IV kadencja
Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury - z upoważnienia prezesa Rady Ministrów -
na interpelację nr 3428
w sprawie umieszczenia w sieci kolejowych międzynarodowych stacji przeładunkowych - stacji Siemianówka, Czeremcha i Geniusze k. Sokółki w woj. podlaskim
Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na interpelację pana posła Aleksandra Czuża w sprawie umieszczenia w sieci kolejowych międzynarodowych stacji przeładunkowych - stacji przeładunkowych umiejscowionych na terenie woj. podlaskiego, tj. Siemianówka, Czeremcha i Geniusze k. Sokółki, uprzejmie przekazuję następujące informacje. Przedłożona panu marszałkowi Sejmu RP interpelacja dotyczy trzech z czterech czynnych wschodnich stacji granicznych położonych na styku z kolejami białoruskimi. Przez przejście graniczne Kuźnica Białostocka - Bruzgi prowadzony jest międzynarodowy ruch pasażerski i towarowy, przez Siemianówkę - Swisłocz ruch towarowy, przez Czeremchę - Wysokolitowsk - pasażerski, a przez przejście Małaszewicze/Terespol - Brest - ruch pasażerski i towarowy. Przez wszystkie przejścia graniczne polsko-białoruskie obsłużono w ubiegłym roku 1481,3 tys. pasażerów i 6200 tys. ton towarów. W przewozach pasażerskich w roku ubiegłym zanotowano 12-procentowy ich spadek, a w towarowych 29-procentowy wzrost. Są to rejony graniczne, zbudowane w latach pięćdziesiątych do obsługi ładunków wojskowych. Dopiero w ostatniej dekadzie lat sześćdziesiątych stacje te zostały przystosowane do obsługi przesyłek handlowych. Po okresie wzmożonych przewozów w ostatnich latach ruch na tych przejściach znacznie zmalał - z tego powodu rozbudowana infrastruktura wschodnich rejonów granicznych stała się w dużym stopniu zbędna.
1. Na przejściu granicznym Czeremcha - Wysokolitowsk kolejowe przewozy towarowe zawieszone zostały w roku 1995, po zakończeniu podstawowych przewozów, jakimi były transporty wojskowe, oraz ze względu na brak innych rodzajów towarów zgłaszanych do przewozu koleją. Z uwagi na brak określonego potoku ładunków i brak wniosków od klientów o przewozach wznowienie przewozów towarowych przez ww. przejście graniczne nie było rozpatrywane przez spółkę PKP Cargo. W związku z tym, że na odcinku linii Czeremcha - Wysokolitowsk nie ma toru o prześwicie 1520 mm, przewozy towarowe na tym przejściu przez granicę państwową odbywałyby się poprzez dokonanie przeładowania towarów z wagonów kolei 1435 mm do wagonów kolei 1520 mm i odwrotnie po stronie białoruskiej. Aktualne zdolności przewozowe sąsiadujących z Czeremchą kolejowych przejść granicznych, tj. Małaszewicze - Brest, Siemianówka - Swisłocz, w pełni zabezpieczają obecne potoki ładunków w obu kierunkach. Stąd ewentualne wznowienie przewozów może być rozpatrywane w przypadku uzasadnionych ekonomicznie potrzeb i uzyskania zgody kierownictwa kolei białoruskich. Rozwój kolejowych rejonów granicznych jest determinowany potrzebami rynku przewozowego. Bardzo sugestywnym przykładem jest Siemianówka, która obsłużyła w roku ubiegłym 872 tys. ładunków przeładowanych wyłącznie na terminalach prywatnych, które wybudowali wspomagani dogodnymi warunkami stworzonymi przez PKP inwestorzy prywatni, aktywizując ponownie pracę tego przejścia granicznego.
