnej

   Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na interpelację pani poseł Marii Zbyrowskiej w sprawie lokalizacji przemysłowych ferm tuczu trzody chlewnej, przekazaną przez pana Donalda Tuska, wicemarszałka Sejmu RP, pismem z dnia 28 lutego 2003 r., nr SPS-0202-2988/03 uprzejmie informuję pana marszałka, że realizacja inwestycji takich jak budowa dużych ferm trzody chlewnej niesie ze sobą zagrożenie powstawania dużych ładunków zanieczyszczeń, które charakteryzują się dość znaczną uciążliwością dla otoczenia. Przedsiębiorca chcący zajmować się tym typem działalności ma obowiązek uzyskania szeregu pozwoleń i decyzji związanych nie tylko z ochroną środowiska.

   W związku z tym, w odniesieniu do takich obiektów jak duże fermy zwierząt, ma zastosowanie szereg przepisów z zakresu Prawa budowlanego, ochrony środowiska oraz Prawa wodnego, takich jak:

   - ustawa Prawo wodne z 18 lipca 2001 r.;

   - ustawa Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r.;

   - ustawa Prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 r.;

   - ustawa z dnia 9 listopada 2000 r. o dostępie do informacji i jego ochronie oraz o ocenach oddziaływania na środowisko;

   - rozporządzenie ministra gospodarki przestrzennej i budownictwa z dnia 14 grudnia 1994 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie;

   - rozporządzenie ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej z dnia 7 października 1997 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle rolnicze i ich usytuowanie;

   - rozporządzenie ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa z dnia 24 września 2002 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych kryteriów związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięć do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko.

   Usytuowanie budowli rolniczych i projekt zagospodarowania przestrzennego działki lub terenu powinny być zgodne z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu wydawaną przez urząd gminy na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym.

   Stosowanie nawozów pochodzenia zwierzęcego regulują zapisy ustawy z dnia 26 lipca 2000 r. o nawozach i nawożeniu. Zgodnie z tą ustawą dawka nawozu naturalnego zastosowana w ciągu roku nie może zawierać więcej niż 170 kg azotu (N) w czystym składniku na 1 ha użytków rolnych. Takie ograniczenie w stosowaniu nawozów naturalnych może powodować konieczność określenia dopuszczalnej obsady zwierząt na 1 ha użytków rolnych, która dla tego areału wynosi 2 - 2,5 sztuk dużych.

   W najbliższym czasie zostaną również uregulowane warunki utrzymywania zwierząt gospodarskich. Projekt rozporządzenia ministra rolnictwa i rozwoju wsi do ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (DzU nr 111, poz. 724 z 1998 r., nr 106, poz. 668 i nr 113, poz. 715 z 2000 r., nr 12, poz. 136 z 2001 r., nr 3, poz. 21 i nr 111, poz. 1194 oraz nr 135, poz. 1141 z 2002 r.) w sprawie minimalnych warunków utrzymywania poszczególnych gatunków zwierząt gospodarskich określa minimalne warunki utrzymywania zwierząt gospodarskich, odrębnie dla każdego gatunku, wieku i stanu fizjologicznego tych zwierząt, w tym ich obsadę w zależności od systemów utrzymywania. W projekcie rozporządzenia zostały również określone dopuszczalne normy koncentracji dwutlenku węgla, amoniaku i siarkowodoru w pomieszczeniach inwentarskich dla świń.

   Powyższe ramy prawne, poprzez postawione w nich wymagania, tworzą system znacznych ograniczeń dla powstawania ferm o dużej koncentracji zwierząt. Przepisy zawierają również podstawy do kontroli instytucjonalnej prowadzonej przez szereg inspekcji.

   Z informacji uzyskanych od Starostwa Powiatowego w Świdwinie oraz Starostwa Powiatowego w Szczecinku, na terenie których swoją działalność prowadzi spółka ˝Prima˝, wynika, że:

   1. Spółka wielokrotnie składała do Starostwa Powiatowego w Świdwinie zgłoszenie wykonania robót budowlanych polegających na remoncie budynków inwentarskich (owczarni). Złożono także zgłoszenie wykonania 9 szt. silosów paszowych, do którego nie dołączono wymaganych dokumentów. Spółka nie uzupełniła brakującej dokumentacji pomimo nałożonego na nią obowiązku.

   W związku z zaistniałym faktem stwierdzono dopuszczenie się przez spółkę samowoli budowlanej oraz nakazano rozbiórkę 9 samowolnie wybudowanych silosów paszowych. W lutym 2003 r. powiatowy inspektor nadzoru budowlanego zawiadomił Prokuraturę Rejonową w Białogardzie o wykonaniu przez firmę ˝Prima˝ robót budowlanych bez zezwolenia na budowę. Spółka ˝Prima˝ nie uzyskała od Starostwa Powiatowego w Świdwinie pozwolenia na użytkowanie fermy trzody chlewnej. Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa w Koszalinie wydała decyzję odmowną na zmianę sposobu użytkowania budynków inwentarskich (z owczarni na chlewnie).