2. Stacja Geniusze jest wewnętrzną stacją granicznego rejonu Kuźnica Białostocka - nieczynną dla obsługi ruchu towarowego od 1992 r. z uwagi na brak lokalnych ładunków. Uruchomienie punktu przeładunkowego na stacji Geniusze wymaga poniesienia kosztu naprawy istniejącej infrastruktury na tej stacji, który wyniósłby ok. 17 mln zł i związany byłby, między innymi, z koniecznością:
- dokonania kompleksowej wymiany nawierzchni toru głównego zasadniczego linii nr 57 granica państwa - Kuźnica Białostocka - Geniusze o prześwicie 1520 mm od stacji Sokółka do stacji Geniusze o długości 6,096 km (tor zamknięty, koszt wymiany ok. 7,95 mln zł),
- dokonania kompleksowej wymiany nawierzchni pod 3 torami o prześwicie 1520 mm (nr 303s, 305s, 307s) o łącznej długości ok. 2,3 km i 9 rozjazdów zwyczajnych oraz pod 3 torami o prześwicie 1435 mm (309, 310, 311) o łącznej długości 2,9 km i 7 rozjazdów zwyczajnych, 1 skrzyżowania torów (koszt ok. 1 mln zł za kilometr toru i ok. 150 tys. zł za jeden rozjazd),
- dokonania kompleksowej wymiany nawierzchni pod 1 torem o prześwicie 1520 mm (nr 207s) o długości 0,845 km, 3 torów o prześwicie 1435 mm (nr 104, 106, 108a) o łącznej długości 2,162 km w rejonie ramp przeładunkowych,
- zainstalowania urządzeń srk umożliwiających prowadzenie ruchu pociągów po torach o prześwicie 1520 mm (koszt od 5 do 50 tys. zł),
- doprowadzenia do stanu przydatności do czynności ładunkowych 2 ramp ładunkowych (brak dokumentacji technicznej),
- odtworzenia linii oświetleniowych,
- zabezpieczenia pomieszczeń na potrzeby obsługi ekspedycyjnej.
Aktualne potrzeby przewozowe w tym rejonie są zaspokajane przez przejście graniczne Kuźnica Białostocka - Bruzgi, na którym wielkość importu kształtowała się następująco:
- rok 2001 - 10213 wagonów, 488 720 ton,
- rok 2002 - 15 548 wagonów, 791 947 ton,
- I kwartał 2003 r. - 5192 wagony, 267 077 ton.
Główną część towarów importowanych stanowią węgiel, gaz, drewno, cement, nawozy, metale i towary chemiczne. Oprócz gazu i niektórych towarów chemicznych, które rozładowywane są na bocznicach, pozostałe towary są przeładowywane lub rozładowywane na rampie na stacji Sokółka i ich wielkość wynosiła:
- rok 2001 - 5904 wagony, 358 900 ton,
- rok 2002 - 9553 wagony, 601 933 ton,
- I kwartał 2003 r. - 3244 wagony, 20 216 ton.
W przypadku dalszego wzrostu ilości importowanych towarów zostanie sporządzona analiza efektywności ekonomicznej przedstawionej do naprawy infrastruktury kolejowej i uruchomienia stacji przeładunkowej w Geniuszach.
3. Przewóz przesyłek w komunikacji kolejowej na przejściu granicznym Siemianówka - Swisłocz odbywa się z przeładunkiem na stacji Swisłocz oraz na stacji Siemianówka (kolei białoruskich, firm: Planta, Makro, Naftobazy). Ewentualne przejęcie przeładunku ze stacji Swisłocz wiąże się z odbudową infrastruktury kolejowej i drogowej, punktów przeładunkowych ˝Wiącków˝ i ˝Chryzanów˝ oraz modernizacją linii nr 59 na odcinku granica państwa - Siemianówka z podwyższeniem nacisku na oś do 22,5 t (obecnie jest ograniczenie do 20,6 t). Wymaga to jednak znacznych nakładów finansowych. Aktualnie PKP Cargo nie widzi możliwości poniesienia tych kosztów.
PKP SA dysponuje aktualnym programem modernizacji wschodnich przejść granicznych. Z funduszy pomocowych, wspomaganych środkami budżetowymi, modernizowane są linie kolejowe, stacje graniczne oraz modernizowana jest infrastruktura umożliwiająca funkcjonowanie terminali. Ze stacji będących przedmiotem zainteresowania pana posła programem inwestycyjnym, z realizacją po roku 2003, objęta jest stacja Kuźnica Białostocka i Siemianówka. Uprzejmie informuję, że stacje Siemianówka i Czeremcha są ujęte w kolejowych przepisach międzynarodowych, tak konwencji CIM, jak i umowie SMGS, skutkiem czego odbywa się tamtędy stały ruch międzynarodowy. Nie dotyczy to stacji Geniusze, ponieważ jest to wewnętrzna stacja granicznego rejonu Kuźnica - nieczynna dla obsługi ruchu towarowego od roku 1992. Z aktualnej analizy przewozów międzynarodowych wynika, że zdolność przeładunkowa wschodnich przejść granicznych, w tym przejścia granicznego Siemianówka - Swisłocz, zapewnia sprawną ich realizację w imporcie, eksporcie i tranzycie.
Łączę wyrazy szacunku
Sekretarz stanu
Andrzej Piłat
Warszawa, dnia 19 maja 2003 r.