   W wyniku kontroli przeprowadzonych przez pracowników Starostwa Powiatowego w Świdwinie stwierdzono, że spółka dopuszcza się degradacji środowiska usuwając w okresie zimowym nadmiar gnojowicy na okoliczne pola i do okolicznych lasów, a także do rowu melioracyjnego wpływającego do jeziora Bystrzyno Wielkie. Fakt podejrzenia popełnienia przestępstwa polegającego na odprowadzaniu gnojowicy z fermy trzody chlewnej do jeziora Bystrzyno Wielkie zgłoszono do Komendy Powiatowej Policji w Świdwinie.

   Podkreślić należy, że wojewoda zachodniopomorski pozytywnie zaopiniował tę inwestycję pod względem ochrony środowiska na podstawie raportu oddziaływania na środowisko, zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r.

   W związku z faktami przedstawionymi przez starostwo w Świdwinie jednoznacznie należy stwierdzić, iż działalność spółki ˝Prima˝ na terenie woj. zachodniopomorskiego stwarza nie tylko poważne zagrożenie dla środowiska naturalnego, ale także stanowi dużą uciążliwość dla mieszkańców poszczególnych gmin. Dopuszczono się także lekceważenia stron toczącego się postępowania administracyjnego. Według opinii Starostwa Powiatowego w Świdwinie dotychczasowa działalność spółki ˝Prima˝ doprowadziła do sytuacji upoważniającej do wydania decyzji odmawiającej udzielenia pozwolenia na przemysłowe użytkowanie fermy trzody chlewnej we wsi Nielep.

   2. Ta terenie powiatu szczecineckiego firma ˝Prima˝ Sp. z o.o. prowadzi inwestycje będące na różnym etapie realizacji. Inwestycje te prowadzone są w następujących miejscowościach: Czechy, gm. Grzmiąca, Gonne Małe, gm. Barwice, Kiełpino, gm. Borne Sulinowo, Liszkowo, gm. Borne Sulinowo. Stwierdzono, że w gminach Grzmiąca i Barwice spółka prowadzi działalność polegającą na hodowli 10 tys. sztuk zwierząt bez uzyskania pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego. W obu przypadkach powiatowy inspektor nadzoru budowlanego wszczął postępowanie administracyjne w tej sprawie. Zaznaczyć należy, że wojewoda zachodniopomorski zaopiniował pozytywnie przedsięwzięcie w gminie Barwice na etapie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w związku z tym odnośnie ww. inwestycji wydano decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Spółka zgłosiła także w starostwie szczecineckim remont jednego budynku inwentarskiego w Kiełpinie, gm. Borne Sulinowo. Wojewoda zachodniopomorski na podstawie raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko pozytywnie zaopiniował wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla mającej tam powstać fermy na 9600 sztuk trzody chlewnej.

   W Liszkowie, gm. Borne Sulinowo powstaje nowa ferma na 240 sztuk trzody chlewnej wraz z laboratorium. Wydział Rolnictwa, Leśnictwa i Ochrony Środowiska Starostwa Powiatowego w Szczecinku, w oparciu o raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, pozytywnie zaopiniował projekt decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla powyższej inwestycji. Starostwo Powiatowe w Szczecinku, jak i Starostwo Powiatowe w Świdwinie odnotowały fakt wystąpienia protestów ze strony rolników oraz mieszkańców okolicznych miejscowości dotyczących działalności firmy ˝Prima˝.

   Chciałbym również poinformować pana marszałka, że zgodnie z ustaleniami z posiedzenia Rady Ministrów, które odbyło się w dniu 20 lutego 2003 r., główny inspektor ochrony środowiska wystąpił do głównego inspektora sanitarnego, głównego lekarza weterynarii oraz głównego inspektora nadzoru budowlanego o uczestnictwo we wspólnych kontrolach z Inspekcją Ochrony Środowiska firm Animex, Animex Agi oraz Prima Farm, należących do amerykańskiego koncernu Smithfield Foods, zlokalizowanych na terenie czterech województw: lubelskiego, warmińsko-mazurskiego, wielkopolskiego oraz zachodniopomorskiego. Planowane kontrole zostaną przeprowadzone w marcu 2003 r. Działania te pozwolą na zintegrowane podejście do zagadnień przestrzegania wymagań w zakresie korzystania ze środowiska przez tego typu przedsięwzięcia.

   Z wyrazami szacunku

   Sekretarz stanu

   Józef Jerzy Pilarczyk

   Warszawa, dnia 19 marca 2003 r.